Ucho pływaka – przyczyny, objawy, leczenie

Ucho pływaka to choroba zapalna, która może dotyczyć małżowiny usznej, kanału słuchowego oraz błony bębenkowej. Do zapalenia ucha zewnętrznego dochodzi na skutek zbyt długiej ekspozycji przewodu słuchowego na działanie wilgoci i wodę. Istnieje jednak wiele innych przyczyn schorzenia. Jakie są objawy ucha pływaka i jak się leczy tę chorobę?

Co to jest ucho pływaka?

Ucho pływaka to potoczna nazwa zapalenia ucha zewnętrznego. Schorzenie ma charakter infekcyjny. Wilgoć stwarza idealne warunki do rozwoju infekcji na tle bakteryjnym lub grzybiczym. Choroba nie dotyka wyłącznie zawodowych pływaków, chociaż ta grupa jest najbardziej narażona na jej rozwój. Ucho pływaka może wystąpić również u osób, które latem zażywają kąpieli w zanieczyszczonych zbiornikach wodnych. O zakażenie łatwo w obszarach i miejscach o podwyższonej wilgotności powietrza.

Ucho pływaka – przyczyny

Ucho pływaka rozwija się na skutek długotrwałej ekspozycji na działanie wilgoci i wody. Regularny kontakt z mokrym środowiskiem przyczynia się do wymywania woskowiny, która chroni przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i jest odpowiedzialna za jego prawidłowe nawilżenie. Pod wpływem wilgoci w przewodach słuchowych dochodzi do namnażania się bakterii. Choroba może rozwinąć się również podczas długotrwałego korzystania z sauny oraz ekspozycji na wysoką wilgotność powietrza – np. w tropikach.

Ucho pływaka nierzadko występuje u osób noszących aparaty słuchowe, douszne słuchawki i zatyczki. Wówczas stan zapalny rozwija się w wyniku podrażnień delikatnych struktur w obrębie narządu słuchu. Zapalenie ucha zewnętrznego może być także efektem reakcji alergicznej. Działanie alergenu objawia się dokuczliwym swędzeniem i obrzękiem. Wzmaga to ciągłe drapanie bolących miejsc, co może prowokować przerwanie tkanki i skutkować zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym. Typową bakterią wywołującą infekcję jest pałeczka ropy błękitnej. Wirusy lub grzyby stanowią mniej powszechną przyczynę zapalenia.

Ucho pływaka – objawy

Objawem zapalenia ucha zewnętrznego jest przede wszystkim obrzęk i zaczerwienienie w obrębie narządów słuchu. W wyniku stanu zapalnego wychwytywanie fal głosowych odpowiedzialnych za drgania błony bębenkowej jest znacznie utrudnione, co prowadzi do problemów ze słyszeniem. Do pozostałych objawów ucha pływaka należą:

• Świąd i mrowienie w uchu,
• Uczucie zatkanych uszu,
• Uczucie wysięku i rozpierania ucha,
• Ból ucha podczas mówienia, jedzenia, picia.

W zaawansowanej postaci choroba objawia się silnym bólem, który może promieniować w kierunku twarzy, szyi i głowy. Rozległy stan zapalny doprowadza do niedrożności przewodu słuchowego. Bardzo często zapalenie ucha zewnętrznego przebiega z gorączką i powiększeniem węzłów chłonnych szyjnych. Charakterystycznym objawem grzybiczego zakażenia są czarne, szare lub białe masy (przypominające pleśń), a wirusowego niedowład lub porażenie nerwu twarzowego.

Ucho pływaka – leczenie

Leczenie ucha pływaka w każdym przypadku wymaga kontaktu z lekarzem. Szybkie wdrożenie terapii może pomóc w zapobieganiu powikłań i poważniejszych dolegliwości. Właściwa terapia zależy od przyczyny infekcji. Specjalista stawia diagnozę na podstawie wywiadu, wziernikowania ucha oraz bakteriologicznego wymazu z ucha. W chorobie o podłożu bakteryjnym stosuje się leki na zapalenie ucha. Zazwyczaj są to antybiotyki miejscowe w postaci kropli. Antybiotyki doustne stosuje się rzadko, wyłącznie w przypadkach, gdy choroba przebiega z dużą gorączką.

Przy zakażeniach grzybiczych wymagane jest mechaniczne oczyszczanie zewnętrznego przewodu słuchowego. Wdrożone zostają również miejscowe leki przeciwgrzybicze. Warto wykonać wcześniej mykogram, by zostały one odpowiednio dobrane. Szczególnie uciążliwym objawem jest ból. Do jego łagodzenia można stosować dostępne w aptece bez recepty leki przeciwbólowe lub krople na ból ucha z salicylanem choliny.

Ucho pływaka – domowe sposoby

Istnieje kilka skutecznych sposobów na złagodzenie dokuczliwych objawów zapalenia ucha zewnętrznego. Jednak nie powinny one zastąpić wizyty u specjalisty. Wiele z nich zalecanych jest przez lekarzy i można je stosować jako terapię wspomagającą leczenie farmakologiczne. Pamiętajmy, by nie aplikować do ucha kropli roślinnych czy olejków rozgrzewających. Na towarzyszący zapaleniu ból doskonale sprawdzi się ciepły kompres. Wystarczy przyłożyć do bolącego ucha ciepły ręcznik lub termofor.

Ucho pływaka – jak zapobiegać?

Objawy ucha pływaka po wdrożonej terapii zwykle szybko ustępują, jednak schorzenie ma tendencję do nawrotów. Dlatego kluczowym elementem w zapobieganiu zapalenia ucha zewnętrznego jest właściwa profilaktyka i higiena narządu słuchu. Warto stosować następujące zalecenia:

• Na czas leczenia całkowicie zrezygnuj z pływania i korzystania z solarium,
• Jeśli podczas kąpieli woda dostanie się do kanału słuchowego, dokładnie osusz uszy,
• Jeśli regularnie nurkujesz i korzystasz z pływalni, podczas aktywności używaj zatyczek do uszu. Możesz też stosować odpowiednie krople, które utrzymują prawidłowy poziom wilgoci w uchu,
• Unikaj kąpielisk typu rzeki i jeziora. Zdecydowanie lepiej wybrać regularnie oczyszczany basen, wówczas ryzyko infekcji jest mniejsze,
• Jeśli nosisz aparat słuchowy, pamiętaj o regularnym czyszczeniu i przestrzegaj zasady prawidłowej higieny za pomocą patyczków do uszu,
• Unikaj przeciągów i nagłych zmian temperatur – dotyczy to także pomieszczeń klimatyzowanych.

Podsumowanie

Pamiętaj, że bagatelizowanie objawów ucha pływaka grozi poważnymi konsekwencjami. Może dojść do zaburzeń słuchu, a nawet trwałego niedosłuchu. Jeśli wystąpią u Ciebie wspomniane wyżej objawy i podejrzewasz zapalenie ucha zewnętrznego, jak najszybciej udaj się do lekarza.