"Piąta choroba", czyli rumień zakaźny. Czym jest i jak wygląda?

„Piąta choroba”, czyli rumień zakaźny jest chorobą wirusową, na którą najczęściej chorują dzieci. Rumieniowi towarzyszy specyficzna wysypka, która znika bez śladu po kilku tygodniach. Choć objawów rumienia nie leczy się, bo zazwyczaj znika sam, niektórzy nastolatkowie i dorośli powinni na niego uważać. Rumień zakaźny - kiedy zaraża i w jaki sposób można go złapać? Zobacz, kiedy uważać na rumień zakaźny.

Co to jest rumień zakaźny?

Rumień zakaźny to choroba wirusowa, wywołana przez parwowirusa B19. Należy do chorób zakaźnych wieku dziecięcego – zwykle chorują na nią dzieci pomiędzy 2. a 12. rokiem życia.

Najczęściej przenosi się drogą kropelkową, tak więc zarazić się możesz po kontakcie z chorym dzieckiem, czy nosicielem wirusa, u którego nie występują objawy. Można zarazić się nim także przez krew (np. przez przetoczenie krwi) lub przez łożysko (w przypadku nienarodzonych dzieci).

Rumień jest podstępny, bo największa zakaźność występuje przed pojawieniem się zmian skórnych. Po pojawieniu się wysypki chory przestaje zarażać.

Zastanawiasz się, dlaczego mówimy „piąta choroba”? Nazwa ta pochodzi z tradycyjnego zestawienia sześciu chorób wysypkowych wieku dziecięcego, do których należą również odra, szkarlatyna, różyczka, choroba Dukesa i rumień nagły. Rumień zakaźny plasuje się więc na piątym miejscu w stawce.

Jak wygląda rumień zakaźny?

Najczęściej choroba ma przebieg łagodny, a u części osób przebiega bezobjawowo. Pierwsze objawy pojawiają się zwykle około 4-21 dni od zakażenia, po okresie wylęgania.

Na początku występują niewielkie, niepozorne objawy prodromalne, takie jak: nieznacznie podwyższona temperatura ciała, męczliwość, zapalenie gardła czy nieżyt nosa.

Po kilku dniach od ustąpienia objawów nieżytowych (zazwyczaj od 1-7 dni) pojawiają się pierwsze zmiany skórne. Wysypka ma charakter zstępujący, a więc przesuwa się w dół Twojego ciała. Zmiany początkowo pojawiają się w okolicy twarzy (na policzkach), następnie przechodzą na tułów, ręce i nogi.

Charakterystycznym objawem jest rumień na policzkach. Ma on czerwone lub czerwono-fioletowe zabarwienie, które przybiera kształt motyla. Daje to efekt tzw. „twarzy spoliczkowanej”.

Natomiast na tułowiu i kończynach zmiany skórne przybierają formę girlandowatych, plamistych wykwitów, które bledną w środku. Zazwyczaj dłonie i podeszwy stóp są wolne od zmian chorobowych.

Ile trwa wysypka w rumieniu zakaźnym?

Zmiany skórne ustępują najczęściej same po kilku dniach. Rumień nie pozostawia przebarwień i nie złuszcza skóry. Zmiany skórne mogą jednak nawracać do około trzech tygodni po pierwszym zniknięciu, szczególnie kiedy się przegrzejesz, uprawiasz aktywność fizyczną lub gdy się stresujesz.

Jak lekarz rozpoznaje rumień zakaźny?

Wysypka to tylko jeden z objawów rumienia zapalnego. Kiedy udasz się do lekarza, rozpozna on chorobę głównie na podstawie objawów klinicznych, wywiadu, który z Tobą przeprowadzi, charakterystycznego przebiegu choroby oraz zmian skórnych. W badaniach laboratoryjnych, które nie są konieczne do postawienia diagnozy, obserwuje się leukopenię z limfocytozą i eozynofilią.

Jak wygląda rumień zakaźny u dorosłych, a jak u dzieci?

U dzieci choroba najczęściej ma przebieg łagodny, a powikłania zdarzają się rzadko.

Trochę inaczej może przebiegać rumień zakaźny u dorosłych. Powikłania mogą natomiast wystąpić u nastolatek i młodych kobiet, np. w postaci dolegliwości bólowych lub zapalenia stawów (drobnych stawów rąk, stawów skokowych, czy kolan). Na szczęście objawy te mijają po kilku tygodniach i nie pozostawiają trwałych uszkodzeń stawów.

Na powikłania rumienia zakaźnego warto uważać, jeżeli walczysz z zaburzeniami hematologicznymi np. z talasemią, niedokrwistością sierpowatą czy sferocytozą - w tej grupie chorych może dochodzić do niedokrwistości aplastycznej.

W ekstremalnych przypadkach, gdy cierpisz na niedobory odporności, istnieje ryzyko zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych. Ale spokojnie! Jest to niezwykle rzadkie.

Na rumień zakaźny uważać powinny także kobiety w ciąży. Zakażenie parwowirusem jest szczególnie groźne w I i II trymestrze ciąży i może skutkować zakażeniem płodu i uogólnionym obrzękiem płodu.

Co zrobić, gdy pojawią się objawu rumienia zakaźnego?                   

Bardzo ważne jest szybkie zgłoszenie się do lekarza, aby postawił odpowiednią diagnozę.

Jeżeli jesteś w ciąży i miałaś kontakt z chorym na rumień zakaźny, zgłoś to lekarzowi prowadzącemu ciążę. W ten sposób będzie on mógł w odpowiedni sposób kontrolować stan płodu.

Przy rumieniu zakaźnym przyczyn choroby się nie leczy, a leczenie objawowe zwykle nie jest w ogóle konieczne. Żeby jednak nie roznosić choroby, dobrze unikać kontaktu z ludźmi w okresie wysypkowym. A jeżeli choroba dotyczy Twojego dziecka, lepiej żeby w tym czasie nie chodziło ono do szkoły lub przedszkola.