Pielęgnacja skóry po radioterapii − dermatolog radzi!

Pielęgnacja skóry po radioterapii jest bardzo ważna. Radioterapia sprawia, że pacjent może cierpieć na popromienne zapalenie skóry. W wyniku tego skóra może być sucha, szorstka, może łuszczyć się i pękać. Jak więc powinna wyglądać pielęgnacja skóry po radioterapii? Na co powinien przygotować się pacjent przed naświetleniami? 

Radioterapia – jak działa na skórę?

Radioterapia jest jednym ze sposobów terapii nowotworów złośliwych. Jak każda metoda leczenia, również i radioterapia ma zarówno swoje działania pożądane, jak i te niepożądane. Jednym ze skutków ubocznych radioterapii jest popromienne zapalenie skóry, bo podczas naświetlań to skóra jest bezpośrednio narażona na szkodliwe działanie promieni. Stopień uszkodzenia skóry można jednak zminimalizować przez odpowiednią pielęgnację.

Sprawdź też maści i spraye na rany i podrażnienia.

Rodzaje radioterapii

Radioterapia może odbywać się za pomocą tak zwanej teleradioterapii, czyli naświetlania ogniska nowotworowego z zewnątrz, z odległości kilkudziesięciu centymetrów. Innym sposobem jest brachyterapia, czyli naświetlanie w bezpośrednim sąsiedztwie guza lub wręcz w jego obrębie. Największe działania niepożądane widoczne są na skórze po teleradioterapii. 

Działanie radioterapii

Promienie mają za zadanie uszkodzić komórki nowotworowe. Nie są jednak obojętne dla zdrowych tkanek, które napotykają na swojej drodze.

Do najczęstszych skórnych działań niepożądanych radioterapii należą: 

• nadmierna suchość i złuszczanie skóry, będące wynikiem uszkodzenia gruczołów łojowych i potowych 
• wypadanie włosów związane z uszkodzeniem mieszków włosowych 
• rumień skóry, jej nadmierne ucieplenie wynikające z wyrzutu cytokin, czyli mediatorów stanu zapalnego
• hiperpigmentacja, związana ze stymulacją melanocytów przez promieniowanie 
• świąd skóry
• atrofia, czyli zanik skóry- z czasem staje się ona cienka, delikatna jak pergamin 
• teleangiektazje- pajączki naczyniowe 
• zgrubienia skóry, bliznowacenie
• obrzęki

Sprawdź też leki i preparaty na problemy skórne.

Skóra po radioterapii − pielęgnacja 

Pacjent podczas naświetlań musi przygotować się na to, że jego skóra odtąd musi być traktowana z dużą delikatnością i uwagą, bo z czasem stanie się ona wrażliwa i podatna na uszkodzenia.

Pierwsze pytanie chorego na temat pielęgnacji po radioterapii to: „czym smarować skórę?”. Mimo że odpowiedni krem jest bardzo istotny, zwróć uwagę na wszystkie etapy pielęgnacji, począwszy od mycia.

Krótki, letni prysznic to najlepszy sposób na higienę skóry po radioterapii. Lepiej unikaj zbyt ciepłej wody, a w szczególności długich i gorących kąpieli w wannie. Do mycia najlepiej wybrać delikatny preparat na bazie emolientów, o neutralnym dla skóry pH, koniecznie bez zawartości mydła!

Pielęgnacja skóry po radioterapii to też jej odpowiednie osuszanie − używaj tylko delikatnych, miękkich ręczników i pamiętaj, żeby nie pocierać skóry, zamiast tego delikatnie przykładaj ręcznik do jej powierzchni. 

Skóra po radioterapii − czym smarować?

Skóra po radioterapii jest sucha, podrażniona i pozbawiona naturalnego płaszcza lipidowego. Żeby go odbudować konieczne są odpowiednie dermokosmetyki. Zwróć uwagę, żeby w ich składzie były takie substancje jak panthenol, alantoina o kojącym działaniu, wyciąg z nagietka lekarskiego, ceramidy.

Bardzo skuteczne w ograniczaniu odczynu popromiennego na skórze są też nawilżające preparaty na bazie kwasu hialuronowego i opatrunki zawierające jony srebra, które ograniczają wzrost bakterii. Zanim jednak użyjesz nowego kosmetyku, wcześniej wypróbuj go na małym fragmencie zdrowej skóry, np. na przedramieniu i obserwuj, czy nie zachodzi żadna niepożądana reakcja. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów kosmetycznych do pielęgnacji skóry podczas radioterapii.

Sprawdź też leki i suplementy na choroby skóry.

Radioterapia – czasem sama pielęgnacja skóry to za mało

W przypadku pojawienia się nasilonego odczynu popromiennego sama pielęgnacja skóry po radioterapii może okazać się niewystarczająca. W takiej sytuacji włączenie leczenia za pomocą miejscowych glikokortykosteroidów o działaniu przeciwzapalnym, specjalistycznych opatrunków i antybiotyków może okazać się skuteczne. Leczeniem skórnych powikłań po radioterapii zajmują się najczęściej chirurg i dermatolog, którzy ściśle współpracują z onkologiem i zapewniają pacjentowi najlepszą opiekę.

Pielęgnacja skóry przy radioterapii jest niezwykle istotna. Pozwala ona uniknąć nasilonych działań niepożądanych tego typu terapii.