Podkrążone oczy u dziecka. Czy jest się czym niepokoić?

Zauważyłeś, że Twoje dziecko ma podkrążone oczy i zastanawiasz się, co może być tego przyczyną? Obecność sińców pod oczami jest najczęściej kojarzona ze zmęczeniem spowodowanym małą ilością snu. Nierzadko sińce stanowią też cechę urody danej osoby. Jednak podkrążone oczy mogą być również objawem choroby. Dowiedz się, kiedy obecność sińców pod oczami to powód do niepokoju!

Sińce pod oczami u dziecka – przyczyny

Sińce pod oczami, nazywane potocznie „podkrążonymi oczami” mogą wynikać z wielu przyczyn. Nierzadko są po prostu pewnym defektem kosmetycznym, szczególnie u dzieci o jasnej karnacji, kiedy naczynia krwionośne prześwitują przez cienką skórę powiek. Kolejną częstą przyczyną podkrążonych oczu jest przemęczenie związane ze zbyt małą ilością snu. 

Do przyczyn chorobowych mogących odpowiadać za powstawanie sińców pod oczami należą również:

• Niedokrwistość,
• Odwodnienie,
• Alergia,
• Atopowe zapalenie skóry,
• Zarażenie pasożytami np.: owsica, glistnica, tasiemczyca.

Rzadziej przyczyną sińców pod oczami u dziecka jest niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek oraz wątroby, a także wyniszczenie wynikające z zaawansowanej choroby nowotworowej.

Sińce pod oczami u dziecka wynikające ze zmęczenia

Nierzadko dziecko jest przytłoczone przez nadmierną liczbę obowiązków oraz konieczność wczesnego wstawania do szkoły. Odpowiednia ilość snu, zdrowa i zbilansowana dieta, a także należyta podaż płynów to najlepszy sposób na pozbycie się sińców pod oczami, które wynikają z przemęczenia. Warto również zredukować czas, który dziecko spędza przed ekranem laptopa, smartfonu lub telewizora – zwłaszcza wieczorem, ponieważ emitowane przez nie światło może zakłócać prawidłowy sen.

Sińce pod oczami u dzieci a anemia

Bladość skóry towarzysząca anemii sprawia, że sińce pod oczami u dzieci są bardziej widoczne. Do objawów sugerujących niedokrwistość należy również osłabienie, przyspieszone bicie serca, łamliwość włosów oraz paznokci. Warto wiedzieć, że anemia to nie choroba, a objaw. Najczęściej wynika z niedoboru żelaza na skutek jego niedostatecznej podaży w diecie, upośledzonego wchłaniania w przewodzie pokarmowym (np.: w celiakii) lub nadmiernej utraty (np.: przez krwawienie z przewodu pokarmowego lub obfite miesiączki u dziewcząt). 

Dużo rzadziej podłożem anemii u dzieci jest niedobór witaminy B12, kwasu foliowego, toczący się w organizmie przewlekły proces zapalny lub choroby szpiku kostnego i krwi. W przypadku niedokrwistości podstawową rolę odgrywa leczenie przyczyny, która doprowadziła do obniżenia poziomu hemoglobiny i/lub erytrocytów we krwi. Dodatkowa suplementacja żelaza dla dzieci jest zalecane w przypadku stwierdzenia jego niedoboru.

Sińce pod oczami u dziecka a alergia i atopowe zapalenie skóry

Jednym z objawów alergii jest zapalenie spojówek. Bardzo często towarzyszy ono alergicznemu nieżytowi nosa, zwłaszcza jeśli przyczyną alergii jest nadwrażliwość na alergeny wziewne np.: pyłki traw lub roztocze kurzu domowego. Sińce pod oczami u dzieci powstają na skutek przekrwienia spojówek oraz towarzyszącego zmęczenia. Poza tym do typowych objawów alergii należy wodnisty katar, świąd nosa, a także wysypka na skórze. Leki na alergię dla dzieci mogą zniwelować uciążliwe objawy.

Atopowe zapalenie skóry to schorzenie wynikające z zaburzonego działania bariery naskórkowej oraz nieprawidłowej aktywności układu immunologicznego. Jednym z symptomów jest objaw Dennie-Morgana polegający na wytworzeniu fałdu skórnego pod dolną powieką, przez co powstaje podwójny fałd. Towarzyszące temu podrażnienie skóry powiek sprawia, że dziecko może mieć podkrążone oczy.

Podkrążone oczy u dzieci a odwodnienie

Najczęstszą przyczyną odwodnienia u dzieci jest nadmierna utrata płynów oraz elektrolitów na skutek wymiotów i biegunki, a także wzmożone oddawanie moczu np.: w przebiegu cukrzycy. Ze względu na to, że odwodnienie to stan bezpośredniego zagrożenia życia, podstawową rolę odgrywa jak najszybsze uzupełnienie utraconych płynów drogą doustną lub dożylną. W tym celu szczególnie przydatne są doustne płyny nawadniające. Podobnie jak elektrolity dla dorosłych, pokrywają one zapotrzebowanie dziecka na utracone minerały. Leki na biegunkę dla dzieci powinny być stosowane zgodnie z zaleceniem lekarza. Nie należy ich stosować, jeśli biegunka jest krwista i/lub dziecko ma temperaturę powyżej 38°C.

Podkrążone oczy u dziecka a pasożyty

Owsica, tasiemczyca oraz glistnica to najczęstsze choroby pasożytnicze występujące u dzieci. Towarzyszące im objawy, takie jak brak apetytu, nudności, a niekiedy również wymioty, nocne zgrzytanie zębami oraz świąd okolicy odbytu są niezwykle męczące. Często doprowadzają do problemów ze snem i wynikającego z tego zmęczenia, a także anemii. Z tego powodu dziecko zakażone pasożytami często ma sińce pod oczami.

Podkrążone oczy u dziecka – jakie badania wykonać?

Nie zawsze obecność sińców pod oczami jest wskazaniem do wizyty u lekarza. Bardzo często podkrążone oczy to po prostu cecha urody dziecka. Sińce wynikają także ze zmęczenia. Jednak, jeśli zauważyłeś u swojego malucha jakieś inne niepokojące objawy, koniecznie zgłoś się do lekarza. 

Do symptomów tych należą:

• Brak apetytu,
• Nudności oraz wymioty,
• Biegunka,
• Świąd okolicy odbytu,
• Ogólnie osłabienie i brak energii,
• Bladość skóry oraz nadmierna łamliwość włosów i paznokci,
• Częste oddawanie moczu.

O konieczności wykonania konkretnych badań decyduje lekarz po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z opiekunami oraz dokładnym zbadaniu dziecka. W zależności od podejrzewanej przyczyny może być wskazane wykonanie następujących oznaczeń:

• Morfologii, poziomu ferrytyny oraz żelaza we krwi,
• Testów alergicznych,
• Badania na obecność pasożytów,
• Poziomu glukozy oraz wskaźników oceniających wydolność wątroby i nerek.

Podsumowanie

Sińce pod oczami mogą być objawem choroby, jednak najczęściej są po prostu cechą urody dziecka lub wynikają ze zmęczenia. Jeśli Twój maluch ma podkrążone oczy i zauważyłeś u niego również inne niepokojące objawy, koniecznie zgłoś się do lekarza. Sińce pod oczami, choć dość niecharakterystyczne, mogą być pierwszym objawem choroby.

Źródła:

1. W. Kawalec, Pediatria TOM I, PZWL, 2018
2. M. Tkaczyk, Algorytm postępowania z dzieckiem odwodnionym, https://podyplomie.pl/pediatria/30183,algorytm-postepowania-z-dzieckiem-odwodnionym, [dostęp 25.05.2022 r.]
3. M. Matysiak, Niedokrwistość u dzieci – wprowadzenie do rozpoznania i schemat diagnostyki, https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/235586,niedokrwistosc-u-dzieci-wprowadzenie-do-rozpoznania-i-schemat-diagnostyki, [dostęp 25.05.2022 r.]