Jak wychowywać dziecko bez krzyku? Pedagogiczne podejście do malucha

Jak nie krzyczeć na dziecko, czyli wychowanie bez krzyku w praktyce

Co możesz zrobić zamiast krzyku i karania dziecka?

1. Rozmawiaj z dzieckiem  

Rozmawiając z dzieckiem, traktuj go jak godnego partnera do rozmowy. Mniej mówmy, więcej pytajmy i staraj się dowiedzieć więcej o jego motywacjach czy pragnieniach. Daj mu szansę przedstawiania swoich racji. Im lepiej rozumiesz innych, tym łatwiej Ci budować dobrą relację, opartą na zaufaniu, a nie strachu.

Podczas rozmowy spróbuj nazwać emocje, które towarzyszą dziecku. Taka rozmowa zawsze powinna opierać się na wzajemnym szacunku i akceptacji uczuć dziecka. Przykładowo, gdy dziecko złości się, bo musieliście odwołać wspólny wyjazd − zamiast krzyczeć: „Nie denerwuj się! Musisz zrozumieć, że nie możemy teraz nigdzie jechać”, powiedz „Musisz być naprawdę rozczarowany. Tak czekałeś na ten wyjazd!”

Sprawdź też, jak radzić sobie z agresywnym przedszkolakiem.

2. Uprzejme i stanowczo stawiaj granice

Wyraź sprzeciw (ale bez krzyku) wobec zachowania dziecka, nie atakując jednocześnie jego charakteru. Nie bój się powiedzieć o swoich własnych uczuciach (np. zamiast powiedzieć: „Ile razy mówiłam Ci, żebyś nie kopał drzwi brudnymi butami! Jesteś okropny! I tak nigdzie nie pójdziesz!”, powiedź: „Jestem zła, że znowu drzwi są brudne. Oczekuję, że teraz je umyjesz”.

3. Jasno określ swoje oczekiwania i razem z dzieckiem poszukaj rozwiązania problemu

Dobrym pomysłem jest danie dziecku możliwość wyboru między odpowiadającymi nam opcjami, np. „Dziś nie możemy iść na plac zabaw, ale zamiast tego możemy upiec ciasteczka lub poukładać wspólnie puzzle. Co wolisz?”. Jeszcze lepszym rozwiązaniem jest włączenie dzieci w wspólny proces podejmowania decyzji o tym, co ich dotyczy.

„Dzieci uczą się podejmowania słusznych decyzji przez podejmowanie decyzji, a nie przez kierowanie się cudzymi wskazówkami”

− pisze Kohn.

Wyrozumiałość dla dziecka i … dla siebie!

Pozytywna dyscyplina pozytywną dyscypliną, ale nerwy mogą czasem puścić każdemu. Zapewniam Cię, że nawet „perfekcyjnym” mamom zdarza się krzyknąć na dziecko. Nikt nie jest z robotem. I właśnie o to chodzi, żeby dziecko też o tym wiedziało.

Co masz zrobić, jeżeli zdarzy Ci się krzyknąć na dziecko? Najpierw, spróbuj trochę ochłonąć. Weź kilka głębokich wdechów. Później, podejdź do dziecka i go przeproś. Wiem, że dla niektórych rodziców przepraszanie dziecka jest oznaką słabości. Wiele osób uważa, że w ten sposób rodzic utraci autorytet i poważanie u dziecka. Moim zdaniem, nigdy nie zbudzisz w dziecku większego szacunku, niż przyznając się do błędu i przepraszając. W ten sposób, uczysz też dziecko, że każdy człowiek ma emocje (zarówno te pozytywne jak i negatywne) i musi sobie z nimi radzić. Dziecko powinno wiedzieć, że ich rodzic jest tylko człowiekiem. Łatwo wymusić na dziecku przepraszanie innych karaniem i nagradzaniem. Trudniej dać przykład i przyznać się do błędu. Warto też zadbać o swoje potrzeby emocjonalne. Wiadomo, krzyczymy częściej jeżeli jesteśmy rozdrażnieni czy zmęczeni. Dlatego tak ważne, żebyś w tym wszystkim zadbała też o siebie.

Bardzo (ale to naprawdę bardzo!) polecam bestsellerową książkę Adele Faber i Elaine Mazlish „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły”. To nie jest kolejna psychologiczna rozprawa o wychowaniu dzieci, ale bardzo konkretny poradnik (z rysunkami i ćwiczeniami), dzięki któremu nauczysz się rozumieć dzieci. Dowiesz się jak z nimi rozmawiać i jak je wychować bez krzyku, kar i nagród!

Źródła:

1. J. Nelsen, „Pozytywna dyscyplina”, Wydawnictwo CoJaNaTo, Warszawa 2016.

2. A. Kohn, „Wychowanie bez kar i nagród. Rodzicielstwo bezwarunkowe”, Wydawnictwo MiND, Podkowa Leśna 2013.