Nieśmiałe dziecko – problem czy charakter?
Twoje dziecko jest nieśmiałe i ma problemy z nawiązywaniem relacji? Z czego to wynika? Czy to wyłącznie kwestia charakteru? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się więcej!
Spis treści
Jedni uważają, że nieśmiałość to cecha wrodzona, z którą nie należy walczyć. Dla innych, wycofane dziecko może mieć problemy z nawiązywaniem kontaktów społecznych i osiąganiu sukcesów w szkole. Jak jest naprawdę?
Nieśmiałość u dzieci − skąd się bierze?
Nieśmiałość ma według specjalistów szereg różnych przyczyn. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że nieśmiałość to przede wszystkim uwarunkowanie ewolucyjne, które ma za zadanie chronić dzieci przed niebezpieczeństwem. Z tego powodu niepokojący może być całkowity brak nieśmiałości.
Duże znaczenie mają też predyspozycje genetyczne. Jedni są „z natury” bardziej nieśmiali, inni nie – dzieci mają różne temperamenty i to jest całkiem naturalne. Jednak, oprócz uwarunkowań biologicznych, ważną rolę odgrywają też czynniki środowiskowe, takie jak relacje w rodzinie czy w szkole. Nieśmiałość dziecka mogą wzmacniać takie czynniki jak: wpojone niskie poczucie własnej wartości, warunkowa miłość rodziców (ujawniająca się przez stosowanie licznych kar i nagród) czy zbyt wygórowane oczekiwania opiekunów względem dziecka.
Sprawdź też, jak wychować dziecko bez krzyku.
Nieśmiałość to nie jest cecha, która u jednych występuje, a u innych nie. Bardziej adekwatne jest mówienie o nieśmiałości jako pewnym kontinuum – jedni są bardziej nieśmiali, inni miej. Nieśmiałość u dzieci nie jest też zaburzeniem psychicznym, które się leczy. W pewnych jednak przypadkach może utrudniać dziecku rozwój intelektualny czy emocjonalny. Bardzo nieśmiałe dziecko może mieć trudności w nawiązywaniu kontaktów społecznych, czy w osiąganiu w przyszłości sukcesów zawodowych. Czasem może ona po prostu przeszkadzać w czerpaniu radości z życia.
Po czym poznać, że dziecko jest nieśmiałe?
Tak jak już wspomniałam wcześniej, nieśmiałość to jest cecha, która może przybrać różny stopień nasilenia. Jedne dzieci po prostu potrzebują więcej czasu na oswojenie się z nowym otoczeniem, dla innych bycie wśród nowych osób powoduje paraliżujący strach.
Jakie są najczęstsze objawy nieśmiałości u dzieci?
- Brak umiejętności utrzymania kontaktu wzrokowego z innymi, chowanie się za rodzicami
- Unikanie sytuacji, które mogą prowadzić do niepowodzeń
- Zamykanie się w sobie, odczuwanie niepokoju i lęku
- Brak inicjatywy, izolacja społeczna, stanie na uboczu
- Lęk przed krytyką, poczucie niższości
- Odczuwanie lęku podczas wystąpień publicznych, trudności z wyrażaniem własnego zdania
- Mogą również wystąpić objawy somatyczne, np. pocenie się czy jąkanie
Sprawdź też, jak poradzić sobie z nadwrażliwym dzieckiem.
Jak pomóc nieśmiałemu dziecku?
1. Kochaj i doceniaj swoje dziecko, pomimo tego, że nie zawsze spełnia Twoje oczekiwania. Nie porównuj go z innymi.
2. Wspieraj samodzielność dziecka, a nie wyręczaj go! Pozwól mu samodzielnie jeść, wybrać ubiór czy ułożyć klocki po swojemu. Robiąc za dziecko różne rzeczy podświadomie mówisz mu, że nie jest wystarczające dobre, żeby samo sobie z tym poradziło.
3. Unikaj tego, żeby mówić dziecku, że jest nieśmiałe, bo działa to jak samosprawdzająca się przepowiednia i tylko utwierdza go w przekonaniu, że nie ma sensu się wychylać.
4.Świeć przykładem! Bądź otwarty w relacjach społecznych, nawiązuj rozmowy z innymi, zapraszaj przyjaciół i znajomych do domu. Dzieci uczą się przez naśladowanie.
5. Rozmawiaj z dzieckiem o emocjach. Częstą podłożem nieśmiałości u dzieci są trudności w radzeniu sobie z emocjami
6. Nie zmuszaj dziecka do nawiązywania kontaktów, rozmów z obcymi. Uszanuj jego uczucia. Pokonywanie nieśmiałości w taki „siłowy” sposób może przynieś odwrotny skutek od zamierzonego.
7. Ucz dziecko tolerancji dla własnych błędów i tego, że nikt nie jest doskonały.
8. Warto skorzystać z tzw. bajek terapeutycznych, które uczą radzić sobie z określonymi problemami, w tym z nieśmiałością.
9.Jeżeli nieśmiałość przeszkadza Twojemu dziecku w codziennym życiu, warto rozważyć wizytę u psychologa dziecięcego, który sprawdzi, co może być przyczyną takiego stanu, a także zaleci odpowiednie ćwiczenia.
Sprawdź też, jak radzić sobie z agresywnym przedszkolakiem.
Nieśmiałe dziecko w szkole − czy to zawsze jest problem?
Często zdarza się, że dziecko, które wśród bliskich jest pewne siebie i otwarte, ale w nowym środowisku staje się zamknięte w sobie i wycofane. Jest to całkiem normalne! Jedne dzieci potrzebują więcej czasu na dostosowaniu się do nowej sytuacji, a inne nie. Dlatego czasem zamiast interweniować, warto dać dziecku czas na oswojenie się z nowym otoczeniem.
Przede wszystkim pamiętaj o tym, że nie każde dziecko jest stworzone do bycia liderem grupy czy artystą estradowym. Nieśmiałość nie musi być zła. Wycofane dzieci mają bardzo bogate życie wewnętrzne i wiele różnych zalet, które warto odkrywać razem z nim!