Naturalne metody antykoncepcji − która z nich jest najskuteczniejsza?

Naturalne metody antykoncepcji to jedna z form zabezpieczenia przed nieplanowaną ciążą, które może stosować para. Mają one jednak niską skuteczność w zapobieganiu ciąży, dlatego częściej określane są jako metody planowania rodziny. Jakie naturalne metody antykoncepcji wyróżniamy i którą metodę wybrać? Oto ich przegląd!

Sztuczne i naturalne metody antykoncepcji − masz opcje!

Osiągnięcia współczesnej medycyny pozwalają kobiecie na swobodny wybór najlepszej dla niej metody antykoncepcyjnej. Spośród licznych sposobów zabezpieczenia przed niechcianą ciążą wyróżnić można między innymi antykoncepcję hormonalną, naturalne metody antykoncepcji czy środki antykoncepcyjne dostępne bez recepty. Jak się w tym nie pogubić? I która metoda jest dla Ciebie najlepsza?

Do tych najbardziej popularnych należą takie rozwiązania jak prezerwatywy, tabletki antykoncepcyjne, plastry hormonalne, czy wkładki domaciczne. Duża część kobiet z różnych względów nie decyduje się jednak na tak zwane sztuczne metody zapobiegania ciąży i wybiera metody naturalne.

Sprawdź też, czy stosunek przerywany to skuteczna metoda antykoncepcji.

Naturalne metody zapobiegania ciąży − co to znaczy?

Do coraz częściej wybieranych przez kobiety metod antykoncepcyjnych należą metody naturalne. Naturalne sposoby antykoncepcji, zamiast ingerencji w organizm kobiety, polegają na jego skrupulatnej obserwacji. Dzięki temu możliwe jest, z jak największym prawdopodobieństwem, rozpoznanie dni płodnych i niepłodnych.

Naturalna antykoncepcja różni się znacząco od antykoncepcji barierowej dostępnej bez recepty, bo ta druga obejmuje stosowanie środków takich jak męskie i damskie prezerwatywy, kapturki naszyjkowe, środki plemnikobójcze, czy błony dopochwowe.

Sprawdź też skuteczność naturalnych metod antykoncepcyjnych.

Antykoncepcja naturalna polega natomiast na doskonałej znajomości kobiecego organizmu i jego ciągłej obserwacji przez oboje partnerów.

Analizując naturalne metody antykoncepcji należy zaznaczyć, że nie stanowią one w żadnym stopniu zabezpieczenia przez chorobami przenoszonymi drogą płciową, dlatego też nie są wskazane dla kobiet nie posiadających stałego partnera seksualnego.

Dodatkowo, co bardzo ważne, ich skuteczność nie jest tak wysoka, jak w przypadku tak zwanych metod sztucznych, np. tabletek antykoncepcyjnych czy wkładek domacicznych. Z uwagi na niską skuteczność w zapobieganiu ciąży, naturalne metody antykoncepcji zaliczyć można do naturalnych metod planowania rodziny, bo za ich pomocą kobieta może określić, kiedy z największym prawdopodobieństwem trwają u niej dni płodne.

Sprawdź też, jak zabezpieczyć sie przed ciażą bez stosowania leków hormonalnych.

Naturalne sposoby antykoncepcji − rodzaje

Najczęściej stosowane naturalne metody zapobiegania ciąży to:

• wstrzemięźliwość płciowa
• metoda kalendarzykowa
• metody jednowzkaźnikowe
• metody wielowskaźnikowe

Metoda kalendarzykowa − na czym polega?

Metoda kalendarzykowa, czy kalendarzyk małżeński, to jeden z najbardziej znanych tzw.: „domowych sposobów na antykoncepcję”. Metoda ta, nim zostanie wprowadzona w życie jako sposób zapobiegania niechcianej ciąży, wymaga przynajmniej 12-miesięcznego okresu obserwacji cykli miesiączkowych. Roczna obserwacja cyklu pozwala kobiecie na określenie najkrótszego i najdłużej trwającego cyklu w roku. Choć wielu kobietom wydaje się, że ich cykle są równe, po wnikliwej obserwacji okazuje się, że wcale tak nie jest.

Kiedy już wiesz, ile trwa najdłuższy i najkrótszy cykl miesiączkowy, możesz obliczyć z dużym prawdopodobieństwem, kiedy wypadają dni płodne. Żeby to zrobić, od liczby dni trwania najkrótszego cyklu odejmuje się liczbę 18 i w ten sposób uzyskujesz się 1. dzień płodny w cyklu, np. 28 − 18 = 10, co oznacza, że 1. dzień płodny to 10. dzień cyklu (gdzie 1. dzień cyklu to 1. dzień krwawienia miesiączkowego). Żeby natomiast obliczyć ostatni dzień płodny, od liczby dni w najdłuższym cyklu odejmij liczbę 11, np. 32 − 11 = 21, co oznacza, że 21. dzień cyklu to ostatni dzień płodny.

Zasada stosowania tej metody polega na unikaniu stosunków seksualnych w czasie trwania dni płodnych. Choć metoda kalendarzykowa jest prosta, bo wymaga jedynie obliczania dni płodnych na podstawie miesiączki, jej skuteczność jest zawodna. Kalendarzyk małżeński sprawdza się przede wszystkim u kobiet, które mają bardzo regularne cykle miesiączkowe i spokojny, regularny tryb życia, co w dzisiejszych czasach należy do rzadkości.

Sprawdź, dlaczego podczas karmienia piersią spada płodność.

Wskaźnik Pearla tej metody waha się między 9 a 35, co oznacza, że w zależności od badań od 9 aż do 35 kobiet na 100 zaszło w ciążę stosując tę metodę!

Naturalne sposoby antykoncepcji − obserwacja kobiecego organizmu

Naturalne metody zapobiegania ciąży to nie tylko kalendarzyk, ale również liczne metody oparte na wnikliwej obserwacji kobiecego ciała i jego fizjologii. Dzięki metodom opartym na obserwacji tzw. wskaźników jak temperatura ciała, zmiany w szyjce macicy czy jakość śluzu szyjkowego kobieta z dużym prawdopodobieństwem określa swoje dni płodne.

Zarówno metody jednowskaźnikowe, jak i wielowskaźnikowe mogą służyć jako metody planowania rodziny i pełnić funkcję naturalnej antykoncepcji, bo ich celem jest wyznaczenie dni płodnych kobiety.

Naturalne sposoby antykoncepcji − metody jednowskaźnikowe

Ten rodzaj naturalnej antykoncepcji opiera się na obserwacji jednego wskaźnika, który zmienia się w fazach cyklu miesiączkowego. Przykładem metod jednowskaźnikowych jest metoda Billingsów i metoda termiczna.

Metoda Billingsów

Pierwsza z nich, metoda owulacyjna Billingsów, polega na obserwacji śluzu szyjkowego w zależności od faz cyklu. Kobieta, która decyduje się na tę metodę, musi zaobserwować, jaki charakter ma jej śluz szyjkowy w okresie niepłodnym. U części kobiet śluz ten jest gęsty, bardzo lepki, a u niektórych będzie go na tyle mało, że kobieta zaobserwuje raczej suchość pochwy niż jakąkolwiek wydzielinę. Jest to bardzo ważne, bo każda zmiana charakteru śluzu w okresie przedowulacyjnym traktowana jest jako rozpoczęcie okresu płodnego. W tym okresie śluz szyjkowy jest obfity, przezroczysty, śliski i ciągliwy. W okresie płodnym kobieta musi zauważyć też tak zwany dzień szczytu śluzu, czyli moment, w którym śluz szyjkowy wykazuje jeszcze jakiekolwiek cechy śluzu płodnego – jest rozciągliwy, przezroczysty, a kobieta odczuwa, że w przedsionku jej pochwy jest wilgotno i ślisko. To również jest bardzo ważne, bo dopiero 4. dnia po szczycie śluzu ponownie rozpoczyna się okres niepłodny. Wskaźnik Pearla dla tej metody waha się między 15 a 32.

Więcej na temat tej metody pisałam w artykule: Seks nie częściej niż co 2 dni? Metoda Billingsa − wady i zalety.

Metoda termiczna

Inną z metod jednowskaźnikowych jest metoda termiczna, w której obserwacji podlega temperatura ciała kobiety. Temperatura powinna być mierzona codziennie, w identycznych warunkach, czyli po kilkugodzinnym śnie, o tej samej porze, w tym samym miejscu.

Technika pomiaru jest bardzo istotna, bo może wpłynąć na jakość „antykoncepcji”! O to, jak i gdzie dokładnie zbierać pomiary temperatury ciała zapytaj swojego ginekologa. Co bardzo istotne, na błąd w pomiarze mogą mieć wpływ takie czynniki jak stres, brak snu, wypity wcześniej alkohol, silne emocje czy infekcja. Stosując metodę termiczną kobieta codziennie mierzy temperaturę za pomocą specjalnego termometru owulacyjnego i wyniki zapisuje w karcie. Gdy w trakcie cyklu nastąpi wyraźny wzrost temperatury, który trwa przez minimum 3 dni, to sugeruje to owulację.

Dni płodne określa się na 6 dni przed wzrostem temperatury i 4 dni po nim, pozostałe dni to dni określane jako niepłodne. Wynika z tego, że współżycie możliwe jest tylko w określonych dniach 2. fazy cyklu. Ilość czynników, które mogą istotnie wpłynąć na zaburzenie pomiaru jest tak duża, że skuteczność tej metody również jest niewielka.

Sprawdź też termometry.

Naturalne sposoby antykoncepcji − metody wielowskaźnikowe

Metody wielowskaźnikowe są podobne do metod jednowskaźnikowych, z tą różnicą, że obserwacja więcej niż jednego wskaźnika pozwala bardziej precyzyjnie odróżnić dni płodne od niepłodnych.

Metody wielowskaźnikowe to najczęściej metody termiczno-objawowe, które różnią się między sobą. Polegają one między innymi na obserwacji zmian temperatury ciała kobiety, jakości śluzu szyjkowego, samoobserwacji szyjki macicy, a nawet zmian w samopoczuciu kobiety. Obserwacja i wnikliwa analiza wielu czynników powoduje, że metody wielowskaźnikowe są dość skuteczne, a wskaźnik Pearla w tym przypadku wynosi od 1 do 4.

Metody antykoncepcji − naturalne planowanie rodziny

Bez względu na rodzaj wybranej metody, pamiętaj, że naturalna antykoncepcja opiera się głównie na określaniu dni płodnych u kobiety. Warto wspomnieć, że plemniki, w sprzyjających warunkach, mogą przeżyć nawet aż 7 dni w ciele kobiety, co mimo skrupulatnego wyznaczania dni płodnych i niepłodnych za pomocą powyższych metod, może prowadzić do zapłodnienia i niechcianej ciąży.

Naturalne metody antykoncepcji określane są obecnie jako naturalne metody planowania rodziny (NPR), bo przy ich pomocy można wyznaczyć owulację i zwiększyć prawdopodobieństwo zajścia w planowaną ciążę.

Jeśli szukasz odpowiedniej dla siebie metody antykoncepcji, nigdy nie rób tego na własną rękę. Zarówno metody naturalne jak i sztuczne, powinny być indywidualnie dopasowane do pacjentki przez lekarza. Na wizycie u ginekologa poproś o pomoc w dobraniu najlepszej dla Ciebie metody zapobiegania niechcianej ciąży. W dzisiejszych czasach szeroki wachlarz metod i środków antykoncepcyjnych pozwala w skuteczny i bezpieczny sposób wybrać najlepszą dla Ciebie metodę.

Źródła:

1. M. Obara, A. Warenik-Szymankiewicz, Z. Słomko, Metody i środki planowania rodziny, w: Ginekologia: podręcznik dla lekarzy i studentów, red. Słomko Z., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997
2. M. Troszyński red., Naturalne Planowanie Rodziny. Podręcznik dla nauczycieli naturalnego planowania rodziny, Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny, Warszawa 2006
3. G. Bręborowicz, „Położnictwo i ginekologia” Tom 1 i 2. PZWL Warszawa 2013