Czopki glicerynowe dla niemowląt: kiedy i jak je stosować?

Czopki glicerynowe dla niemowląt pomagają uporać się m.in. z problemem zatwardzenia u malucha. Mając je zawsze pod ręką, możesz w szybki sposób je zaaplikować i pomóc dziecku, kiedy nie może się załatwić. Zawsze przed ich zastosowaniem przeczytaj ulotkę dołączoną do opakowania. Zobacz, czym są czopki glicerynowe dla dzieci, kiedy można je stosować i z jaką częstotliwością bezpiecznie z nich korzystać. 

Czopki glicerynowe dla niemowląt − co to jest?

Zacznijmy od wiedzy bazowej: czym są czopki? To jedna z metod podawania leku. Stosuje się je najczęściej doodbytniczo zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Niektóre aplikuje się także dopochwowo lub do cewki moczowej. O tym, jakie mają przeznaczenie i gdzie należy je umieszczać, zawsze dowiesz się z opakowania preparatu. 

Tak więc w postaci czopka podawana może być substancja aktywna do organizmu. Czopki doodbytnicze rozpuszczają się w ciele. Zalecane są przy terapiach dzieci, które nie potrafią lub opierają się przed przyjmowaniem leku do buzi. Działają dość szybko, nie obciążają też przewodu pokarmowego. 

Czy tak samo działają czopki glicerynowe dla dzieci? Poniekąd… Ta forma czopków nie zawiera dodatkowych substancji aktywnych. Mówiąc najprościej to po prostu uformowana w czopek gliceryna, którą aplikuje się do pupy malucha. Są dostępne w aptece bez recepty, możesz więc je nabyć, kiedy okoliczności będą tego wymagały. A kiedy właściwie się je stosuje? Odpowiadam poniżej.

Jak działa czopek glicerynowy dla niemowlaka?

Każda ingerencja w zdrowie malucha to dla rodziców ogromny stres. Spotkałam się wielokrotnie z pytaniem, kiedy warto zastosować czopki glicerynowe u niemowląt i czy są bezpieczne.

Glicerynę w tej postaci podaje się dziecku doodbytniczo, kiedy maluch ma problemy z wypróżnieniem i cierpi na zatwardzenie. Zaparcia u niemowlaka powodują ogromny dyskomfort, co może prowadzić do trudnych do uspokojenia napadów płaczu i krzyku. Dziecko podczas zaparcia bardzo się męczy, dlatego warto pomóc mu poradzić sobie z całkowitym strawieniem pokarmu i zrobieniem kupy. 

Jak działają czopki glicerynowe dla niemowląt? Gliceryna zaaplikowana do pupy pod wpływem ciepła rozpuszcza się w ciele dziecka. Dzięki temu ta oleista i śliska substancja ułatwia poślizg masy kałowej i usprawnia pasaż w końcowym odcinku jelita grubego. Gliceryna ma właściwości nawilżające i natłuszczające. Jest dość bezpieczna dla organizmu człowieka, nie musisz więc martwić się, czy to substancja toksyczna. Z chemicznego punktu widzenia to związek z grupy alkoholi trójwodorotlenowych. Gliceryna umieszczona w pupie lekko drażni jelita, co poprawia perystaltykę i końcowym efekcie prowadzi do wypróżnienia. 

Czopki glicerynowe bardzo często porównywane są do lewatywy. Są one jednak zdecydowanie mniej inwazyjne, ale i mniej skuteczne. Lewatywa potrafi oczyścić jelita ze złogów kałowych − dosłownie: wypłukać je z jelit. Z kolei czopki mają za zadanie jedynie wspomóc naturalne wypróżnienie i zwiększyć poślizg, rozrzedzić masę kałową.

Kiedy zaaplikować czopek glicerynowy dla niemowlaka?

Jak już wspomniałam, czopki glicerynowe stosuje się, gdy maluch ma zatwardzenie. A jak je rozpoznać? Uznaje się, że dziecko powinno wypróżniać się przynajmniej raz dziennie do 18. miesiąca życia. Objawem zatwardzenia może być też twardy, zbity stolec, który powoduje u dziecka ból w czasie wypróżniania lub po prostu brak wypróżnienia. Zwróć uwagę, że dzieci karmione mlekiem modyfikowanym mogą wypróżniać się nieco rzadziej, ale przynajmniej 2 lub 3 razy w tygodniu. Więcej o tym, jak rozpoznać zaparcie u niemowlaka pisałam w artykule: Jak rozpoznać i jak sobie poradzić z zatwardzeniem i zaparciami u niemowlaka?

Zatwardzenia najczęściej pojawiają się w okresie rozszerzania diety malucha. Może on różnie reagować na wprowadzane do diety nowości. Czasem za zaparciem stoją też np. kuracje antybiotykowe czy po prostu niedostateczna ilość wypitych płynów (kiedy rozszerzasz dietę). Brak wypróżnień w niektórych przypadkach może być również symptomem stresu.

O tym, czy stosować czopki glicerynowe u noworodków i niemowląt, zadecydować powinien lekarz. Nie podejmuj więc tej decyzji samodzielnie. 

Jeżeli więc Twoje dziecko nie robiło kupy od 2 czy nawet 3 dni, odczuwa duży dyskomfort z tego powodu, ma wzdęty brzuszek, możesz mu pomóc, aplikując czopek glicerynowy. Dla niemowlaka będzie to zdecydowana ulga. 

Czopki glicerynowe dla niemowląt mogą być też zalecone przez lekarza przed badaniami diagnostycznymi czy zabiegami, aby pomóc dziecku oczyścić jelita.

Jak aplikować czopek glicerynowy dla dzieci?

Kiedy weźmiesz czopek do ręki, zauważysz, że ma on stożkowy kształt. Wkłada się go „zaostrzonym” końcem. 

Jak włożyć czopek dziecku? 

1. Weź do ręki czopek i usuń plastikowe opakowanie. Na plastikowej owijce powinno znajdować się rozcięcie ułatwiające jej zdjęcie. 
2. Ułóż dziecko na plecach lub na boku i przyciągnij jego nóżki do klatki piersiowej. 
3. Lekko rozchyl odbyt.
4. Wsuwaj czopek bardzo powoli, aby nie sprawiać maluszkowi bólu. Nie musisz wciskać go głęboko. 
5. Dla lepszego poślizgu czopek możesz posmarować oliwką dla niemowląt lub rozgrzać go w dłoniach. 

Bardzo ważne jest, żeby przy aplikacji dziecko było maksymalnie rozluźnione, nie spinało pośladków i nie napinało mięśni. Dobrze w tym czasie je czymś rozpraszać. Przeprowadzenie „zabiegu” zawsze łatwiej zrobić w 2 osoby: jedna zajmie się wkładaniem czopka, a druga stojąc przed maluchem, odciąga uwagę szkraba od tego, co dzieje się przy jego pupie. 

„Zanim zastosujesz u swojego dziecka czopki glicerynowe, udaj się po poradę do swojego pediatry. Lekarz wykluczy wszelkie przeciwwskazania do stosowania tej metody radzenia sobie z zaparciami u dziecka oraz poradzi, kiedy możesz bezpiecznie sięgać po ten lek”

− uprzedza lek. med. Aleksandra Malewska.

Czopki glicerynowe dla niemowląt − jak często je stosować?

Czopek działa dość szybko − wystarczy zaledwie kilka minut, żeby w całości się rozpuścił w pupie dziecka. Jednak na efekt jego działania musisz poczekać co najmniej 1 lub 2 godziny, a czasem nawet dłużej. Kiedy podajesz dziecku czopek na noc, często wypełniona pieluszka może pojawić się dopiero następnego dnia.  

Jeżeli jednak czopek nie zadziałał, w ciągu kilku godzin maluch nie wypróżnił się, możesz zaaplikować kolejny, o ile zaparcie u dziecka trwa ok. 1-2 dni, a nie dłużej. Przy dłuższym zatrzymaniu stolca lepiej skontaktuj się z pediatrą, bo może to być poważniejszy problem medyczny, który wymaga interwencji.

A jak często można stosować czopki glicerynowe? Co do zasady, środka tego powinno używać się sporadycznie. Gliceryna podana doodbytniczo nie likwiduje bowiem źródła problemu. Jak wspomniałam, stosowanie czopków zawsze powinno być poprzedzone konsultacją z lekarzem, nawet telefoniczną. 

Czopki glicerynowe dla niemowląt − jak je przechowywać?

Czopki glicerynowe rozpuszczają się pod wpływem ciepła, dlatego powinno się je przechowywać w chłodnym i nienasłonecznionym miejscu. Trzymaj je, podobnie jak inne środki medyczne, poza zasięgiem dzieci. 

Najlepiej przechowywać je w lodówce. O tym, gdzie możesz je trzymać i jak długo będą przydatne do użycia, dowiesz się z opakowania lub ulotki dołączonej do opakowania. 

Czopki glicerynowe dla dzieci − przeciwwskazania

Czopki glicerynowe dla dzieci uznaje się za środek raczej bezpieczny. Nie można go jednak nadużywać. Zbyt częste stosowanie gliceryny doodbytniczo może powodować podrażnienie błony śluzowej jelita grubego i odbytnicy. Co więcej, przez takie pomaganie dziecku w zrobieniu kupy możesz zaburzyć jego naturalny rytm wypróżnień. Maluszek może wyrobić odruch zbyt częstego zaciskania zwieracza, co tylko spotęguje problem z wypróżnianiem. 

Zrezygnuj z czopków glicerynowych u niemowlaka, u którego występują ostre bóle brzucha, długotrwałe zaparcia czy zapalenie jelit. O innych przeciwwskazaniach poinformuje Cię pediatra. 

Inne metody na zatwardzenia u niemowląt

Glicerynowe czopki to nie jedyny sposób na zaparcia u niemowlaka. Zanim po nie sięgniesz, możesz spróbować kilka naturalnych metod na zaparcia. Zacznij od delikatnego masowania brzuszka dziecka. Czasem sam kojący dotyk mamy pomoże maluchowi i zniweluje dyskomfort. 

Przyjrzyj się też diecie swojego dziecka i zastanów się, czy podajesz mu wystarczającą ilość błonnika. Możesz spróbować podać dziecku produkty pełnoziarniste, jogurty i kefiry czy suszone owoce, np. śliwki. Dużą zawartość błonnika ma także siemię lniane. 

Czasem za twardy stolec odpowiada po prostu niedostateczne nawodnienie malucha. Pilnuj, żeby dziecko piło w ciągu dnia. Najlepsza będzie oczywiście woda. Skutecznym sposobem na zatwardzenia jest podawanie dziecku ciepłej, przegotowanej wody. Może ona pomóc rozbić masy kałowe i ułatwić naturalne wypróżnienie. Unikaj podawania maluchowi słodzonych soków czy, co gorsza, napojów gazowanych. 

Być może Twój maluch cierpi na zaparcia, ponieważ nie ma dostatecznie dużo ruchu. Ćwicz z dzieckiem, zachęcaj go do aktywności, oczywiście dostosowanej do jego stopnia rozwoju. Kiedy maluch się porusza, szybciej może wypełnić pieluszkę.

Czopek glicerynowy dla dzieci − co warto zapamiętać?

Czopki glicerynowe dla niemowląt pomagają uporać się z problemem zaparć, czyli z nieprawidłową częstotliwością wypróżnień lub zbyt twardą konsystencją stolca. Czopek aplikuje się bezpośrednio do pupy malucha, dzięki czemu gliceryna rozrzedza kupę i pomaga w oczyszczeniu jelita grubego. Pamiętaj, żeby przed zastosowaniem czopków zawsze skonsultować się najpierw z lekarzem pediatrą. 

Sprawdź też artykuł: Gazy u noworodka − co jest normalne, a co rodzi niepokój?

Źródła:

1. Czerwionka-Szaflarska M., Romańczuk B.: Postępowanie w zaparciu czynnościowym stolca u dzieci i młodzieży. [online]. Dostępny w Interencie: https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/viewFile/10199/8699. [Dostęp: 26.04.2021].