Rwa kulszowa w ciąży – objawy, leczenie i domowe sposoby
Odczuwasz ostry, piekący ból w dolnej części kręgosłupa, który promieniuje do kończyny dolnej? To może być rwa kulszowa. Sprawdź objawy rwy kulszowej w ciąży oraz sposoby jej leczenia.
Spis treści
Ból pleców w ciąży to powszechna dolegliwość związana przede wszystkim z powiększającym się obwodem brzucha. Silny, promieniujący od pleców w kierunku pośladków i nóg ból może oznaczać ucisk lub podrażnienie nerwu kulszowego. Co należy wiedzieć o rwie kulszowej w ciąży?
Czym jest rwa kulszowa w ciąży?
Rwa kulszowa to ból pleców w odcinku lędźwiowym (pot. lumbago) i krzyżowym kręgosłupa promieniujący do pośladka i kończyny dolnej aż do stopy. Obszar występowania bólu jest tożsamy z przebiegiem nerwu kulszowego. Przyczyną rwy kulszowej jest ucisk lub podrażnienie nerwu, co może nastąpić na całej jego długości, ale najczęściej występuje ucisk na korzenie nerwowe w kanale kręgowym przez fragment krążka międzykręgowego.
Inne częste przyczyny rwy kulszowej, które mogą dotyczyć również kobiet w ciąży to:
- Zwężenie kanału kręgowego,
- Ucisk mięśnia gruszkowatego na nerw kulszowy,
- Ucisk na korzenie nerwu przez guzy lub zmiany zapalne.
Do wystąpienia objawów chorobowych przyczynia się cukrzyca, osteoporoza i otyłość. Dodatkowo w ciąży, na skutek działania hormonów, dochodzi do zmniejszenia napięcia i rozluźnienia więzadeł oraz struktur chrzęstnych stawów miednicy, krzyżowo-biodrowych i międzykręgowych, co również może skutkować uciskiem na nerw kulszowy.
Sprawdź powiązane kategorie
Rwa kulszowa w ciąży – objawy
Ból w rwie kulszowej rozpoczyna się w okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa i promieniuje w kierunku pośladka, a następnie przez tylną powierzchnię uda do łydki i pięty. Zwykle opisywany jest jako silny i ciągły, rzadziej łagodny, z momentami zaostrzenia. Może być też piekący lub palący, o charakterze nagłego impulsu, który przyrównuje się do porażenia prądem. Nasila się podczas przebywania przez dłuższy czas w pozycji siedzącej oraz w trakcie kichania i kaszlu.
Do objawów bólowych może dołączyć się:
- Uczucie mrowienia i drętwienia w plecach, pośladku lub nodze,
- Tkliwość dolnej części pleców,
- Trudność w chodzeniu lub staniu,
- Niemożność wygodnego ułożenia się w pozycji leżącej,
- Osłabienie mięśni nogi,
- Przykurcz mięśni,
- Zaburzenie czucia i odczuwania temperatury,
- Zaburzenie kontroli zwieraczy – zaburzenia w oddawaniu stolca i moczu,
- Zaburzenie funkcji seksualnych.
Rwa kulszowa w ciąży – leczenie
Postępowanie z rwą kulszową w ciąży jest problematycznym wyzwaniem, ponieważ w tym okresie zażywanie większości leków jest przeciwwskazane. Dopuszczalnym doustnym lekiem przeciwbólowym jest paracetamol. Jego dawkowanie w rwie kulszowej powinno być ustalone przez lekarza.
Miejscowo można stosować żele lub maści na ból mięśni zawierające substancje przeciwzapalnie i przeciwbólowe. Możesz także zakupić okłady rozgrzewające pod postacią gotowych żelowych kompresów, pomocnych w zmniejszeniu niekomfortowego napięcia mięśni przykręgosłupowych. Nie wykazuje się korzyści ze stosowania zimnych okładów, które mogą nasilać objawy, poprzez zwiększenie napięcia mięśni.
Skonsultuj się z fizjoterapeutą, który na dolegliwości bólowe zastosuje masaż leczniczy lub kinesiotaping.
Rwa kulszowa w ciąży – domowe sposoby
Z uwagi na ograniczenia w przyjmowaniu leków, w przypadku kobiet w ciąży ważniejsze znaczenie ma postępowanie niefarmakologiczne.
Rwa kulszowa w ciąży – jak leczyć domowymi sposobami?
- Unikaj przeciążenia i podnoszenia ciężkich rzeczy – szczególnie zwracaj uwagę na to, żeby nie schylać się z zaokrąglonymi plecami.
- Ciepłe kąpiele i prysznice – pomagają w rozluźnieniu spiętych mięśni.
- Ciepłe okłady na bolące miejsca – możesz je stosować kilka razy w ciągu dnia. Uważaj na temperaturę okładu, by nie doprowadzić do poparzenia skóry.
- Prawidłowe leżenie – unikaj leżenia na plecach. Kładź się na boku i z podkurczonymi nogami. Między kolana i pod brzuch możesz układać poduszki, które pomogą zachować odpowiednią pozycję ciała. Często zmieniaj pozycję ciała w leżeniu.
- Unikaj długiego leżenia i siedzenia, pozostań aktywna – ograniczenie aktywności fizycznej i pozostawanie w łóżku powinny trwać jak najkrócej. Jeśli nie ma do tego medycznych przeciwwskazań, spaceruj, wykonuj obowiązki domowe i uprawiaj nieobciążające sporty (np. pływanie).
- Siedź w pozycji odciążającej dla pleców – Twoje stawy biodrowe powinny znajdować się wyżej niż kolanowe. Możesz wypróbować siedzenia na ręczniku zwiniętym w rulon lub na poduszce.
Rwa kulszowa w ciąży – ćwiczenia
W walce z objawami rwy kulszowej w ciąży pomocna może okazać się joga, wodny aerobik oraz pływanie. Nie zapominaj o regularnych spacerach, które aktywizują jednocześnie wiele grup mięśni.
Skorzystaj z wizyty u fizjoterapeuty, który zaproponuje Ci odpowiednie ćwiczenia ruchowe do wykonywania w domu. Często zalecana aktywność to:
- Koci grzbiet – w pozycji klęku podpartego naprzemiennie wyginaj w plecy w górę i w dół.
- Kołysanie ciałem w przód i w tył w pozycji klęku podpartego.
- Skłon japoński – z pozycji klęku podpartego oprzyj pośladki o pięty, brzuch ułóż między kolana i wyciągnij wyprostowane ręce do przodu. Następnie przechodź naprzemiennie rękami w lewo i przytrzymaj, a potem w prawo i przytrzymaj.
Rwa kulszowa w ciąży a poród
Poród podczas epizodu rwy kulszowej jest dużym obciążeniem dla organizmu kobiety. Na ból porodowy nakłada się dodatkowo ból spowodowany uciskiem i podrażnieniem nerwu kulszowego. Możesz porozmawiać ze swoim ginekologiem o znieczuleniu do porodu, jednak wciąż nie jest ono dostępne we wszystkich szpitalach w Polsce. Może być konieczne przeprowadzenie porodu metodą cięcia cesarskiego.
Podsumowanie
Postępowanie z rwą kulszową w ciąży stanowi wyzwanie i dla ciężarnej kobiety, i dla medyka. Wiele typowo stosowanych w tym schorzeniu leków jest w ciąży przeciwwskazanych. Dlatego duże znaczenie mają domowe sposoby, ćwiczenia na rwę kulszową oraz konsultacja z fizjoterapeutą.
Źródła:
- Goncerz G., Maciejczak A., Zespoły bólowe kręgosłupa, https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.16.43., [dostęp: 09.05.2024 r.]
- Ziółkowska, A., Oleksy, E., Kasperska, P., Dreliszak, J., Wielgus, A., Sas, K., Zieliński, E., Ciąża okiem fizjoterapeuty. [W:] Skalski, D., Tuz, M., Czarnecki, D., (red.), Kultura fizyczna, edukacja zdrowotna i bezpieczeństwo. Współczesne wybrane zagadnienia TOM 1, Gdańsk: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego, 2020
- Leddington-Wright, Richens Y., Smith K., Lower back pain during pregnancy: Advice and exercises for women, British Journal of Midwifery, 2010, https://www.researchgate.net/publication/272472175_Lower_back_pain_during_pregnancy_Advice_and_exercises_for_women, [dostęp: 09.08.2024 r.]