Napięciowy ból głowy – objawy, przyczyny, leczenie oraz domowe sposoby

Z dużą dozą prawdopodobieństwa niemal każdy z nas ma za sobą co najmniej jeden epizod napięciowego bólu głowy. Zazwyczaj mija on samoistnie lub po zastosowaniu ogólnodostępnych leków przeciwbólowych. Jednak u części pacjentów dolegliwości bólowe są przewlekłe i w znacznym stopniu upośledzają jakość życia. Poznaj objawy, przyczyny oraz sprawdzone metody leczenia napięciowego bólu głowy.

Co to jest napięciowy ból głowy?

Napięciowy ból głowy to najczęściej występujący rodzaj pierwotnego, inaczej samoistnego bólu głowy – postaci, w której nie stwierdza się żadnego procesu chorobowego stojącego u jego źródła. Szacuje się, że może dotyczyć nawet 80% populacji. Najczęściej są to osoby w wieku 20-30 lat, z przewagą kobiet. Nierzadko pierwsze epizody napięciowego bólu głowy mają miejsce już w wieku nastoletnim.

W większości przypadków napięciowy ból głowy ma przebieg łagodny i występuje okresowo. Wówczas wystarczające jest doraźne zażycie tabletek na ból głowy. Niezwykle rzadko ten rodzaj bólu głowy przybiera postać przewlekłą, prowadząc do znacznego upośledzenia jakości życia. Samo rozpoznanie napięciowego bólu głowy nie stanowi problemu i najczęściej dokonuje tego lekarz rodzinny na podstawie przeprowadzonego wywiadu. Jednak w przypadku pojawienia się symptomów sugerujących wtórny ból głowy, będących objawem toczącego się procesu chorobowego (guza mózgu, infekcji ośrodkowego układu nerwowego lub krwotoku śródczaszkowego), konieczna jest konsultacja neurologiczna.

Sprawdź popularne kategorie

Objawy napięciowego bólu głowy

Czy kiedykolwiek miałeś wrażenie, że na Twojej głowie znajduje się zbyt ciasny hełm lub obręcz? Właśnie w ten sposób większość pacjentów opisuje napięciowy ból głowy. Ma on charakter ściskający lub rozpierający, bez towarzyszącego uczucia pulsowania, i zazwyczaj obejmuje obustronnie okolicę skroniową, ciemieniową oraz czołową, rzadziej jest jednostronny. Mogą mu towarzyszyć nudności, jednak bez wymiotów.

Napięciowy ból głowy nie jest silny. Zazwyczaj nasila się łagodnie lub umiarkowanie, a czas trwania dolegliwości trwa różnie – od kilkunastu minut do nawet kilku dni. Co ważne ból głowy nie ulega nasileniu podczas codziennych aktywności, a także w odpowiedzi na światło lub dźwięk. Z tego powodu osoby, które na niego cierpią, w dalszym ciągu wypełniają swoje obowiązki zawodowe i rodzinne. To ważna cecha odróżniająca napięciowy ból głowy od migreny.

W zależności od czasu trwania objawów wyróżnia się:

Jednak zanim lekarz będzie mógł postawić rozpoznanie napięciowego bólu głowy, musi wykluczyć obecność innych niepokojących objawów sugerujących jego przyczynę organiczną, takich jak guz mózgu, krwotok śródczaszkowy, czy neuroinfekcja. Należą do nich:

• Ból głowy opisywany jako najsilniejszy w życiu,
• Nagły początek bólu,
• Wystąpienie napadu padaczkowego,
• Stopniowe nasilanie się dolegliwości bólowych,
• Towarzyszące objawy ogólnoustrojowe – gorączka, wysypka skórna, wymioty,
• Ogniskowe objawy neurologiczne – niedowład, zaburzenia czucia, zaburzenia mowy,
• Ból głowy pojawiający się w czasie ciąży lub połogu,
• Nowy, wcześniej niewystępujący charakter bólu głowy u chorego na nowotwór, boreliozę lub AIDS.

W takim przypadku konieczne może być poszerzenie diagnostyki o badania laboratoryjne i obrazowe.

Przyczyny napięciowego bólu głowy

Mimo tak częstego występowania dokładna przyczyna napięciowego bólu głowy pozostaje w dalszym ciągu zagadką. Mamy jednak kilka hipotez, z których dwie są szczególnie prawdopodobne. Badacze zauważyli, że w napięciowym bólu głowy bodziec bólowy jest generowany przez nieuszkodzone tkanki, najprawdopodobniej mięśni czaszkowych. Wskazuje na to tkliwość pewnych punktów na czaszce chorego, w których mięśnie są bolesne pomimo braku ich uszkodzenia. Według drugiej hipotezy pacjenci cierpiący na nawracający napięciowy ból głowy mają obniżony próg odczuwania bólu. Połączenie tych dwóch teorii wydaje się najlepszym wyjaśnieniem tłumaczącym powstawanie tego rodzaju pierwotnego bólu głowy.

Leczenie napięciowego bólu głowy

Leczenie napięciowego bólu głowy skupia się na postępowaniu niefarmakologicznym oraz farmakologicznym. To pierwsze polega na identyfikacji czynnika wywołującego i jego eliminacji np.: jeśli zauważysz, że ból głowy pojawia się u Ciebie po nieprzespanej nocy, unikaj tego. Ważnym elementem postępowania jest również trening radzenia sobie ze stresem i nauka technik relaksacyjnych. Z tego powodu, w przypadku częstych epizodów napięciowego bólu głowy lekarz może zalecić wizytę u psychologa.

Leczenie farmakologiczne polega na doraźnym przyjmowaniu leków przeciwbólowych, takich jak paracetamol lub ibuprofen. Jednak, jeśli ból jest przewlekły, ciągłe zażywanie tych substancji staje się niekorzystne, ponieważ może prowadzić do rozwoju powikłań, takich jak krwawienie z przewodu pokarmowego, a nawet nasilenia objawów bólu głowy. W tym przypadku konieczne może być zastosowanie leków przeciwdepresyjnych wykazujących dodatkowe działania przeciwbólowe.

Napięciowy ból głowy – domowe sposoby

Zanim sięgniesz po leki, zastosuj sprawdzone domowe sposoby na napięciowy ból głowy. Oto one:

• Jeśli odczuwasz głód, koniecznie coś zjedz,
• Wypij wodę, najlepiej z cytryną i szczyptą soli – ból głowy często wynika z odwodnienia,
• Pomocne może okazać się wypicie miętowej lub rumiankowej herbatki,
• Zadbaj o spokój – połóż się na kilkanaście minut w zaciemnionym pomieszczeniu, z dala od hałasu.

Źródła:

1. Siemiński, Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/56451/42893+&cd=1&hl=pl&ct=clnk&gl=pl, [dostęp 27.06.2022]
2. Interna Szczeklika, pod red. P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2021
3. A. Stępień, Napięciowy ból głowy, https://podyplomie.pl/wiedza/neurologia/217,napieciowy-bol-glowy, [dostęp 27.06.2022]