Zapalenie prostaty – przyczyny, objawy i leczenie. Jak rozpoznać zapalenie prostaty?

Zapalenie prostaty to jedna z najczęstszych chorób zapalnych, które dotykają mężczyzn. Schorzenie wywołuje dokuczliwe objawy w postaci bólu krocza oraz pieczenia. Leczenie jest uzależnione od stopnia zaawansowania przypadłości. Najczęściej obejmuje terapię farmakologiczną. Dowiedz się, jak rozpoznać zapalenie prostaty i w jaki sposób go leczyć.

Czym jest prostata?

Prostata inaczej gruczoł krokowy lub sterczto nieparzysty narząd wchodzący w skład męskich narządów rozrodczych. Położona jest w miednicy mniejszej, poniżej pęcherza moczowego, przed odbytnicą i za spojeniem łonowym. Wielkością i kształtem przypomina orzech włoski. Prostata dostarcza plemnikom niezbędnych wartości odżywczych i pomaga docierać im do komórki jajowej. Gruczoł krokowy odgrywa więc ważną rolę we wspomaganiu zapłodnienia – główną funkcją prostaty jest produkcja składników nasienia, zapewniających prawidłowe środowisko dla plemników. Przez prostatę przechodzą nie tylko przewody wytryskowe, ale również cewka moczowa, dlatego zdrowy narząd warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego.

Co to jest zapalenie prostaty?

Zapalenie prostaty jest najczęstszą chorobą wśród mężczyzn po 40. roku życia. Problem może także dotyczyć również młodszych pacjentów. Ze względu na przyczynę powstania dolegliwości wyróżniamy dwa rodzaje przewlekłego zapalenia stercza.

• Ostre zapalenie prostaty – najczęściej wywołane zastojem wydzieliny gruczołu lub podrażnieniem. Może objawiać się gorączką, częstym oddawaniem moczu z silnym uczuciem parcia na pęcherz oraz bólem w okolicy krocza. Ostrej formie schorzenia może towarzyszyć obecność bakterii we krwi. Stan wymaga pilnej interwencji lekarskiej.
• Przewlekłe zapalenie prostaty – jest diagnozowane, jeśli symptomy stanu zapalnego utrzymują się u pacjenta dłużej niż 3 miesiące. Objawy przewlekłego zapalenia prostaty są mniej nasilone i pojawiają się okresowo. Przewlekła forma problemów z prostatą może być przyczyną zespołów bólowych miednicy mniejszej, trudności mikcyjnych oraz zaburzeń erekcji.

Zapalenie prostaty – przyczyny

U podstaw problemów z prostatą leży wiele różnorodnych przyczyn.

• Ostre zapalenie gruczołu krokowego występuje u ok. 20-25 na 100 tys. mężczyzn. Należy więc do rzadkich schorzeń.
• Najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia prostaty jest infekcja bakteryjna spowodowana bakteriami Gram-ujemnymi, które naturalnie bytują w jelicie grubym. Do cewki moczowej, pęcherza i prostaty przedostają się w wyniku niedokładnej higieny po wypróżnieniu. U wielu mężczyzn ostre zapalenie prostaty może wystąpić przez namnażanie się bakterii E.coli, które może towarzyszyć zapaleniu pęcherza moczowego, przewlekłemu cewnikowaniu oraz problemami z kamieniami streczowymi. Wówczas oprócz charakterystycznych dla zapalenia prostaty objawów mogą pojawić się takie symptomy: gorączka, dreszcze oraz bóle stawów i mięśni (szczególnie okolicy krzyżowej).
• Przewlekłe zapalenie prostatyto znacznie częstszy problem – z danych wynika, że może dotyczyć on nawet 20-50% mężczyzn. W tym przypadku dokładne przyczyny nie są do końca znane. Uznaje się, że schorzenie może rozwinąć się w wyniku:

• obniżonego napięcia cewki moczowej wynikającego z osłabionych mięśni dna miednicy,
• zaburzeń hormonalnych,
• zaburzeń autoimmunologicznych,
• zaburzeń hormonalnych,
• przewlekłego stresu.

• Przewlekłe zapalenie prostaty bardzo rzadko wywołane jest przez zakażenia bakteryjne.
• Co istotne – zarówno ostra jak i przewlekła forma zapalenia nie jest przenoszona drogą płciową, jednak chorobie sprzyja seks analny bez zabezpieczenia.

Zapalenie prostaty – objawy

Objawy zapalenia prostaty różnią się w zależności od tego, czy mamy do czynienia z ostrym bądź przewlekłym zapaleniem stercza. Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego jest diagnozowane, gdy symptomy utrzymują się u pacjenta dłużej niż 3 miesiące. Charakterystyczne objawy to:

• ból i dyskomfort w okolicach krocza i podbrzusza,
• trudności w oddawaniu moczu,
• uczucie parcia na pęcherz, częstomocz,
• słaby przepływ moczu przez cewkę podczas mikcji,
• bolesna ejakulacja lub ból podczas stosunku,
• promieniujący ból prostaty,
• zaburzenia erekcji,
• zmniejszenie popędu płciowego.

Ostre zapalenie gruczołu krokowego ma znacznie gwałtowniejszy przebieg. Symptomy mogą pojawić się nagle i w ciągu kilku godzin dochodzi do ich nasilenia. Są to:

• gorączka,
• bóle mięśniowe i dreszcze,
• uczucie rozbicia,
• trudności w oddawaniu moczu,
• bolesne oddawanie moczu i stolca,
• wodnisto-śluzowaty wyciek z cewki moczowej.

Zapalenie prostaty – leczenie

Podejrzenie zapalenia prostaty wymaga wizyty u urologa. Specjalista dokona badania prostaty przez odbyt (per rectrum). Ponadto lekarz skieruje pacjenta na badania laboratoryjne – morfologię krwi, ogólnego badania moczu, CRP oraz poziomu PSA. W przypadku przewlekłego zapalenia prostaty wskazany jest wymaz z cewki moczowej.

• Przy łagodnym przeroście prostaty za zgodą lekarza można sięgnąć po dostępne bez recepty leki na prostatę, które wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu – moczowo płciowego.
• Ostre zapalenie prostaty wymaga wdrożenia antybiotykoterapii i stosowania leków przez co najmniej 4 tygodnie.
• Lekarz może zalecić doraźne zażywanie środków przeciwbólowych i rozkurczowych.
• W większości przypadków leczenie antybiotykiem jest wystarczające, aby wyleczyć zapalenie gruczołu krokowego w ostrym wariancie.

Domowe sposoby na zapalenie prostaty

Profilaktyka oraz działania wdrożone przy pierwszych problemach z gruczołem krokowym pomagają w przyszłości uniknąć najczęstszych chorób prostaty. Jak dbać o prostatę? Bardzo dobre rezultaty przynoszą domowe sposoby. 

• Warto stosować suplementy diety oparte na naturalnych wyciągach roślinnych, które stymulują prawidłowe funkcjonowanie prostaty.
• Badania wykazały, że również zmiany w diecie mogą nie tylko chronić organizm przed zapaleniem prostaty, ale także być doskonałą profilaktyką raka prostaty.

• Warto przede wszystkim ograniczyć spożycie tłustych potraw, dań typu fast-food oraz wypijanie napojów gazowanych i alkoholowych, szczególnie piwa, które podnosi poziom prolaktyny w organizmie, co z kolei prowadzi do powiększenia prostaty.
• Należy zwrócić uwagę na dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy D, witaminy E oraz selenu.

• W profilaktyce przeciw zapaleniu prostaty ważna jest także prawidłowa pielęgnacja i higiena, która zapobiega przedostawaniu się bakterii do cewki moczowej.

Czy zapalenie prostaty jest wyleczalne?

Szacuje się, że u blisko 90% osób odpowiednio wdrożone leczenie prowadzi do całkowitego ustąpienia ostrego zapalenia gruczołu krokowego. W przypadku bakteryjnej formy zapalenia trwałe wyleczenie uzyskuje się u ok. 50-60% mężczyzn. Tendencja do nawrotów objawów niestety jest stosunkowo częsta, dlatego należy wdrożyć odpowiednie środki w celu profilaktyki i zapobiegania infekcji.

Podsumowanie

Zarówno ostre jak i przewlekłe zapalenie prostaty wymaga konsultacji lekarskiej i szybkie rozpoczęcie leczenia. Bagatelizowanie objawów w postaci bólu w okolicach krocza, trudności w oddawaniu moczu oraz zaburzeń erekcji może w dalszej perspektywie prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, do których należą m.in.: wytworzenie się ropnia w gruczole krokowym, zapalenia narządów płciowych czy trwałej dysfunkcji seksualnej.

Źródła:

1. Szczeklik, Interna Szczeklika, 2022.
2. Dadej, A. Jędrzejczak-Dadej, Zapalenie gruczołu krokowego, Geriatria, 2008, s. 247-251 https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/200803_Geriatria_012.pdf, [dostęp: 10.08.2023 r.]
3. Drabczyk, Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego (prostaty), Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/pacjent/urologia/168136,przewlekle-zapalenie-gruczolu-krokowego-prostaty, [dostęp: 10.08.2023 r.]