Odklejanie się siatkówki. Kiedy konieczna jest operacja?

Odklejanie się siatkówki, czyli jej odwarstwienie, to dość poważny problem. Dlatego po diagnozie, lepiej szybko rozpocząć leczenie. W przeciwnym razie, uszkodzenie wzroku może być nieodwracalne. Jakie są objawy odwarstwienia siatkówki i na czym polega leczenie?

Siatkówka oka - co to jest?

Budowa oka jest dosyć skomplikowana. Siatkówka to światłoczuła, wewnętrzna błona gałki ocznej o szalenie istotnej funkcji. Otóż to właśnie ona odbiera bodźce wzrokowe i zamienia je na impulsy nerwowe. Składa się aż z 10 warstw. W dużym uproszczeniu z jednej strony przylega do ciała szklistego, które wypełnia wnętrze gałki ocznej, z drugiej do naczyniówki.

Plamka żółta to obszar siatkówki z największą gęstością czopków (czyli fotoreceptorów odpowiedzialnych za widzenie w ciągu dnia, w dobrym oświetleniu). To właśnie to miejsce i duża ilość czopków umożliwiają wysoką rozdzielczość widzenia. Od plamki żółtej na obwód wzrasta z kolei ilość pręcików, czyli fotoreceptorów odpowiedzialnych za widzenie w słabym oświetleniu. Skrajny obwód siatkówki posiada inną budową histologiczną. Nie ma tu czopków, a pręciki są rozrzedzone. Stopniowo zanikają też inne warstwy siatkówki.

Zobacz, jak leczyć zwyrodnienie plamki żółtej: Zwyrodnienie plamki żółtej: leczenie objawowe preparatami anty-VEGF.

Odklejanie się siatkówki, czyli jej odwarstwienie

Odklejanie się siatkówki fachowo w medycynie nazywa się odwarstwieniem siatkówki. Jego istotą jest odczepienie większości warstw siatkówki od nabłonka barwnikowego i leżącej za nim naczyniówki. Wyróżnić można odwarstwienie otworopochodne, trakcyjne, wysiękowe, a także mieszane postacie. Każde z nich ma trochę inne przyczyny. Warto wiedzieć, że odwarstwienie siatkówki to poważna choroba i w razie niezastosowania adekwatnego leczenia, może doprowadzić do utraty wzroku w danym oku.

Odwarstwienie siatkówki - przyczyny

Otworopochodne odwarstwienie siatkówki spowodowane jest powstaniem nieprawidłowych otworów w siatkówce. Najczęstszą przyczyną jest naturalne obkurczanie ciała szklistego, które z wiekiem kurczy się i fizjologicznie oddziela od siatkówki. Jeśli w którymś miejscu zbyt mocno przylega do siatkówki, może pociągnąć ją za sobą i przedrzeć. Także uraz oka może spowodować powstanie dziury w siatkówce. Płyn z ciała szklistego przepływa wtedy przez otwór i wpływa pod siatkówkę. To skutkuje jej odwarstwieniem. W grupie zwiększonego ryzyka są osoby z dużą krótkowzrocznością, po operacji zaćmy czy z istniejącymi zwyrodnieniami siatkówki.

W trakcyjnym odwarstwieniu siatkówki, tkanka włóknista pociąga za sobą siatkówkę i odkleja ją od podłoża. Typowe przyczyny tego stanu to: cukrzycowa retinopatia proliferacyjna, retinopatia wcześniaków czy urazy.

Zobacz, jak radzić sobie z retinopatią cukrzycową: Retinopatia cukrzycowa leczenie laserem może pomóc!

Wysiękowe odwarstwienie siatkówki spowodowane jest przenikaniem płynu z uszkodzonych naczyń, guzem podsiatkówkowym czy w wyniku stanu zapalnego.

Odklejanie się siatkówki - objawy

Odklejanie się siatkówki początkowo może objawiać się pojawieniem się subtelnych mętów, błysków czy ciemnych muszek w polu widzenia. Może to oznaczać kurczenie się ciała szklistego. Czasami chory może zaobserwować coś w stylu zasuwającej się na oko ciemnej zasłony czy chmury, która sukcesywnie będzie się powiększać a wraz z nią ubytek widzenia.

Stopniowo wzrok będzie ulegał pogorszeniu, aż do całkowitego zaniewidzenia. Jeśli odwarstwienie siatkówki dotyczy plamki wtedy pogorszenie widzenia będzie wyraźne. Jeśli natomiast siatkówka odwarstwi się na obwodzie, możesz nawet nie zauważyć wyraźnych objawów.

Zwróć uwagę, że siatkówka znajduje się wewnątrz oka i odklejanie się siatkówki nie będzie zauważalne z zewnątrz. Wobec tego, nawet po wnikliwej analizie swojego oka w lustrze, nie będziesz w stanie rozpoznać tego stanu.

Odklejanie się siatkówki - operacja

Odwarstwioną siatkówkę najczęściej leczy się operacyjnie. Celem zabiegu jest ponowne przylgnięcie siatkówki do nabłonka barwnikowego. Otwory w siatkówce można zamknąć za pomocą laserokoagulacji.

Dobrą opcją jest także wszycie specjalnej gąbki czy opaski, żeby wgłębić ścianę gałki ocznej, co zablokuje przedarcie.

Witrektomia, czyli zabieg usunięcia ciała szklistego, pozwala usunąć powstałe błony i zaopatrzyć przedarcia laserem, żeby następnie podać gaz lub olej silikonowy, które to wypełnią gałkę oczną.

Jeśli natomiast cierpisz na wysiękowe odwarstwienie siatkówki, w pierwszej kolejności szuka się przyczyny tego stanu. Czy to guz, zmiany zapalne czy naczyniowe konieczne jest leczenie choroby podstawowej.

Sprawdź też, o czym mogą świadczyć mroczki przed oczami.

Niestety, efekty zabiegów mogą być różne i w dużej mierze zależą od czasu trwania odwarstwienia, jego lokalizacji, przyczyny i innych patologicznych zmian występujących w oku. Jeśli odklejanie się siatkówki dotyczyło plamki albo długo pozostawało bez leczenia rokowania są gorsze. Niestety, nie u wszystkich udaje się uzyskać tak dobre widzenie, jak przed chorobą.