Co to jest glukozamina i kiedy ją stosować? Farmaceuta tłumaczy!

Co to jest glukozamina, kiedy warto po nią sięgnąć i czy na pewno jest skuteczna? Ta pochodna glukozy pomaga w odbudowie chrząstki stawowej. Opinie na temat jej działania są jednak różne. Jeśli cierpisz na chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych lub doskwiera Ci ból kolan, te informacje mogą Cię zainteresować.

Co to jest glukozamina?

Jeżeli borykasz się z bólem stawów lub chorobą zwyrodnieniową, pewnie słyszałeś o suplementach z glukozaminą (zapoznaj się również z naszym artykułem: Dziwne trzeszczenie i bóle stawów – skąd się to bierze?).

Siarczan glukozaminy to związek chemiczny, który umożliwia prawidłową syntezę glikozaminoglikanów, czyli składników budulcowych chrząstki stawowej. Do tej grupy należy między innymi siarczan chondroityny i kwas hialuronowy. Są to bardzo istotne substancje, które bezpośrednio wpływają na jakość i właściwości chrząstki (przeczytaj też: Regeneracja chrząstki stawowej − czy jest możliwa?).

Glukozamina to aminocukier syntetyzowany naturalnie w Twoim organizmie. Wytwarzany jest po to, aby stanowić budulec do tworzenia kolejnych, jeszcze bardziej złożonych związków występujących w substancji podstawowej chrząstki stawowej. W ten sposób wspomaga osłabioną w chorobie zwyrodnieniowej syntezę proteoglikanów i wspomaga działanie chrząstki. Glukozamina fizjologicznie powstaje z glukozy, przemysłowo z kolei otrzymuje się ją z chityny lub w sposób syntetyczny. 

Jak działa glukozamina na stawy?

Choroba zwyrodnieniowa stawów to proces złożony z wielu etapów. Zmiany zwyrodnieniowe w stawach polegają zarówno na niszczeniu się chrząstki stawowej, jak i na równoczesnej reakcji obronnej ze strony podchrzęstnej warstwy kości. Zobacz więcej na temat tej choroby: Zwyrodnienie kolana – leczenie to tylko operacja? Jakie masz opcje?. 

Leczenie zmian i dolegliwości związanych z chorobą polega na wzmocnieniu i odbudowie substancji podstawowej chrząstki oraz hamowaniu procesu zapalnego oraz dolegliwości bólowych. To właśnie w tym celu stosuje się preparaty, które zawierają glukozaminę. Związek ten, jako naturalny składnik budulcowy, ma wspomóc regenerację chrząstki.

Pamiętaj również, że główne zalecenia przy zwyrodnieniu stawów kolanowych to ich odciążenie, rehabilitacja oraz stosowanie leków sterydowych i preparatów przeciwbólowych czy przeciwzapalnych. To podstawowe metody leczenia, które możesz dodatkowo uzupełnić o pochodną glukozy.

Glukozamina jest budulcem, który tworzy składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania chrząstki stawowej. Najczęściej zaleca się ją w chorobie zwyrodnieniowej, szczególnie w przypadku stawów kolanowych. Możesz ją bezpiecznie łączyć zarówno z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), jak i sterydami. 

Glukozamina w suplementach na stawy

Preparatów na stawy jest wiele. Na rynku występują zarówno proste suplementy, leki zawierające jedną substancję czynną, jak i preparaty złożone. Mogą być podawane równocześnie z lekami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi oraz sterydami. Związek ten dobrze przyswaja się z przewodu pokarmowego. Zwykle zalecane ilości glukozaminy na dobę to 1,5 g (na preparatach sugerowane dawkowanie to 3 razy dziennie po 0,5 g). 

Dodatkowo preparaty z glukozaminą mogą prewencyjnie stosować osoby aktywne, które uprawiają sport i odczuwają dolegliwości związane ze stawami. Poleca się ją także osobom starszym. Preparat jest bezpieczny i rzadko wywołuje efekty uboczne. 

Niekiedy, na początku stosowania, suplement może powodować przemijające problemy trawienne, takie jak bóle brzucha czy biegunka. Sporadycznie występują też reakcje nadwrażliwości skóry, np. rumień czy wysypka.

Opinie na temat glukozaminy

Część badań udowadnia, że stosowana regularnie wspomaga hamowanie bólu w przebiegu choroby i spowalnia zwężanie się szpary stawowej w wyniku postępu zwyrodnienia. Inne z kolei wykazują, że efekt działania związku jest taki sam jak w przypadku podawania placebo. Według niektórych analiz zażywanie siarczanu glukozaminy albo chondroityny zmniejsza z kolei objawy choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. 

W przebiegu zwyrodnienia stawów dochodzi m.in. do zaburzenia wytwarzania składników budulcowych. Dostarczanie glukozaminy z zewnątrz, w takich preparatach jak leki na odbudowę chrząstki stawowej w kolanie, może więc polepszyć jej stan. Pamiętaj jednak, że najważniejsze jest podstawowe, wprowadzone przez specjalistę leczenie, a suplementację tytułowym związkiem rozważaj jedynie jako dodatkową opcję kuracji. 

Jak długo można przyjmować glukozaminę?

Preparaty zawierające glukozaminę wchłaniają się z układu pokarmowego dobrze - aż w około 89%,. Zwykle odradza się ich stosowanie u osób cierpiących na zaburzenia układu przewodzącego serca oraz z ciężkimi postaciami niewydolności mięśnia sercowego (dowiedz się więcej na ten temat z naszego artykułu: 164 Polaków umiera codziennie przez niewydolność serca! – leczenie niewydolności serca).

Pastylki należy stosować minimalnie przez okres 6 tygodni w dawce dobowej nieprzekraczającej 1,5 g. Ilość tę przyjmij jednorazowo w ciągu dnia lub podziel ją po 0,5 g i zażywaj trzy razy dziennie. Leczenie możesz cyklicznie powtarzać, zachowując około 2-miesięczne przerwy między kuracjami. Pamiętaj również, aby po każdym zażyciu tabletek popijać je dużą ilością wody, co zapewni sprawne wchłanianie zawartej w nich substancji. Glukozamina bywa też stosowana zewnętrznie w formie żelu na skórę. W takiej postaci zaleca się ją aplikować aż do 6 razy na dobę.

Glukozamina – w czym występuje?

Niestety nie zawiera się w dużych ilościach w składnikach spożywczych. Aby ją uzupełnić, powinieneś dołączyć do swojej diety odpowiednie preparaty suplementujące. Produkty spożywcze, których jest składnikiem, to przede wszystkim owoce morza takie jak krewetki, kraby czy raki. Niestety zazwyczaj znaczna ilość glukozaminy przypada na niejadalne części pancerza. 

W preparatach dostępnych na rynku glukozamina występuje w formie siarczanu lub chlorowodorku. Oba mają podobne działanie, jednak badania wykazują, że ten pierwszy odznacza się lepszym profilem wchłaniania z układu pokarmowego. Ponieważ część owych produktów wytwarza się z pancerzy skorupiaków, może wywoływać reakcje alergiczne. W takich przypadkach poszukaj glukozaminy produkowanej syntetycznie lub przy udziale procesu fermentacji kukurydzy. Taka forma nie powinna powodować uczulenia. 

Na pytanie „glukozamina – co to takiego i czy faktycznie jest mi ona potrzebna”, odpowiedź brzmi: nie, dawkowanie tego związku chemicznego nie jest odpowiednie dla każdego. U zdrowych osób nie zaleca się dodatkowej suplementacji. Większość badań jest zgodna co do tego, że sprawdza się ona jedynie u cierpiących na bóle stawów związane z chorobą zwyrodnieniową.

Co trzeba zapamiętać o glukozaminie?

Glukozamina to aminocukier występujący naturalnie w organizmie. Odpowiada za budowanie następnych, bardziej skomplikowanych strukturalnie związków, wchodzących w skład substancji podstawowej chrząstki stawowej. Zawierające ją preparaty suplementuje się w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów. Mają one za zadanie odbudować, wzmocnić i zregenerować osłabioną chrząstkę.

Zdania dotyczące skuteczności glukozaminy są jednak mieszane, z pewnością nie powinna zastępować kuracji wprowadzonej przez specjalistę, jest natomiast w stanie ją wspomóc. Niestety, nie znajduje się w zbyt wielu składnikach odżywczych, dlatego jeśli zależy Ci na jej uzupełnieniu, konieczna będzie suplementacja zewnętrzna w postaci tabletek doustnych lub żelu do smarowania skóry.

Źródła:

1. Choroby wewnętrzne. Red. A. Szczeklik. Wyd. 3. Kraków, 2011.
2. Mantyh, P.W. The neurobiology of skeletal pain. European Journal of Neuroscience. R. 2014, t. 39, nr 3, s. 508–519.
3. Sarzi-Puttini, P., Cimmino, M.A., Scarpa, R. i in. Osteoarthritis: an overview of the disease and its treatment strategies. Seminar in arthritis and rheumatism. R. 2005, t. 39, nr 1, s. 1–10.