High Need Baby – jak poradzić sobie z nadwrażliwym dzieckiem?

Twój maluszek dużo płacze, ma problemy ze snem i ciągle chce być przy Tobie? Być może jesteś rodzicem High Need Baby. Sprawdź, po czym poznać wymagające dziecko i jak sobie radzić z opieką nad nim.

High Need Baby – co to znaczy?

High Need Baby (w skrócie HNB) w dosłownym tłumaczeniu oznacza niemowlę wymagające (o wysokich potrzebach) i nie ma co ukrywać – ten termin idealnie określa wyjątkowy temperament szczególnie wrażliwych maluchów. Do powszechnego użycia wprowadzili go William i Martha Sears – ci sami, którzy stoją za paradygmatem rodzicielstwa bliskości. Jako rodzice ośmiorga dzieci, a zawodowo pediatra i pielęgniarka, wielokrotnie mieli do czynienia z niemowlętami o różnych charakterach. Zauważyli, że część maluchów wyróżnia się wysoką wrażliwością, co objawia się określonymi zachowaniami i jak się okazało, ma związek z budową i działaniem układu nerwowego.

Często na początku wielu rodziców jest przekonanych, że ich dziecko ciągle płacze z powodu choroby czy bólu brzuszka. Jednak po wielu wizytach u lekarzy różnych specjalizacji i serii badań zaczynają rozumieć, że zachowanie niemowlęcia nie zawsze jest skorelowane z jego stanem zdrowia. Maluch wymaga po prostu dużo więcej uwagi oraz bliskości mamy i taty.

Bardzo często wykończeni nocnym wstawaniem i ciągłym płaczem niemowlęcia podczas karmienia rodzice zastanawiają się, gdzie popełnili błąd, że przyszło im się teraz mierzyć z ciężkim zadaniem, którym jest opieka nad High Need Baby. Otoczenie też zwykle bywa mało wspierające – na pewno nieraz świeżo upieczona mama lub tata HNB słyszeli „nie noś, bo się przyzwyczai”, „nie pozwól mu tyle wisieć na piersi, bo zrobi sobie z Ciebie smoczek”, „pozwól dziecku się wypłakać” i wiele innych bardzo szkodliwych rad dla relacji rodzic – niemowlę.

Drodzy rodzice – nie zrobiliście nic złego! Nie szukajcie informacji „skąd się biorą high need baby”, dziecko po prostu urodziło się z takim temperamentem i tyle. Głośno i wyraźnie komunikuje swoje potrzeby, a umie to zrobić tylko w jeden sposób – płaczem. Nie ma sensu obwiniać się o charakter malucha. Wystarczy zaakceptować, że jak to mówią psychologowie, „ten typ tak ma” i zapewnić dziecku tyle bliskości, ile potrzebuje.

High Need Baby – po czym poznać nadwrażliwe dziecko?

Jeszcze do niedawna świat nie wiedział o high need babies. Mówiło się o tym, że niemowlęta wymuszają płaczem noszenie, karmienie czy inną formę bliskości, a ulegający temu rodzice dodatkowo potęgują problem. Na szczęście dziś już wiadomo, że małe dzieci nie znają sprytnych technik manipulacji, a jedynie sygnalizują swoje podstawowe potrzeby tak, jak umieją najlepiej, czyli płaczem.

Po czym poznać, że Twoje dziecko to High Need Baby? Cechy wyjątkowo wrażliwych niemowląt wymieniają William i Martha Sears w swoich książkach dedykowanych rodzicom. Oto kilka z nich.

• Intensywnie wyrażają emocje – jeśli HNB płacze, to tak głośno, że aż się zanosi, a całe ubranko jest mokre. Z kolei wybuchy śmiechu mogą zakończyć się czkawką lub… nagłym płaczem.
  
  
• Są wymagające – i nie chodzi tu tylko o ich potrzeby, ale przede wszystkim o sposób komunikacji. Nie ma szans, że High Need Baby samo przestanie płakać, dlatego rodzice (nie tylko HNB) nigdy nie powinni korzystać ze szkodliwych rad typu „pozwól mu się wypłakać”. Długi, intensywny płacz może doprowadzić do wymiotów i nieodwracalnych zmian w mózgu, spowodowanych silnym, długotrwałym stresem.
  
  
• Jedzą raz dziennie: od rana do nocy – to prawda. Wiele high need babies potrafi „wisieć” na piersi mamy non stop. A co jeśli karmisz butelką? Wtedy jedynym ratunkiem między karmieniami może być smoczek anatomiczny uspokajający, np. MAM Start Deep Sea, wykonany z delikatnego, miękkiego silikonu lub dynamiczny smoczek Lovi Night & Day inspirowany kształtem brodawki sutkowej.
  
  
• Są wrażliwe na bodźce – może im przeszkadzać każdy dźwięk, najdelikatniejsze światło, a nawet dotyk. Niektóre maluchy uspokaja masaż niemowlaka, np. masaż Shantala. Żeby nie pocierać wrażliwej skóry, najlepiej użyć do tego oliwki dla dzieci, np. Bambino z witaminą F. Zapewni niezbędny poślizg, a dodatkowo zadba o delikatny naskórek.

• Są hiperaktywne – bardzo lubią ruch. Spokojne leżenie w łóżeczku czy foteliku zupełnie nie istnieje dla high need babies.
  
  
• Nie akceptują półśrodków w działaniu – nie stękają, nie kwilą, tylko jak już płaczą, to na całego i to tak, że o złym humorze dziecka wiedzą nie tylko rodzice, ale wszyscy dookoła.
  
  
• Są zmienne – na to muszą się przygotować wszyscy rodzice HNB. Zabawa, która maluchowi podobała się wczoraj, dziś może być powodem wielkiej rozpaczy. Po dwóch dniach myślisz, że masz już świetny sposób na usypianie? Nie chcę Cię martwić, ale za chwilę przestanie działać. Przy High Need Baby rutyna nie istnieje, dlatego rodzice muszą wykazywać się nie lada kreatywnością w wymyślaniu zabaw, czy metod na uśpienie lub uspokojenie maluszka.

To tylko kilka najważniejszych cech, które najczęściej posiada nadwrażliwe dziecko. Pamiętaj, że nie wszystkie maluchy HNB są takie same – poszczególne cechy zbliżonych temperamentem niemowląt mogą się od siebie różnić.

Jak poradzić sobie z nadwrażliwym dzieckiem?

Doskonale wiem, jakie pytanie najczęściej zadają rodzice niemowląt HNB – „kiedy mija ten etap?”. Niestety temperament się nie zmienia, ponieważ jest cechą wrodzoną. Nie oznacza to jednak, że dziecko będzie zachowywać się tak samo za kilka lat lub w dorosłym życiu. Przy wsparciu mądrych rodziców, w miarę upływu czasu, maluch nauczy się radzić sobie z trudnymi dla niego sytuacjami i ze swoimi emocjami.

A jak ma sobie poradzić rodzic z opieką nad High Need Baby? Zachowania najbliższych dziecku osób mają ogromny wpływ – zarówno na jego komfort w danym czasie, jak i całe kształtowanie osobowości. Warto wiedzieć, co może pomóc – dzięki kilku wskazówkom jako mama lub tata High Need Baby test na rodzicielstwo zaliczysz celująco!

Zaakceptuj temperament dziecka

Jeśli po wizytach u pediatry, neurologa, alergologa czy dietetyka dziecięcego, masz pewność, że Twoje wymagające dziecko jest zupełnie zdrowe, bez wątpienia jesteś rodzicem High Need Baby (objawy chorobowe na pewno zostałyby zauważone przez któregoś z lekarzy, gdyby maluchowi coś dolegało). Pierwsze, co należy zrobić to zaakceptować ten stan. Nie szukaj winy w sobie czy partnerze – maluch ma taki charakter i tego nie zmienisz. Kiedy już zrozumiesz, że Twoje dziecko po prostu potrzebuje „więcej”, Twoje rodzicielstwo będzie nieco łatwiejsze.

Zapomnij o rutynie

Zmienność nadwrażliwych niemowląt sprawia, że wiele rzeczy wymyka się spod kontroli, a planowanie staje się niemożliwe. Nie działają „złote” rady mamy ani teściowej, nie sprawdzają się wymyślne zabawki i akcesoria dla dzieci. Sposób usypiania, który był świetny przez ostatnie dwa dni, teraz powoduje jeszcze większy płacz, a Ty stajesz na rzęsach, by wymyślić coś nowego. Niestety pierwszy rok opieki nad High Need Baby właśnie tak wygląda, dlatego zapomnij o karmieniu na godziny czy regularnych drzemkach. Reaguj na potrzeby dziecka tu i teraz.

Kieruj się intuicją

Rodzice wiedzą najlepiej, jak uspokoić swoje dziecko i ile bliskości należy mu zapewnić, by czuło się kochane i bezpieczne. W opiece nad High Need Baby kieruj się swoją intuicją, nie radami innych, zwłaszcza jeśli są zupełnie sprzeczne z tym, co czujesz. Noś, przytulaj, karm piersią – rób to, co uważasz za słuszne i pomocne w ukojeniu płaczu Twojego wymagającego maluszka. Pamiętaj, że ten etap kiedyś minie. Być może nawet za nim zatęsknisz!

Nie porównuj swojego dziecka z innymi niemowlakami

To rada nie tylko dla rodziców high need babies. Nie ma najmniejszego znaczenia, że niemowlę sąsiadki bawi się samo grzechotką przez pół godziny, a ulubioną zabawką Twojego dziecka są przez kilka sekund jego własne skarpetki lub leżące na przewijaku akcesoria do przewijania. Dzieci różnią się między sobą, a te różnice najczęściej nie wynikają z dolegliwości czy zaburzeń rozwoju, tylko z temperamentu.

Jeśli gdzieś przeczytasz o tym, że noworodek grzecznie śpi od 20. do 7. bez ani jednej pobudki, włóż to między bajki. Nie sugeruj się internetowymi opowieściami rodziców, w dodatku najczęściej anonimowych. Historie o nieustannie śpiących i w zasadzie niczego niewymagających niemowlętach w dużej mierze mijają się z prawdą. Jeżeli zależy Ci na rozmowach z innymi mamami czy ojcami HNB, dołącz do tematycznych forów lub grup w serwisach społecznościowych skupiających rodziców wymagających dzieci. Dzięki temu zobaczysz, że kwestia opieki nad nadwrażliwym maluchem nie dotyczy tylko Ciebie – jest Was więcej! To dodaje otuchy i pomaga przetrwać ciężki czas.

Relaksuj się, kiedy tylko możesz

Kąp się maluszkiem! Wspólne pluskanie w wodzie z dodatkiem natłuszczającej emulsji, np. Skarb Matki Emulinka to jednocześnie higiena, zabawa, bliskość i pielęgnacja skóry dla Was obojga.

Nie bój się prosić o pomoc

Choć wydaje Ci się niemożliwe, że Twój maluch zejdzie Ci z rąk, musisz zadbać też o siebie. Poproś o pomoc partnera, mamę lub przyjaciółkę i zrób sobie przynajmniej 30 minut wolnego na prysznic i ciepłą kawę. Warto też raz na jakiś czas samemu wyjść na krótki spacer, żeby uspokoić emocje i odetchnąć. Pamiętaj, żeby na czas Twojego relaksu zostawić opiekunowi mleko, artykuły higieniczne dla dzieci, takie jak pieluchy, czy wilgotne chusteczki i kosmetyki do pielęgnacji dla noworodka, np. krem do przewijania Mustela Bebe.

Nadwrażliwe dziecko a psychika rodzica – gdzie szukać pomocy?

Według badań, mamy HNB są częściej narażone na wystąpienie depresji poporodowej, dlatego jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z emocjami, masz problemy ze snem, apetytem i nie odczuwasz radości, czym prędzej zgłoś się po pomoc do specjalisty. Rozmowa z terapeutą może zdziałać cuda!

Źródła:

1. Sears M., Sears W., Księga Rodzicielstwa Bliskości. Przewodnik po opiece i pielęgnacji dziecka od chwili narodzin, Warszawa, 2013.
2. Sears M., Sears W., Twoje wymagające dziecko. High-need baby od narodzin do piątego roku życia, Warszawa, 2019.