Pielęgnacja pępka noworodka w pierwszych dniach po urodzeniu: spirytus czy woda?

Pielęgnacja pępka u noworodka to bułka z masłem i nie powinna stanowić większego problemu. Ważna jest systematyczność i włączenie przemywania kikuta pępowinowego do codziennej rutyny pielęgnacyjnej w pierwszym miesiącu życia niemowlęcia. Zobacz, jak dbać o pępek noworodka?

Od początku: odcięta pępowina

Zaraz po narodzeniu lekarz (lub tata dziecka obecny przy porodzie) odcina pępowinę noworodka, po czym zabezpiecza się pozostały kilkucentymetrowy fragment zaciskając na nim plastikową zapinkę. Jeszcze przed wyjściem ze szpitala zostaje ona zdjęta, a wystający kikut pępowinowy zaczyna usychać − twardnieje i zmienia kolor, przypominając z czasem ususzony strup. Proces gojenia trwa około 2 tygodni (nieco dłużej, gdy pępowina była gruba).

Sprawdź też, jak często kąpać noworodka.

Czym przemywać pępek noworodka?

Przede wszystkim nie bój się dotykać pępka noworodka − maluszek z pewnością nic nie poczuje. Lepiej pewnym ruchem dokładnie osuszyć pępek, niż ryzykować zakażeniem. Najistotniejsze w początkowej pielęgnacji jest właśnie niedopuszczenie do zakażenia w miejscu świeżej rany (dlatego myjemy ręce przed dotykaniem małego brzuszka). Żeby do tego nie dopuścić delikatnie przemywać tę okolicę wodą z mydłem i osuszać papierowym ręcznikiem lub gazikiem. Ja dodatkowo stosowałam też środek dezynfekujący Octenisept, ale tylko dlatego, że miałam już go w domu. Jeśli nic niepokojącego nie dzieje się z kikutem, wystarczy sama woda i mydło. Nie smaruj, ani nie posypuj go żadnymi mieszankami i kremami – pamiętaj, nadgorliwość może czasem zaszkodzić.

Wyjaśnienia wymaga wciąż powtarzana jeszcze rada, aby stosować spirytus do przemywania pępka noworodka. Zapomnij o tym! To szkoła naszych babć, jednak obecnie wiadomo, że stosowanie spirytusu tylko wydłuża proces gojenia i dodatkowo może podrażnić skórę maluszka.

Jak dbać o pępek noworodka?

Unikaj otarć

Prawidłowo zagojony kikut pępowinowy sam odpadnie po około 2 tygodniach. W tym czasie nie powinno się ryzykować podrażnieniem tego miejsca czy nawet zerwaniem kikuta przez ucisk lub pocieranie. Dlatego ważne jest, w jaki sposób zakładasz pampersa − nie może on zakrywać okolic pępka. Zaczepy przyklejaj nieco pod skosem, pod pępkiem i wywijaj górę pieluszki. Unikniesz wtedy otarć, a dostęp powietrza przyspieszy gojenie.

Przy wyjątkowo malutkich noworodkach samo wywinięcie może nie wystarczyć. Wtedy sprawdzi się wycięcie nożyczkami małego otworu w pieluszce.

Również ubranka noworodka nie mogą ocierać kikuta. Dlatego jeśli masz pajace z zamkiem błyskawicznym, zadbaj, aby były pod nimi body, oddzielające zapięcie od ciała maluszka.

Sprawdź też płyny i mydła do kąpieli dla dzieci.

Wietrzenie kikuta pępowinowego

Po wieczornej kąpieli możesz odczekać dłuższą chwilę zanim ubierzesz maluszka (żeby nie zmarzł, przykryj go pieluszką). „Wietrzenie” przyspieszy gojenie, a przy okazji pupa niemowlaka odpocznie od pampersa.

Stany zapalne

Zaczerwienienie, ropa, krwawienie, obrzęk, brzydki zapach z kikuta mogą świadczyć o zakażeniu. Wówczas konieczna będzie konsultacja z lekarzem. Nie próbuj sama testować różnych maści, bo możesz tylko pogorszyć sprawę. Zwykle przepisywany jest antybiotyk do miejscowego stosowania, który szybko radzi sobie ze stanem zapalnym.

Pielęgnacja pępka po odpadnięciu kikuta

Rzadko zdarza się, żeby kikut odpadł w całości. Zwykle w pępku pozostają resztki strupka. Nie próbuj ich usunąć na siłę. Przemywaj go, tak jak dotychczas, a po kąpieli przecieraj gazikiem. Rozmoknięte kawałki strupka powinny odejść przy osuszaniu. Początkowo pępek może trochę odstawać, z czasem powinien się spłaszczyć.

Sprawdź też, jak dbać o skórę dzieci i niemowląt.

Przemywanie pępka noworodka to zaledwie jeden z wielu aspektów pielęgnacji, na które warto zwrócić wzmożoną uwagę zaraz po narodzinach dziecka. Zdziwisz się, jak po kilku miesiącach wyda Ci się to wszystko proste i oczywiste. To wchodzi w krew, jak podawanie dziecku witaminy D (pisałam o tym w artykule: Witamina D dla noworodka – dlaczego jest potrzebna?) Mało tego, przy wszystkich nowo pojawiających się czynnościach związanych z macierzyństwem, można zapomnieć, jak wyglądały początki.