6 sposobów na wzmocnienie organizmu seniora. Porady lekarza

U osób starszych w związku z naturalnym starzeniem się organizmu dochodzi do osłabienia układu immunologicznego. Może doprowadzić to nie tylko do zwiększonego ryzyka infekcji, ale też przyspieszać procesy degeneracyjne i pogarszać przebieg innych chorób wieku starczego. Jak zwiększyć odporność osoby starszej?

Zbilansowana dieta a zwiększanie odporności u seniora

Zbilansowana dieta stanowi podstawowy element wzmacniający odporność seniora. Niedożywienie u osób starszych ma związek nie tylko ze zmniejszonym apetytem czy problemami z gryzieniem pokarmu, ale wynika głównie z braku niezbędnych witamin i mikroelementów w diecie. Zwłaszcza niedobory cynku, selenu, żelaza, miedzi, kwasu foliowego i witamin A, B6, C i E prowadzą do obniżenia odporności. Jak temu zapobiec? Jeśli stosowany jadłospis nie zaspokaja wszystkich potrzeb żywieniowych seniora, można sięgnąć po preparaty wzmacniające organizm dla osób starszych. Są to nie tylko witaminy i minerały, ale też suplementy diety zawierające składniki aktywne wzmacniające organizm seniora.

Redukcja stresu i jego wpływ na wzmocnienie odporności u seniora

Stres psychologiczny może zaostrzać objawy, które występują w procesie starzenia się oraz negatywnie wpływać na układ odpornościowy. Intensyfikuje to zaburzenia w przebiegu już  istniejących chorób, powoduje trudniejsze gojenie ran lub powstanie zaburzeń psychicznych, które jeszcze bardziej nasilą osłabienie odporności związane z wiekiem. Nadmierny stres towarzyszy zwłaszcza osobom cierpiącym na otępienie i związany jest ze zmniejszoną sprawnością umysłową.  Objawia się w bardzo różny sposób, a w skrajnych przypadkach utrudnia codzienne funkcjonowanie, uniemożliwia właściwą ocenę sytuacji i stanowi przyczynę zaburzeń zachowania, a nawet agresji.

Sprawdź, jak sobie radzić ze stresem.

Aby zredukować poziom stresu u osoby starszej, należy uporządkować plan dnia, zadbać o poczucie bezpieczeństwa (wyrażające się również w codziennym kontakcie z opiekunami) oraz zapewnić odpowiedni poziom kontroli nad otoczeniem. Trzeba również kontrolować ilość bodźców zmysłowych, tj. poziom hałasu, oświetlenie czy interakcje w grupie tak, aby nie było ich ani zbyt dużo, ani za mało.      

Aktywność fizyczna – wzmocnienie organizmu starszej osoby poprzez ruch

Często wraz z wiekiem poziom aktywności fizycznej maleje. Badania naukowe wskazują, że zwiększenie wysiłku fizycznego może spowolnić lub nawet odwrócić niektóre skutki osłabienia odporności związane z wiekiemi wzmocnić organizm osoby starszej (źródło: Weyh, C., Krüger, K., Strasser, B. Physical Activity and Diet Shape the Immune System during Aging. Nutrients). Regularne ćwiczenia poprawiają stan układu sercowo-naczyniowego, obniżają ciśnienie krwi (wspierają więc działanie leków na nadciśnienie), pomagają kontrolować masę ciała i stabilizują samopoczucie. Ponadto ruch pobudza układ krążenia, co z kolei umożliwia swobodne przemieszczanie się składników odżywczych i mediatorów układu odpornościowego w organizmie. Warto również pamiętać o tym, że mięśnie szkieletowe w czasie aktywności  fizycznej wytwarzają szereg białek, które zmniejszają stan zapalny i pełnią funkcje odpornościowe.     

Utrzymanie masy mięśniowej poprzez ćwiczenia chroni przed infekcjami, zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 i choroby sercowo-naczyniowe. Badania naukowe potwierdzają, że aktywność fizyczna u ludzi starszych ma podwójne znaczenie: nie tylko chroni organizm przed      infekcjami, ale poprawia również odpowiedź immunologiczną na szczepionki, zapewniając tym samym wzmocnienie organizmu seniora.   

Przeczytaj również, dlaczego seniorzy powinni szczepić się na grypę.

Wzmocnienie organizmu u osób starszych poprzez zdrowy sen

Osoby powyżej 65 roku życia powinny spać co najmniej 7-8 godzin każdej nocy. Sen zapewnia wypoczynek, który jest niezbędny, aby zachować dobrą kondycję fizyczną i psychiczną. Żadne preparaty wzmacniające dla osób starszych go nie zastąpią! Jego brak  zwiększa ryzyko wystąpienia chorób takich jak: nadciśnienie, choroby układu krążenia, cukrzyca i otyłość. Badania pokazują, że niewystarczająca ilość snu odczuwana przez organizm jako stres prowadzi do powstania stanu zapalnego i osłabienia układu odpornościowego.

Podczas snu organizm się regeneruje. Zachodzi również synteza białek i naprawa tkanek, będące procesami niezbędnymi dla utrzymania silnego układu odpornościowego. Poza tym odpowiednia ilość i jakość snu poprawia koncentrację i pamięć, ma kluczowe znaczenie dla dobrego samopoczucia psychicznego i przyczynia się do wzmocnienia organizmu osoby starszej.

Poznaj techniki treningu pamięci dla seniorów.

Zadbana skóra i jej wpływ na układ immunologiczny seniora

W procesie starzenia dochodzi do ścieńczenia (zmniejszenia grubości) naskórka i skóry właściwej, utraty wody i zmniejszenia zawartości kolagenu i elastyny. Może to skutkować pogorszeniem funkcji skóry jako immunologicznej bariery ochronnej u osób starszych, spowalniać gojenie się ran czy zwiększać podatność na choroby nowotworowe oraz infekcje bakteryjne i grzybicze.

Skóra dojrzała to przede wszystkim skóra sucha, dlatego należy dbać o  odpowiedni poziom nawilżenia, wybierając np. balsamy do ciała. Sięgając np. po preparaty z antyoksydantami, stymulujemy włókna kolagenowe i pobudzamy naturalny układ immunologiczny skóry. Aby chronić ją przed szkodliwym i karcynogennym działaniem promieni UV, należy dodatkowo używać kremów z filtrami.

Rzucenie palenia to konieczność przy budowaniu odporności osoby starszej!

Palenie papierosów przyspiesza procesy starzenia się organizmu. Dodatkowo palenie niekorzystnie wpływa zarówno na odporność wrodzoną, jak i adaptacyjną. Z jednej strony zaostrza przebieg patogennych odpowiedzi immunologicznych, z drugiej zmniejsza immunologiczną odporność obronną organizmu. Osoby palące wykazują większą podatność na infekcje takie jak zapalenie płuc i grypa. Są również narażone na cięższy przebieg tych chorób oraz niższy poziom ochronnych przeciwutleniaczy (np. witaminy C) we krwi. W dodatku palacze muszą liczyć się z większym ryzykiem chorób nowotworowych, alergicznych oraz autoimmunologicznych.

Jak zwiększyć odporność osoby starszej? Konieczna jest zmiana stylu życia!

Wraz z wiekiem układ odpornościowy staje się mniej skuteczny w zwalczaniu infekcji. Jednocześnie zmiany immunologiczne zachodzące u osób starszych predysponują do wystąpienia przewlekłego stanu zapalnego. Zwiększa to ryzyko schorzeń związanych ze wiekiem, w tym zachorowania na cukrzycę typu 2, choroby układu krążenia, nowotwory i otępienie. Układ odpornościowy odgrywa również wiodącą rolę w niektórych chorobach autoagresyjnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Preparaty wzmacniające dla seniorów są uzupełnieniem codziennej diety w niezbędne składniki odżywcze. Pokarmy zapewniające wszystkie niezbędne makro i mikroelementy oraz regularna aktywność fizyczna wzmacniają organizm i opóźniają procesy związane ze starzeniem się organizmu.           

Źródła:

1. Alam I., Almajwal A., Alam W., Alam I., Ullah N., Abulmeaaty M., Razak S., Khan S., Pawelec G. & Paracha, P. (2019). The immune-nutrition interplay in aging – facts and controversies.
2. Weyh C., Krüger K., Strasser B. Physical Activity and Diet Shape the Immune System during Aging. Nutrients. 2020;12(3):622. Published 2020 Feb 28. doi:10.3390/nu12030622.
3. Graham JE., Christian LM., Kiecolt-Glaser JK. Stress, age, and immune function: toward a lifespan approach. J Behav Med. 2006;29(4):389-400. doi:10.1007/s10865-006-9057-4
4. Bień B., Parnowski T., Duława J., Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne, PZWL, 2014.
5. Jabłońska M.K., Immunostarzenie – wpływ procesu starzenia na komponenty układu immunologicznego. GERONTOLOGIA POLSKA 2013, 4, 143-147.