Olej z wiesiołka – zastosowanie, działanie, właściwości

Wiesiołek to dar natury, który nawilża skórę, zwalcza wolne rodniki, przyspiesza gojenie się zmian trądzikowych i łuszczycowych, łagodzi bóle reumatyczne, wspomaga odchudzanie. Jednocześnie jest pospolitym chwastem rosnącym na nieużytkach. Najpopularniejszym i najskuteczniejszym surowcem pozyskiwanym z wiesiołka jest olej wyciskany z jego nasion. Przeczytaj, jakie ma właściwości i gdzie możesz go znaleźć!   

Ciekawostki i pochodzenie oleju z wiesiołka 

Wiesiołek należy do grupy roślin z rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae), do której zaliczamy ponad 120 gatunków pochodzących głównie z Ameryki Północnej i Południowej. Rdzenni mieszkańcy przygotowywali na bazie liści i łodyg rośliny kompresy wspomagające leczenie siniaków, ran i stanów zapalnych skóry, takich jak łuszczyca. Roślinę wykorzystywano także do sporządzania naparów na zaburzenia żołądkowo-jelitowe czy ból gardła. Charakterystyczną cechą wiesiołka są jego drobne, żółte kwiaty, które w dzień są zamknięte, natomiast rozwijają się w nocy. Z tego powodu wiesiołek nazywany jest często „świecą północy” lub „rośliną świecącą w nocy”.

W Polsce rozpoznano ok. 30 gatunków, z czego najpopularniejszymi są wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis) oraz wiesiołek dziwny (Oenothera paradoxa), rosnące dziko na polach, łąkach czy obrzeżach lasów. Ziołolecznictwo od lat czerpie z właściwości rośliny, a najbardziej wartościowym elementem są drobne i twarde nasiona zebrane w podłużnych torebkach. To właśnie z nasion pozyskiwany jest prozdrowotny olej o delikatnie żółtym zabarwieniu i orzechowo-zbożowym smaku. 

Olej z wiesiołka – właściwości lecznicze

Olej z wiesiołka wykazuje szereg dobroczynnych właściwości, a jedną z najważniejszych jest zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych niezwykle ważnych dla prawidłowego działania organizmu. Skład chemiczny oleju z wiesiołka to w ponad 80% NNKT, czyli niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, z czego 70% to kwas linolowy, a około 10% to kwas gamma-linolenowy. Dlaczego wspomniane kwasy są tak istotne dla organizmu? Kwas GLA, czyli gamma-linolenowy odpowiada między innymi za stabilizację ciśnienia krwi oraz poziomu cholesterolu. Poza tym NNKT kondycjonują skórę, włosy i paznokcie, a także utrzymują właściwą przemianę materii. 

Olej z wiesiołka dostępny jest w różnych formach i znalazł szerokie zastosowanie zarówno jako suplement diety, jak i składnik produktów pielęgnacyjnych. W sprzedaży spotkasz go między innymi w postaci płynnej przeznaczonej do spożycia lub w postaci kapsułek i tabletek, np.: 

• Oeparol, kapsułki z wiesiołka zawierające olej z nasion wiesiołka dziwnego, 
• Dr. Max olej z wiesiołka suplement diety z wiesiołka dwuletniego, 
• Gal macerat czosnkowy olejem z nasion wiesiołka, suplement diety, 
• Doppelherz aktiv Meno Complex 1 x dziennie, suplement diety. 

Jakie właściwości lecznicze wykazuje olej z wiesiołka? Okazuje się, że składniki w nim zawarte mają nieoceniony wpływ na organizm.  

• Działają łagodząco na bóle reumatyczne, przyspieszają proces gojenia ran oraz wspomagają regenerację tkanki chrzęstnej i łącznej, 
• Kwasy omega znajdujące się w oleju wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego, dzięki zdolności do usuwania toksyn z organizmu i wspomagania naturalnej obrony przed chorobami, 
• Ponadto NNKT obecne w oleju z wiesiołka wpływają pozytywnie na centralny układ nerwowy, co przekłada się na lepszy nastrój, poprawę pamięci i sprawniejsze myślenie, 
• Olej z wiesiołka jest również korzystny dla układu krążenia. Pomaga obniżyć ciśnienie tętnicze krwi, 
• Pomaga w zwalczaniu chorób serca, udrażnia układ krwionośny, a także reguluje poziom cholesterolu, który może prowadzić do miażdżycy i zatorów. Sprawdź leki na cholesterol, 
• Łagodzi objawy menopauzy i bólów menstruacyjnych. Poznaj leki na menopauzę, 
• Wpływa pozytywnie na układ rozrodczy, pomaga ustabilizować hormony i sprzyja produkcji hormonów niezbędnych do zajścia w ciążę. 

Korzystne efekty terapii NNKT zawartymi w oleju z wiesiołka zaobserwowano również w terapii łuszczycy i atopowego zapalenia skóry. Surowiec pomaga między innymi w zachowaniu prawidłowej bariery lipidowej naskórka. Chroni skórę przed uszkodzeniami oraz niweluje stany zapalne, w związku z czym wykorzystywany jest np. w lekach na łuszczycę czy preparatach na atopowe zapalenia skóry. 

Olej z wiesiołka w kosmetyce

W kosmetyce olej z wiesiołka możesz stosować bezpośrednio na skórę lub sięgnąć po preparat pielęgnacyjny wzbogacony surowcem. Zawartość cennych substancji, w tym nienasyconych kwasów tłuszczowych czy witaminy E, przekłada się na działanie na wielu obszarach:

• Redukuje suchość i utratę elastyczności, 
• Zmniejsza tendencję do powstawania zmarszczek, 
• Poprawia nawilżenie, 
• Reguluje wydzielanie sebum, zmniejszając przetłuszczanie się skóry, 
• Pomaga w leczeniu trądziku u dorosłych. 

Co ciekawe, surowiec może być stosowany zarówno na skórę twarzy, jak i całego ciała. Ciekawą propozycją jest GAL, olejek do kąpieli z witaminami A i E i olejem wiesiołkowym w postaci kapsułek do rozpuszczenia w wannie ciepłej wody. Przetestuj również Linoeparol krem półtłusty do skóry wrażliwej, skłonnej do alergii pomagający wyeliminować łuszczenie i szorstkość naskórka oraz inoPharm Pure Elements Bio Oils Wiesiołek & Dzika róża serum do twarzy o przeciwstarzeniowej formule, idealnej do cery dojrzałej. 

Czysty, nierafinowany olej z wiesiołka znakomicie sprawdzi się do olejowania włosów i skóry głowy. Regularnie aplikowany dogłębnie odżywia włosy i mieszki włosowe, pobudza wzrost kosmyków i hamuje ich wypadanie. Reguluje również wydzielanie łoju, a także zapewnia pasmom odpowiednie nawilżenie. 

Olej z wiesiołka – zastosowanie w kuchni 

Olej z wiesiołka to surowiec rzadko wykorzystywany w kuchni. Główną przyczyną jest fakt, że nie można go poddawać obróbce termicznej. Nie sprawdzi się więc do gotowania czy smażenia. Używaj go wyłącznie jako dodatek do żywności, np. do sałatek lub spożywaj w ilości 1-2 łyżeczki dziennie. Zwróć uwagę, by surowiec był nierafinowany, ponieważ w takiej postaci jest zdrowszy i zawiera więcej składników odżywczych. Minusem oleju z wiesiołka jest krótki czas przydatności do spożycia, dlatego przechowuj go w lodówce i chroń przed światłem. 

Olej z wiesiołka a alergia

Reakcje alergiczne na olej z wiesiołka są stosunkowo rzadkie, niemniej mogą się pojawić, podobnie jak w przypadku innych substancji pochodzenia naturalnego. W grupie ryzyka znajdują się zwłaszcza osoby z alergiami na rośliny z rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae), obejmującej różnorodne gatunki roślin zielnych, krzewów, a także drzew lub roślin wodnych.  

Uczulenie na olej z wiesiołka objawia się najczęściej swędzącą wysypką na skórze lub obrzękiem, natomiast przy ciężkich alergiach kontakt z surowcem może prowadzić do trudności w oddychaniu. Osoby, które wcześniej doświadczyły reakcji alergicznych na wiesiołkowate, powinny być szczególnie ostrożne i unikać kontaktu z olejem z wiesiołka lub stosowania go na skórę. Wystąpienie jakichkolwiek reakcji alergicznych powinno być jednoznaczne z natychmiastowym przerwaniem stosowania i specjalistyczną konsultacją medyczną.

Olej z wiesiołka w ciąży

Choć opisywany surowiec to bomba cennych składników odżywczych korzystnych dla zdrowia, bezpieczeństwo doustnego stosowania w okresie prenatalnym nadal nie zostało jednoznacznie potwierdzone. Istnieją podejrzenia, że może wywoływać skurcze macicy i zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu, w związku z czym zaleca się zachowanie ostrożności i konsultację z lekarzem przed podjęciem decyzji o jego stosowaniu, zwłaszcza w ostatnim trymestrze. Nie ma natomiast przeciwwskazań do stosowania oleju z wiesiołka miejscowo na skórę jako składnika preparatu pielęgnacyjnego.  

Olej z wiesiołka – przeciwwskazania 

Olej z wiesiołka, choć bogaty w cenne właściwości, ma również pewne przeciwwskazania do stosowania.  

• Po pierwsze, nie powinny go spożywać dzieci poniżej 12 lat oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią, 
• Dodatkowo w przyjmowaniu doustnym ważne jest uwzględnienie zażywanych leków, gdyż wiesiołek może niekorzystnie oddziaływać na organizm w przypadku jednoczesnego stosowania leków wydłużających czas krzepnięcia krwi, 
• Unikaj również spożywania wiesiołka tuż przed planowanymi operacjami.  

Pamiętaj o konsultacji z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania oleju z wiesiołka, aby zapobiec ewentualnym niepożądanym skutkom.  

Olej z wiesiołka – skutki uboczne

Olej z wiesiołka przyjmowany doustnie u niektórych osób może wywołać niepożądane reakcje ze strony organizmu. Do najczęstszych skutków ubocznych pojawiających się podczas przyjmowania oleju z wiesiołka należą: 

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak ból brzucha, biegunka, nudności lub wzdęcia, 
• Reakcje alergiczne u osób wrażliwych na składniki zawarte w roślinie, 
• Osłabienie działania preparatów farmakologicznych. 

Podsumowanie 

Olej z wiesiołka jest cennym eliksirem zdrowia i urody oraz bogatym źródłem kwasu gamma-linolenowego (GLA), a także innych wartościowych dla organizmu składników odżywczych. Jego zastosowanie w medycynie i kosmetologii jest wszechstronne – łagodzi bóle reumatyczne, wspomaga gojenie się ran, a ponadto wpływa korzystnie na układ krążenia. Ze względu na potencjalne skutki uboczne przed wprowadzeniem surowca do diety zaleca się ostrożność i konsultację z lekarzem, co jest szczególnie istotne w przypadku kobiet w ciąży, osób przyjmujących leki lub mających skłonności do reakcji alergicznych. 

Żródła:

1. A. Kaźmierska, E. Gawor, Wpływ oleju z wiesiołka na skórę, ze szczególnym uwzględnieniem działania kwasu gamma-linolenolenowego (GLA), http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2015.4-2.pdf [dostęp 19.07.2023 r.] 
2. A. Nowacka, Olej z wiesiołka a atopowe zapalenie skóry – usystematyzowanie wiedzy, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/239887 [dostęp 19.07.2023 r.] 
3. D. Wydro, Kwas gamma-linolenowy GLA – suplement niezbędny [dostęp 19.07.2023 r.] 
4. M. Mahboubi, Evening Primrose (Oenothera biennis) Oil in Management of Female Ailments, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31497576/ [dostęp 19.07.2023] 
5. B. Bayles, R. Usatine, Evening Primrose Oil, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20000302/ [dostęp 19.07.2023 r.]