Choroba Parkinsona. Leczenie DBS nie dla każdego!

Zwyrodnieniowa choroba układu nerwowego, której istotą jest niedobór dopaminy w mózgu, a głównymi objawami są spowolnienie ruchowe, sztywność mięśniowa, drżenie spoczynkowe i niestabilność postawy to choroba Parkinsona. Leczenie w pierwszej kolejności opiera się na farmakoterapii, ale w zaawansowanych przypadkach warto rozważyć leczenie chirurgiczne.

Choroba Parkinsona - jakie są objawy?

Choroba Parkinsona to neurodegeneracyjne schorzenie układu nerwowego. Średni wiek zachorowania wynosi około 60 lat, ale zdarzają się przypadki choroby nawet przed 30. rokiem życia.

Podstawowe objawy to zaburzenia ruchowe takie jak: spowolnienie ruchów (bradykinezja), drżenie spoczynkowe, sztywność mięśniowa i niestabilność postawy. Początek choroby jest zazwyczaj asymetryczny, a schorzenie postępuje wraz z czasem jego trwania. Osoba chorująca na Parkinsona charakteryzuje się ubogą mimiką twarzy, szurającym chodem drobnymi kroczkami i pochyleniem sylwetki.

Sprawdź też, jakie znaczenie dla funkcjonowania organizmu ma dopamina.

Objawy pozaruchowe obejmują depresję, otępienie, apatię, zaburzenia zachowania, zaparcia, zaburzenia w oddawaniu moczu, zaburzenia seksualne, zaburzenia snu i inne np. ból czy nadmierne wydzielanie śliny.

Choroba Parkinsona ­- leczenie farmakologiczne

Leczenie choroby Parkinsona, szczególnie w pierwszym okresie, opiera się głównie na farmakoterapii. Lewodopa, czyli prekursor dopaminy, stanowi złoty standard jest obecnie najskuteczniejszym lekiem. Zażywa się ją na czczo, początkowo w małych dawkach, które lekarz stopniowo zwiększa, aż do dawki optymalnej.

Inne leki stosowane w chorobie Parkinsona to agoniści dopaminy, leki zmniejszające rozkład dopaminy i amantadyna. Wybór leku w dużej mierze zależy od wieku chorego. Lekarz indywidualnie dostosowuje terapię do stanu pacjenta, łączy ze sobą różne leki i zmienia ich dawki. Niestety, z biegiem czasu, choroba postępuje, a leki (podawane zwykle w coraz większych dawkach) powodują objawy niepożądane.

Sprawdź też, jak opiekować się chorym na Parkinsona.

Parkinson - leczenie operacyjne  

Farmakologiczne leczenie Parkinsona w zaawansowanym stadium, stopniowo staje się coraz mniej skuteczne, a jakość życia chorego ulega znacznemu pogorszeniu. Na szczęście istnieją inne sposoby leczenia, które pozwolą oddalić w czasie nieuchronny progres choroby i pełne unieruchomienie pacjenta. Taką metodą jest DBS, czyli deep brain stimulation. Po polsku oznacza głęboką stymulację mózgu. Zabieg polega na wszczepieniu specjalnych elektrod do mózgu i wszyciu połączonego z nimi stymulatora pod skórę klatki piersiowej. Stymulacja elektryczna nadmiernie aktywnego jądra niskowzgórzowego w mózgu, zmniejsza jego aktywność. To skutkuje znacznym złagodzeniem objawów choroby i poprawą stanu pacjenta.

Przed operacją, pacjenci muszą zostać zakwalifikowani do zabiegu. W tym celu wykonuje się szereg badań, np. ocenę sprawności ruchowej podczas brania leków i po odstawieniu, ocenę neuropsychologiczną czy badanie MRI mózgu. Podjęcie decyzji o ewentualnym leczeniu jest poprzedzone wspólną konsultacją neurologa, neurochirurga, radiologa, neuropsychologa i psychiatry.

Niestety, nie u każdego można zastosować metodę DBS. Parkinson, który objawia się otępieniem, ciężką depresją, nasilonymi zmianami naczyniowymi lub zanikowymi w MRI, brakiem odpowiedzi na leki czy posiada cechy atypowego parkinsonizmu, może zdyskwalifikować chorego.

Sprawdź też, z czego może wynikać drętwienie palców.

Mimo że zabieg DBS nie potrafi wyleczyć choroby i zatrzymać jej rozwoju, jego efekty są warte wysokiej ceny stymulatorów. Po operacji dzienny czas dobrego funkcjonowania chorego wydłuża się o parę godzin, dawki leków można zmniejszyć o około 30%, a niepożądane działania uboczne nie są częste. Co równie istotne, zewnętrzny programator umożliwia regulację parametrów stymulacji, żeby móc dostosować je do rozwoju choroby. Dzięki temu, nawet po 10 latach od implantacji, działanie elektrod nadal przynosi pozytywne skutki.

Parkinson - leczenie choroby innymi sposobami

Prócz klasycznego leczenia lewodopą i możliwą w niektórych przypadkach głęboką stymulacją mózgu, warto pamiętać o innych metodach łagodzenia choroby. Zwróć uwagę na bardzo istotną kwestię rehabilitacji. Odpowiednie ćwiczenia muszą być dostosowane do możliwości pacjenta i uwzględniać stadium jego schorzenia. Usprawnianie ruchowe przynosi pozytywne efekty już w początkowym okresie choroby. Ruch nie tylko poprawia ogólną samodzielność, łagodzi ból i sztywność mięśni, ale także wpływa na nastrój i pamięć.

Dla osób, które nie mogą zostać poddane zabiegowi DBS, alternatywą jest system Duodopa. Polega na podawaniu lewodopy dojelitowo, za pomocą specjalnego cewnika. Dzięki temu, stężenie leku we krwi utrzymuje się na stabilnym poziomie, co przekłada się na poprawę stanu pacjenta. Jeszcze inny sposób leczenia to podskórny wlew apomorfiny, którego niewątpliwą zaletą jest mniejsza inwazyjność niż w systemie Duodopa.

Depresja, problemy z pamięcią, zaparcia i zaburzenia w oddawaniu moczu, spadki ciśnienia tętniczego czy kłopoty ze snem to dolegliwości pozaruchowe, którymi także objawia się choroba Parkinsona. Leczenie w tej sytuacji powinno być indywidualnie dostosowane do potrzeb konkretnego pacjenta. Czasami konieczne będzie zastosowanie dodatkowych leków, np. przeciwdepresyjnych, inhibitorów cholinesterazy czy laktulozy.

Jeśli chorujesz na chorobę Parkinsona, pamiętaj, żeby regularnie zażywać leki, zgodnie z zaleceniami lekarza to bardzo ważne! Pij dużo wody i systematycznie uprawiaj aktywność ruchową. Obecne leczenie, mimo że tylko objawowe, jest skuteczne i pozwala przez wiele lat zachować dobrą jakość życia. Co więcej, naukowcy stale poszukują jeszcze lepszych i udoskonalonych form terapii.