Bielactwo nabyte. Czym są białe plamy na skórze?

Bielactwo nabyte (vitiligo) to stosunkowo często spotykana choroba, która objawia się w postaci dobrze odgraniczonych, odbarwionych plam na skórze. Choroba ta stanowi duży problem estetyczny, zwłaszcza, gdy odbarwione plamy pojawiają się w widocznych miejscach takich jak twarz, szyja czy dłonie. Skąd bierze się bielactwo nabyte i czy można je wyleczyć?

Co to jest bielactwo nabyte?

Gdy na skórze nagle zaczynają pojawiać się odbarwione, ostro odgraniczone od zdrowej skóry plamy, zwykle bardzo szybko szuka on pomocy u dermatologa. Problem bielactwa nabytego jest dość częsty i dotyka on nawet do 4% ludzi. Choroba ta może pojawić się w każdym wieku, najczęściej jednak rozpoczyna się przed 25. rokiem życia. Pod względem płci bielactwo nabyte dotyczy w takim samy stopniu mężczyzn jak i kobiet.

Sprawdź też leki i maści dermatologiczne.

Skąd biorą się plamy na skórze?

Mimo wielu badań, przyczyna powstawania odbarwionych plam u osób z bielactwem nadal pozostaje niewyjaśniona.

Liczne teorie zakładają, że w patogenezie choroby udział mogą brać takie czynniki jak:

• podłoże genetyczne
• czynniki środowiskowe
• wpływ stresu oksydacyjnego
• mechanizmy autoimmunologiczne
• zaburzenia przylegania melanocytów
• nasilona apoptoza − zaprogramowana śmierć komórek

Czy bielactwo nabyte może pojawić się od stresu?

Naukowcy zgodni są co do tego, że bielactwo nabyte rozwija się u osób predysponowanych genetycznie, pod wpływem silnych bodźców takich jak gwałtowne zmiany hormonalne (dojrzewanie, ciąża), stres fizyczny (rozległy uraz, infekcje) i stres psychiczny.

Sprawdź też leki i suplementy na choroby skóry.

Rodzaje bielactwa nabytego

Klasyfikacja bielactwa dzieli tę chorobę na 3 odrębne typy:

• bielactwo segmentalne
• bielactwo niesegmentalne
• bielactwo niesklasyfikowane

Najczęstszym typem jest bielactwo niesegmentalne, które stanowi nawet 90% wszystkich przypadków bielactwa nabytego. Ten typ choroby zwykle rozpoczyna się w wieku dorosłym, a zmiany skórne pojawiają się przede wszystkim w miejscu urazu. Bielactwo nabyte niesegmentalne częściej współistnieje z innymi chorobami o podłożu autoimmunologicznym. Typ segmentalny dotyczy przede wszystkim pacjentów pediatrycznych, a ostro odgraniczone, odbarwione plamy pojawiają się zazwyczaj jednostronnie. W przeciwieństwie do typu niesegmentalnego, u pacjentów z segmentalnym typem bielactwa dobre efekty uzyskuje się  za pomocą leczenia chirurgicznego.

Co ciekawe, bielactwo nabyte nie dotyczy tylko skóry − odbarwione plamy mogą pojawić się też na błonach śluzowych, mogą dotyczyć paznokci (leukonychia) czy włosów (leukotriachia).

Sprawdź też kremy i maści na bielactwo.

Jak diagnozuje się bielactwo skóry?

Podstawą do postawienia trafnej diagnozy bielactwa nabytego stanowi charakterystyczny obraz kliniczny zmian skórnych. Już na podstawie samego badania i wywiadu lekarz jest w stanie zdiagnozować bielactwo nabyte.

Istotnym elementem w diagnostyce jest bardzo szczegółowy wywiad z pacjentem, który pozwala zidentyfikować takie czynniki jak na przykład stres, przyjmowane leki, urazy w przeszłości czy zaburzenia hormonalne, które mogą początkować pojawienie się zmian skórnych.

Zaleca się również, żeby u pacjentów z bielactwem poszerzyć diagnostykę o konsultacje takich specjalistów jak endokrynolog, laryngolog, okulista czy psychiatra. W przypadkach wątpliwych dermatolog zleca badanie histopatologiczne skóry. W pobranym ze skóry zmienionej wycinku brak jest melanocytów, czyli komórek barwnikowych skóry.

Sprawdź też leki i preparaty na problemy skórne.

Leczenie bielactwa nabytego

Co zrobić, kiedy zdiagnozowano u Ciebie bielactwo nabyte? Leczenie może przebiegać na kilka różnych sposobów: miejscowo, systemowo, chirurgicznie czy za pomocą foto- i laseroterapii.

W zależności od wieku pacjenta, rozległości plam bielaczych i ich lokalizacji, terapia miejscowa oparta jest na stosowaniu silnych glikokortykosteroidów i inhibitorów kalcyneuryny.

Zarówno rozległe, zajmujące ponad j1/5 powierzchni skóry zmiany, jak również ogniskowe plamy bielacze o niewielkim nasileniu leczone mogą być metodą fototerapii NB UVB 311 nm. Innym rodzajem fototerapii stosowanym w leczeniu bielactwa jest PUVA terapia, jej skuteczność jest jednak niższa w porównaniu z fototerapią NB UVB 311 nm. S

Szybsze i lepsze efekty terapeutyczne i mniejsze działania niepożądane można osiągnąć stosując leczenie skojarzone, czyli połączenie fototerapii z leczeniem miejscowym preparatami glikokortykosteroidowymi lub inhibitorów kalcyneuryny.

Leczenie systemowe oparte jest na podawanych doustnie glikokortykosteroidach, a terapia ta włączana jest w przypadkach aktywnego, gwałtownie postępującego bielactwa. Ważnym elementem procesu terapeutycznego jest też stosowanie kamuflażu, czyli  metod ukrywania plam bielaczych pod makijażem i wsparcie psychologiczne lub psychiatryczne.