Migrenowy ból głowy może Cię obezwładnić! Jak go rozpoznać?

Migrenowy ból głowy to silny, pulsujący ból, który uniemożliwia wykonywanie codziennych, zwyczajnych czynności. Trwa od kilku do nawet kilkudziesięciu godzin. Jest częstym zaburzeniem − szacuje się bowiem, że dotyka około 18% dorosłych kobiet i 8% dorosłych mężczyzn. Czym charakteryzuje się ból migrenowy? Gdzie boli i jak boli? Sprawdź, jak rozpoznać migrenę.

Migrenowy ból głowy − objawy

Ból głowy to jedna z najpowszechniej występujących dolegliwości. Nie zawsze jednak wygląda tak samo. Istnieje ich wiele rodzajów − niektóre z nich nie mają podłoża organicznego (są chorobą samą w sobie), pozostałe to natomiast symptomy innego schorzenia czy dolegliwości. Ból migrenowy należy do tej pierwszej grupy − pierwotnych bólów głowy.

Jak wygląda ból migrenowy? Objawy są dosyć charakterystyczne. Ból szybko przybiera na sile i ma pulsujący, tętniący charakter. Sprawdź też artykuł: Pulsujący ból głowy – co może oznaczać? Czy to migrena? Typowo umiejscawia się po jednej stronie głowy, ale może występować także obustronnie. Natężenie bólu migrenowego jest duże i rośnie podczas zwyczajnej aktywności fizycznej (np. chodzenia, wchodzenia po schodach) i często zmusza pacjentów do jej zaprzestania. Dolegliwościom bólowym towarzyszą nudności lub wymioty, a u znacznej większości chorych (ok. 90%) także nadwrażliwość na światło i dźwięki. Może pojawić się również przeczulenie na zapachy.

Nieleczony (lub nieskutecznie leczony) napad takiego bólu migrenowego trwa od 4 do 72 godzin i samoistnie przemija. U części pacjentów kilkanaście godzin przed wystąpieniem napadu migreny pojawiają się tzw. objawy prodromalne. Niektórzy doskonale je rozpoznają i już wtedy wiedzą, że niebawem nadejdzie ból. Należą niecharakterystyczne symptomy, takie jak:

• złe samopoczucie,
• uczucie zmęczenia,
• problemy z koncentracją i skupieniem uwagi,
• wahania nastroju i drażliwość,
• spadek apetytu,
• nudności
• czy wzmożona senność.

Już wtedy może pojawić się nadwrażliwość na hałas, zapachy i światło, a nawet przeczulica skóry twarzy. Bezpośrednio przed napadem migrenowego bólu głowy, u niektórych pacjentów pojawia się aura migrenowa, czyli odwracalne objawy neurologiczne (np. zaburzenia widzenia, czucia lub mowy i inne). O tym, jak zapobiegać migrenie z aurą, przeczytasz tu: Migrena z aurą – jak zapobiegać?.

Gdy migrenowy ból głowy ustąpi, może minąć jeszcze trochę czasu, zanim całkowicie wrócisz do formy. W okresie ponapadowym możesz doświadczyć osłabienia i zmęczenia, pogorszenia koncentracji, zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego czy apetytu. Nadal możesz być nadmiernie wyczulony na jasne światło oraz hałas. Jeśli czas trwania napadu bólu migrenowego przekracza okres 72 godzin, mówimy wówczas o stanie migrenowym.

Jak przebiega migrenowy ból głowy? 

Szacuje się, że u większości osób, które cierpią na migreny, napady pojawiają się 1- 3 razy w miesiącu. U większości pierwszy napad migreny pojawia się przed ukończeniem 40 roku życia. Natomiast w wieku podeszłym bóle migrenowe najczęściej zanikają. Migreny częściej występują u kobiet. Jeśli jednak interesuje Cię tematyka migreny u mężczyzn, zajrzyj tutaj: Migrena u mężczyzn − czy przyczyną może być poziom estrogenów?.

Częstość napadów to kwestia indywidualna, a między napadami bólowymi nie obserwuje się żadnych dolegliwości i nieprawidłowości. Epizody bólowe na początku choroby są zwykle rzadsze (postać epizodyczna), a wraz z czasem stają się coraz częstsze i przybierają postać migreny przewlekłej. O niej mówi się, jeśli ból głowy występuje ponad 15 dni w miesiącu, przez kolejne 3 lub więcej miesięcy co najmniej 8 epizodów bólów głowy spełnia kryteria bólu migrenowego, a pacjent miał wcześniej minimum 5 napadów migreny.

Między bólami typowo migrenowymi chorzy doświadczają napięciowych bólów głowy. O tym rodzaju objawów przeczytasz więcej tu: Napięciowy ból głowy dotyka nawet 80% populacji! Czym tak naprawdę jest?.

Co może wywołać napad migrenowego bólu głowy?

U wielu osób napad migrenowego bólu głowy pojawia się bez żadnej konkretnej przyczyny. Niemniej jednak istnieją czynniki, które mogą je prowokować i u niektórych chorych to one są odpowiedzialne za wystąpienie epizodu migreny.

Co może wyzwalać napady bólu migrenowego? To m.in. takie czynniki jak:

• Picie alkoholu,
• Niedobór lub nadmiar snu, nieregularny sen, przemęczenie,
• Stres lub relaks po dłuższej sytuacji stresowej,
• Zaburzenia nerwicowe,
• Niektóre produkty żywnościowe, np. sery pleśniowe, sery żółte, kawa, czekolada, kakao, owoce cytrusowe, czerwone wino, ostre przyprawy, tłuste potrawy,
• Nagłe zmiany pogody,
• Niektóre leki, np. doustne leki antykoncepcyjne,
• Głodzenie się,
• Niektóre intensywne zapachy, np. silne perfumy, dym papierosowy,
• Silny hałas, intensywne lub migocące światło,
• Okres okołomiesiączkowy − jeśli chcesz zgłębić temat migreny związanej z miesiączką, tutaj dowiesz się więcej: Migrena miesiączkowa − wszystkiemu winne hormony?.

Skąd bierze się migrenowy ból głowy?

Podłoże napadów bólu migrenowego nadal pozostaje trochę niejasne. Przez wiele lat uważano, że za wystąpienie epizodu bólowego odpowiada rozszerzenie naczyń krwionośnych w mózgu i uwalnianie neuropeptydów. Aktualnie uznaje się, że takie zmiany mogą wprawdzie wpływać na doznania bólowe, ale nie są konieczne ani wystarczające, by napad migreny wystąpił.

Badania dowodzą, że decydującą rolę odgrywa stymulacja układu trójdzielno-naczyniowego z aktywacją ośrodków w pniu mózgu, podwzgórzu, wzgórzu i korze mózgu. Znaczenia upatruje się więc zarówno w ośrodkowym układzie nerwowym, jak i układzie naczyniowym. Istotny wpływ wywiera także peptyd zależny od genu kalcytoniny oraz peptyd przysadkowy. W wielu przypadkach migrena występuje rodzinnie i związana jest z uwarunkowaniami genetycznymi.

Kiedy szukać pomocy u lekarza przy migrenie?

Migrenowy ból głowy daje charakterystyczne objawy i jeśli już kiedyś Cię dopadł, na pewno z łatwością ją rozpoznajesz. Niemniej jednak pamiętaj, że silny ból głowy, który utrudnia wykonywanie czynności dnia codziennego, może świadczyć o innym zaburzeniu lub nawet poważnej chorobie.

Jeśli pojawi się u Ciebie ból głowy odczuwany jako „najsilniejszy w życiu” lub ból głowy przyjmie nowy, nieznany dotąd charakter, koniecznie niezwłocznie zgłoś się do lekarza. Zwróć także uwagę na wszelkie niepokojące, towarzyszące symptomy: gorączkę, zaburzenia świadomości, sztywność karku, drgawki czy deficyty neurologiczne.

Pamiętaj, że ból głowy może być objawem stanów zagrażających życiu i zdrowiu, więc jeśli cokolwiek wzbudza Twój niepokój, skonsultuj się z lekarzem. Czasami konieczne może okazać się przeprowadzenie dodatkowej diagnostyki, która pozwoli wykluczyć organicznie podłoże bólów głowy. Jeśli Twoja migrena nie reaguje na leczenie i przedłuża się (stan migrenowy trwa powyżej 72 godzin) potrzebna może być hospitalizacja.

Jak okiełznać migrenowe bóle głowy? 

Jeśli cierpisz na napady migreny, udaj się do lekarza, który indywidualnie dobierze dla Ciebie odpowiednie leczenie. Dowiesz się także, jakie dawki stosować i w którym momencie zażywać leki. W doraźnej terapii migrenowych bólów głowy przydatne są niesteroidowe leki przeciwzapalne, tryptany, dihydroergotamina czy leki przeciwwymiotne.

Stan migrenowy może wymagać zastosowania innych preparatów, a jeszcze inne leki stosuje się w zapobieganiu napadom migreny czy w przypadku migreny przewlekłej. Zastanów się także, czy istnieją u Ciebie jakiekolwiek czynniki, które wyzwalają epizody bólu migrenowego. Jeśli zaobserwujesz, co prowokuje napad, staraj się wyeliminować ten element ze swojego życia.

Migrenowy ból głowy ­− co zapamiętać?

Migrenowe bóle głowy to częsta dolegliwość, którą częściej doświadczają kobiety niż mężczyźni. Ból migrenowy jest silny, pulsujący i wielu przypadkach obejmuje jedną stronę głowy. Trwa zwykle kilka-kilkanaście godzin, ale może się przeciągać. Nasila się podczas wykonywania zwyczajnych czynności i zwykle zmusza pacjentów do maksymalnego ograniczenia aktywności. Migrenowemu bólowi głowy towarzyszą nudności i wymioty lub nadwrażliwość na światło i dźwięk. Migrena to poważny problem − utrudnia lub uniemożliwia normalne funkcjonowanie i negatywnie wpływa na jakość życia. Pamiętaj, że istnieją skuteczne leki na ból głowy, które mogą Ci pomóc. Jeśli cierpisz na migreny, nie zwlekaj więc z wizytą u lekarza.

Źródła:

1. Stępień A.: Migrena- od patofizjologii do terapii. W: Neurologia po dyplomie [Nr] 00/2020, Medical Tribune Polska
2. Zajkowska A.: Migrena. W: Neurologia po dyplomie [Nr] 04/2017, Medical Tribune Polska.
3. Rożniecki J.J., Bodzioch M.: Bóle głowy. W: Interna Szczeklika, pod red. P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020