Karmienie piersią a ciąża – czy można karmić piersią, będąc w ciąży?

Nierzadko zdarza się, że kobieta w czasie laktacji zachodzi w ciążę. Szanse na to wzrastają wraz ze wzrostem dziecka i zmniejszeniem częstości karmienia. Wiele kobiet zastanawia się, czy w czasie ciąży może w dalszym ciągu kontynuować laktację. Dowiedz się, czy karmienie piersią po zobaczeniu dwóch kresek na teście ciążowym jest bezpieczne.  

Jakie są korzyści karmienia piersią? 

Karmienie piersią wiąże się z licznymi korzyściami zdrowotnymi zarówno dla matki, jak i dla dziecka.  

• Kobiety, które decydują się na ten krok, szybciej odzyskują przedporodową masę ciała, mają mniejsze ryzyko zachorowania na raka piersi, jajnika oraz osteoporozę. 
• Z kolei ich dzieci rzadziej chorują na alergię, choroby wieku dziecięcego, a przyszłości są w mniejszym stopniu narażone na rozwój cukrzycy typu 2.  
• Zaleca się, by niemowlę było karmione wyłącznie mlekiem kobiecym przez pierwsze 6 miesięcy swojego życia, choć rozszerzanie diety można już powoli rozpocząć od 4. miesiąca życia.

Kiedy kobieta po porodzie może ponownie zajść w ciążę?  

Prolaktyna, hormon, dzięki któremu kobiece piersi po porodzie zaczynają wytwarzać mleko hamuje owulację, co powoduje zatrzymanie miesiączki. Kiedy wraca miesiączka po porodzie?  

• Mamy, które zdecydowały się i są w stanie w naturalny sposób wykarmić swoje dziecko, najczęściej odzyskują miesiączkę pomiędzy 6. a 18. miesiącem od porodu. 
• Wiążę się to ze stopniowym ograniczeniem karmienia malucha wraz z rozszerzaniem jego diety. Nie jest to jednak reguła, ponieważ część kobiet ma owulację i odzyskuje miesiączkę już w pierwszym półroczu po urodzeniu dziecka, pomimo laktacji.  
• U kobiet, które nie karmią piersią, owulacja występuje najczęściej już w ciągu pierwszych 6 tygodni od porodu, a pierwszą miesiączkę dostają po około 8 tygodniach od porodu. 

Czy w ciąży można karmić piersią?

Laktacji nie należy traktować jako metody antykoncepcji, ponieważ w jej trakcie kobieta może zajść w ciążę, choć oczywiście szanse na to są mniejsze niż u kobiet niekarmiących. Co w sytuacji, gdy kobieta karmiąca piersią zajdzie w kolejną ciążę? Czy karmienie piersią należy do tego czego unikać w ciąży? Ten temat jest powodem licznych kontrowersji.  

• W czasie laktacji, podczas ssania piersi przez dziecko w organizmie kobiety dochodzi do wyrzutu oksytocyny – hormonu, który powoduje wypływ mleka z brodawek. Jednak związek ten może również wywołać skurcze macicy, których chce się uniknąć, jeśli rozwija się w niej płód.  
• Pozostaje jeszcze kolejna kwestia – ciąża stanowi ogromny wydatek energetyczny dla kobiety, podobnie jak karmienie piersią. Wiele kobiet będących w tej sytuacji martwi się, że kontynuowanie laktacji sprawi, że płód nie dostanie wszystkich niezbędnych składników odżywczych do jego rozwoju, a ich mleko będzie niepełnowartościowe. Z tego powodu często szukają porad, jak odstawić dziecko od karmienia piersią.  
• Jak się jednak okazuje, w zdrowej, prawidłowo rozwijającej się ciąży nie ma przeciwwskazań do karmienia piersią. W tej sytuacji laktacja nie stanowi zagrożenia dla rozwijającego się płodu i nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem poronienia lub porodu przedwczesnego, a mleko nadal jest pełnowartościowe.  
• Planując swoją dietę, należy pamiętać o tym, że podczas karmienia dobowe zapotrzebowanie energetyczne zwiększa się o ok. 500-650 kcal, a jeśli kobieta ponownie zajdzie w ciążę, jest ono jeszcze większe. Warto wiedzieć o tym, że nie istnieje żadna specjalna dieta dla matki karmiącej. Kobieta powinna zadbać o to, by jej jadłospis był zbilansowany i pełnowartościowy, dodatkowo może posiłkować się preparatami dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Kwestia alkoholu a karmienia piersią i ciąży jest jednoznaczna. W tym czasie należy zachować bezwzględną abstynencję. Z kolei w kwestii kawy a karmienia piersią sprawa wygląda nieco inaczej. Choć kofeina w niewielkim stopniu przenika do mleka kobiety, za dopuszczalną dawkę w tym okresie uważa się ok. 300 mg kofeiny, co odpowiada dwóm filiżankom kawy.  
• Zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności w przypadku, gdy pojawią się bóle brzucha, krwawienia bądź plamienia z dróg rodnych lub kobieta w czasie ciąży nie przybiera na wadze. Wówczas konieczna jest konsultacja z ginekologiem, który może zalecić przerwanie laktacji.  
• Kobiety, u których poprzednie ciąże były zagrożone poronieniem lub porodem przedwczesnym, powinny dokładnie rozważyć wszystkie korzyści i ryzyko związane z kontynuowaniem karmienia piersią ze swoim lekarzem. 

Karmienie piersią a kolejna ciąża – objawy

Objawy ciąży u kobiet karmiących piersią mogą być niecharakterystyczne i bardzo często są tłumaczone trwającą laktacją. Opóźnienie miesiączki, bolące sutki przy karmieniu, pobolewanie w podbrzuszu to symptomy, które mogą być spowodowane zarówno karmieniem piersią, jak i stanowić pierwsze objawy ciąży. Nadmierne zmęczenie czy senność łatwo zrzucić na karb nieprzespanych nocy spowodowanych koniecznością częstego wstawania do dziecka.  

To sprawia, że nierzadko w tej sytuacji ciąża rozpoznawana jest z dużym opóźnieniem. To, co często zmusza kobietę do wykonania testu ciążowego, to pojawiające się poranne nudności i wymioty, a także nagła zmiana upodobań kulinarnych. W późniejszym okresie ciąży na właściwy trop może natomiast doprowadzić przyrost masy ciała, zwiększenie obwodu brzucha, a nawet odczuwanie ruchów płodu.  

Jak długo można karmić piersią, będąc w ciąży?

Kobiety, których ciąża przebiega w sposób fizjologiczny, nie muszą przerywać laktacji przez cały okres ciąży. Mogą to robić zarówno w sposób tradycyjny, jak i korzystając z laktatorów i wkładek laktacyjnych. W przypadku ewentualnej ciąży celowość i ryzyko związane ze stosowaniem leków i tabletek na laktację, zawsze należy przedyskutować z lekarzem prowadzących, ponieważ nie każdy z tych preparatów może być zażywany przez kobietę spodziewającą się dziecka. 

Co ważne po porodzie kobieta nie musi rezygnować z karmienia piersią swojego starszego dziecka. Jednak bardzo ważne jest to, by do piersi jako pierwszego przystawiać noworodka, ponieważ mleko matki stanowi dla niego główne źródło substancji odżywczych. Tymczasem dla jego starszego rodzeństwa jest jedynie dodatkiem do diety. 

Warto jednak być świadomymi tego, że w połowie ciąży gruczoł sutkowy zaczyna produkować mleko dla dziecka, które ma przyjść na świat, przez co jego smak może ulec zmianie. W takiej sytuacji nierzadko zdarza się, że starsze dziecko przestaje już tak chętnie ssać pierś, ponieważ mleko po prostu już mu nie smakuje. Może być to powodem kryzysu laktacyjnego. Nierzadko w tym momencie dochodzi do odstawienia dziecka od piersi. 

Podsumowanie 

Kobiety karmiące piersią powinny pamiętać o tym, że choć laktacja zmniejsza szanse na zajście w ciążę, to jednak nie eliminuje ich całkowicie. Z tego powodu nie może być traktowana jako metoda antykoncepcji. Kobiety pragnące zabezpieczyć się przed kolejną ciążą powinny omówić możliwości dotyczące antykoncepcji ze swoim lekarzem. Konsultacja lekarska jest również konieczna, gdy kobieta w krótkim okresie po porodzie pragnie kolejnego dziecka, zwłaszcza jeśli przebyła cięcie cesarskie

Źródła:

1. P. D. Berens, Fakty i mity na temat karmienia piersią: co powinien wiedzieć o nim położnik, https://podyplomie.pl/ginekologia/19284,fakty-i-mity-na-temat-karmienia-piersia-co-powinien-wiedziec-o-nim-poloznik, [dostęp 02.07.2023 r.]
2. H. Szajewska, P. Socha, A. Horvath, A. Rybak, A. Dobrzańska, Karmienie piersią, https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/wytyczne/112049,karmienie-piersia, [dostęp 02.07.2023 r.]
3. V. Skrzypulec-Plinta, Czy można karmić piersią podczas kolejnej ciąży?, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/89175,czy-ciaza-jest-przeciwwskazaniem-do-karmienia-piersia-pierwszego-dziecka, [dostęp 02.07.2023 r.]