Geriatria — interdyscyplinarny dział medycyny zajmujący się dolegliwościami osób starszych
18. 12. 2020
· 4 minuty czytania
Czym jest geriatria? Co leczy i dlaczego stanowi tak istotną dziedzinę medycyny? Opowiadamy, czym zajmuje się geriatra i kiedy warto umówić się do niego na wizytę.
Spis treści
Jeżeli masz ponad 60 lat lub ktoś z Twoich najbliższych jest w podeszłym wieku, to czas, by zainteresować się dziedziną medycyny stworzoną specjalnie na potrzeby osób starszych — geriatrią. Jak wiadomo, jesień życia to szczególny okres, niejednokrotnie naznaczony chorobami specyficznymi dla wieku starczego.
Co to jest geriatria?
Geriatria to dziedzina medycyny skupiająca się na leczeniu schorzeń wieku podeszłego. Wykorzystuje wiedzę z wielu różnych specjalizacji medycznych.
Lekarz zajmujący się leczeniem osób powyżej 60 roku życia to geriatra. Specjalizacja ta ma na celu połączenie kwalifikacji kilku dziedzin medycyny, ograniczając potrzebę chodzenia do wielu różnych lekarzy, którzy leczą tylko jedną przypadłość. Geriatra pełni jednocześnie rolę neurologa, rehabilitanta, internisty, dermatologa, okulisty, kardiologa i psychologa. Jego wiedza musi być interdyscyplinarna, leczenie kompleksowe oraz połączone ze współpracą z wieloma różnymi specjalistami i wykorzystaniem wielu różnych form diagnostyki. Geriatra dba także o to, aby np. leki przeciwzapalne na ból mięśni nie wchodziły w reakcje z innymi przyjmowanymi medykamentami lub nie powodowały niezamierzonych efektów ubocznych.
Trudności w geriatrii
Lekarz geriatra musi umieć rozróżnić cechy typowo starcze od obrazu klinicznego choroby. Dobrym przykładem jest wiotkość skóry i jej suchość. To cecha osób starszych, ale może również świadczyć o odwodnieniu. Podobnie sprawa wygląda w przypadku nowotworów złośliwych skóry, a typowych dla ludzi w podeszłym wieku — brodawek łojotokowych. Zapoznaj się z tekstem Oli, jak powinna wyglądać pielęgnacja skóry osoby starszej.
Niejednokrotnie też pacjent podczas wywiadu wspomina o dolegliwościach najbardziej uciążliwych, zapominając o tych mniejszych, ale wciąż istotnych sprawach. Rolą geriatry jest odpowiednie pokierowanie wywiadem, by dowiedzieć się możliwie jak najwięcej o chorobach pacjenta.
Dodatkową trudność stanowi to, że seniorom przeważnie towarzyszy kilka różnych chorób przewlekłych, których objawy nakładają się lub znacznie różnią od objawów ludzi młodszych.
Pierwsza wizyta u geriatry
Kiedy warto zdecydować się na pierwszą wizytę u geriatry? Na konsultację ze specjalistą powinniśmy umówić się, gdy mamy powyżej 60 lat i chorujemy na przynajmniej dwie choroby przewlekłe, typowe dla wieku podeszłego, np. nadciśnieniem, cukrzycą, osteoporozą, zwyrodnieniem stawów. Spotkanie z geriatrą ograniczy konieczność odwiedzania kilku różnych lekarzy specjalizujących się w poszczególnych dziedzinach medycyny. Konsultacja z geriatrą jest również wskazana, gdy osoba powyżej 60 roku życia przeżyła ciężki uraz, przeszła długą hospitalizację (np. połączoną z zabiegiem chirurgicznym) i konieczna jest dalsza obserwacja stanu zdrowia wymagająca często wiedzy kompleksowej, łączącej kilka różnych dziedzin medycyny.
Do lekarza geriatry musimy mieć skierowanie, chyba że geriatrą jest również nasz lekarz rodzinny. Należy zabrać wszelką dotychczasową historię chorób, szczególnie tych przewlekłych oraz sporządzić listę wszystkich zażywanych leków i dawkowanie zapisane przez lekarza specjalistę (w tym leki na uspokojenie oraz zwykłe przeciwbólowe). Chorzy na cukrzycę powinni zabrać dzienniczek pomiaru cukru, a nadciśnieniowcy muszą pokazać ostatnie pomiary ciśnienia. Do pierwszej wizyty u geriatry nie trzeba przychodzić na czczo, chyba że wcześniej mamy zaplanowane badanie laboratoryjne.
Sprawdź też leki przeciwbólowe.
Geriatria a gerontologia
Jaka jest różnica między tymi dwoma pojęciami? Jak już wiemy, geriatria to dziedzina medycyny lecząca osoby starsze. Gerontologia natomiast zajmuje się poznaniem procesów związanych ze starzeniem się skóry i całego organizmu. Co więcej, w tej dziedzinie nauki zgłębia się też takie aspekty jak: informacje o dochodach, warunki życia, organizacji czasu wolnego czy zawodowego seniorów. To nauka łącząca czynniki psychologiczne, medyczne, społeczne i ekonomiczne.
Geriatria stanowi dział gerontologii, a geriatrzy zajmują się dbaniem o zdrowie fizyczne i psychiczne konkretnych pacjentów.
Sprawdź też, jak zatrzymać procesy starzenia skóry.
Geriatria w Polsce
Przewidywania Głównego Urzędu Statystycznego jasno wskazują na zmianę w strukturze ludności. W roku 2050 liczba osób starszych będzie stanowiła ponad 30% ogółu populacji. Mówi się nawet o tym, że na jedno dziecko będą przypadać aż dwie starsze osoby. Przeważający udział osób starszych w Polsce stawia wyzwania przed całym społeczeństwem. Trudności związane z leczeniem seniorów oraz potrzeba kompleksowej opieki medycznej spowodują wzrost znaczenia geriatrii, a lekarze geriatrzy staną się jednymi z najbardziej pożądanych specjalistów.
Źródła:
- https://www.wl.cm.umk.pl/panel/wp-content/uploads/Problemy-pacjent%C3%B3w-w-wieku-podesz%C5%82ym.pdf. [dostęp: 05.12.2020].
- https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/stardiagnoz.pdf. [dostęp 05.12.2020].
- Wieczorkowska-Tobis K., Talarska D., Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wydanie I, 2014, ISBN 978-83-200-4067-8.
- https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2014-2050-opracowana-2014-r-,1,5.html. [dostęp: 13.12.2020].
Najnowsze artykuły
Uroda
Jak pielęgnować skórę podczas menopauzy?
Menopauza a pielęgnacja skóry. Przeczytaj, jak pielęgnacja i zdrowy styl życia mogą wspólnie wpływać na utrzymanie kondycji i elastyczności skóry podczas menopauzy.
Uroda
Najlepsze prezenty na Dzień Dziadka – ranking produktów
Szukasz najlepszego prezentu na Dzień Dziadka? Sprawdź nasz ranking, w którym zebraliśmy aż 6 ciekawych propozycji!
Uroda
Najlepsze prezenty na Dzień Babci – ranking produktów
Dzień Babci zbliża się wielkimi krokami, a nasz ranking to skarbnica pomysłów na wyjątkowe prezenty. Zobacz propozycje polecanych prezentów na Dzień Babci i wybierz odpowiedni produkt!
Zdrowie
Ból w dole brzucha u starszej osoby – jakie są przyczyny i jak temu zaradzić?
Ból w dole brzucha u osoby starszej może mieć przyczynę prostą do wyeliminowania lub świadczyć o chorobie. Obecność lub brak dodatkowych objawów pomaga w odnalezieniu przyczyny dolegliwości.
Zdrowie
Czerwony język u starszej osoby – jakie są przyczyny i jak temu zaradzić?
Za czerwony język u osób starszych najczęściej odpowiedzialne są niedobory, szczególnie witamin z grupy B i żelaza, a także podrażnienia błony śluzowej wynikające z noszenia niedopasowanej protezy.
Zdrowie
Andropauza – czym jest męskie klimakterium i jak złagodzić objawy?
Andropauza to okres w życiu mężczyzny, w którym dochodzi do niedoboru androgenów i obniżenia produkcji testosteronu, odpowiedzialnego za wiele czynności metabolicznych. Sprawdź, co warto wiedzieć na ten temat.
Zdrowie
Grypa u starszych ludzi – przyczyny, objawy i leczenie
Grypa u osób starszych to infekcja wirusowa, która może dać liczne powikłania, a także doprowadzić do zaostrzenia chorób współistniejących. Dowiedz się, jak postępować w przypadku grypy u seniora.
Zdrowie
Uderzenia gorąca u starszej osoby – jakie mogą być przyczyny i jak sobie z nimi radzić?
Uderzenia gorąca u starszej osoby mogą wiązać się z chorobami kardiologicznymi, wskazywać na choroby tarczycy lub problemy emocjonalne. Dowiedz się, jak radzić sobie z nieprzyjemnymi objawami.
Przeczytaj także
Zdrowie
Demencja starcza: objawy, leczenie i profilaktyka choroby
Demencja to jedna z wielu chorób wieku starczego. Sprawdź, jak wygląda jej profilaktyka i na czym polega leczenie. Dowiedz się również, jak ćwiczyć sprawność umysłową seniorów!
Zdrowie
Alzheimer – objawy, przyczyny, potencjalne leczenie
Alzheimer to jedna z chorób wieku starczego. Jak się objawia? Na co należy uważać? Jak wygląda leczenie? Dowiedz się z naszego tekstu!
Zdrowie
„Niegojące się” rany u osób starszych. Skąd się biorą?
Rany, które bardzo długo się goją, często wynikają z przewlekłych chorób lub odleżyn. Jak im przeciwdziałać? Co zrobić, by przyspieszyć regenerację skóry? Sprawdź!
Zdrowie
Jak dbać o protezę zębową i cieszyć się pięknym uśmiechem w każdym wieku?
Czy wiesz, że niewłaściwe używanie protezy zębowej może prowadzić do zapalenia jamy ustnej? Sprawdź, jak temu zapobiec i zachować protezy w dobrym stanie!
Zdrowie
Choroba Parkinsona. Leczenie DBS nie dla każdego!
Choroba Parkinsona objawia się sztywnością mięśni, drżeniem kończyn, spowolnieniem ruchowym. Wynika z niedoboru dopaminy. Czym się charakteryzuje i jak się ją leczy? Sprawdź!
Zdrowie
Geriatria — interdyscyplinarny dział medycyny zajmujący się dolegliwościami osób starszych
Czym jest geriatria? Co leczy i dlaczego stanowi tak istotną dziedzinę medycyny? Opowiadamy, czym zajmuje się geriatra i kiedy warto umówić się do niego na wizytę.
Zdrowie
Zaparcia u osób starszych – skuteczne sposoby na leczenie wstydliwej dolegliwości
Zaparcia dotykają ponad 30% seniorów. Problem jest wstydliwy, co sprawia, że pacjenci często poszukują rozwiązań na własną rękę. Jak można pomóc? Dowiedz się tutaj!
Zdrowie
Szczepionka na grypę dla seniorów - dlaczego warto się zaszczepić?
Szczepionka na grypę nie chroni w 100% przed infekcją, ale dzięki niej przebieg choroby i powikłania będą łagodniejsze. Dlaczego każdy senior powinien zaszczepić się przeciw grypie?
