Zapalenie spojówek – od czego je mam?
Zapalenie spojówek może być wynikiem zakażenia wirusowego, bakteryjnego lub alergii. Wybór odpowiedniego leczenia jest zależny od podejrzewanej przyczyny. Poznaj charakterystyczne objawy!
Data aktualizacji: 31.01.2025

Spis treści
- Co to jest zapalenie spojówek?
- Zapalenie spojówek - objawy
- Przyczyny zapalenia spojówek i rodzaje infekcji
- Zapalenie spojówek - ile trwa?
- Zapalenie spojówek – leczenie
- Domowe sposoby na zapalenie spojówek
- Zapalenie spojówek - czy można wychodzić na dwór?
- Powikłania po zapaleniu spojówek
- Jak zapobiec zapaleniu spojówek? Profilaktyka
- Zapalenie spojówek u dorosłych - podsumowanie
Świąd oczu, pieczenie, zaczerwienienie, obecność patologicznej wydzieliny w worku spojówkowym to objawy mogące sugerować zapalenie spojówek. Nierzadko współistnieją z nimi symptomy zakażenia górnych dróg oddechowych. Dowiedz się, jak radzić sobie z tym schorzeniem, żeby jak najszybciej zniwelować towarzyszące mu dolegliwości.
Co to jest zapalenie spojówek?
Zapalenie spojówek u dorosłych i dzieci to jedna z najczęściej występujących dolegliwości oczu. Jest to stan zapalny cienkiej błony śluzowej, która pokrywa białą część gałki ocznej oraz wewnętrzną stronę powiek.
- W przebiegu dolegliwości oko staje się zaczerwienione, podrażnione i wygląda na zmęczone. Charakterystyczny jest też nienaturalny połysk spojówek, które mogą wydawać się obrzęknięte i mokre.
- Zapalenie spojówek często wiąże się z uczuciem piasku lub ciała obcego pod powiekami, co sprawia dyskomfort i utrudnia codzienne funkcjonowanie.
Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe?
Wirusowe oraz bakteryjne zapalenie spojówek są zaraźliwe. Z tego powodu zaleca się unikanie kontaktu z osobami prezentującymi ich objawy. Wirusowe zapalenie spojówek wywołane przez adenowirusy jest szczególnie częste wśród dzieci. Masowe zachorowania w szkole zdarzają się szczególnie często w okresie wiosennym.

Sprawdź popularne kategorie
Zapalenie spojówek - objawy
Jak rozpoznać zapalenie spojówek od np. podrażnionego oka? Do głównych symptomów dolegliwości należą:
- Przekrwienie oczu,
- Nadmierne łzawienie oczu,
- Świąd,
- Pieczenie,
- Uczucie ciała obcego pod powieką,
- Obecność wydzieliny o różnym charakterze, w zależności od przyczyny zapalenia – ropnej, surowiczej lub śluzowej,
- Obrzęk powiek.
Jakie są objawy zapalenia spojówek dodatkowo towarzyszące infekcji? Nierzadko to symptomy ogólne, takie jak powiększenie węzłów chłonnych, a także stan zapalny gardła, kaszel i katar. Są to oznaki infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych lub reakcji alergicznej.
Czy przy zapaleniu spojówek może być gorączka?
U dorosłych jest rzadka, częściej pojawia się u dzieci. Jeśli gorączka i stan zapalny oczu występują jednocześnie, warto skonsultować się z lekarzem.

Przyczyny zapalenia spojówek i rodzaje infekcji
Zapalenie spojówek może być wynikiem infekcji bakteryjnej lub wirusowej, a także reakcji alergicznej. Nierzadko za objawy kliniczne stanu zapalnego odpowiada zespół suchego oka spowodowany zaburzeniem wytwarzania filmu łzowego. Zazwyczaj na podstawie samych objawów klinicznych lekarz jest w stanie postawić właściwe rozpoznanie i zlecić odpowiednie leczenie.
Wirusowe zapalenie spojówek
Najczęstszą przyczyną zapalenie spojówek u dzieci jest zakażenie adenowirusami, które może wystąpić w postaci epidemicznego zapalenia rogówki i spojówki lub gorączki gardłowo-spojówkowej. W przypadku tej ostatniej dodatkowo stwierdza się symptomy zakażenia górnych dróg oddechowych i powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.
Pacjent z wirusowym zapaleniem spojówki skarży się z powodu nadmiernego łzawienia, obecności wydzieliny surowiczej, zaczerwienienia oka, a także uczucia ciała obcego pod powieką. Na wewnętrznej powierzchni powieki może być widoczne charakterystyczne grudkowanie. Towarzyszący światłowstręt wskazuje współtowarzyszące zapalenie rogówki. Do rzadszych przyczyn zapalenia spojówek należy zakażenie wirusem opryszczki zwykłej (HSV) lub ospy wietrznej i półpaśca (VZV).
Bakteryjne zapalenie spojówek
Zapalenie spojówki o podłożu bakteryjnym zazwyczaj wywołuje infekcja paciorkowcowa lub gronkowcowa. Charakterystyczną cechą, która na nią wskazuje, jest obecność ropnej lub śluzowo-ropnej wydzieliny sklejającej powieki i rzęsy po nocy. Na wewnętrznej powierzchni powieki mogą być widoczne zmiany w postaci brodawek. Pacjent skarży się na nadmierne łzawienie i uczucie ciała obcego pod powieką.
Chlamydiowe zapalenie spojówek
Chlamydiowe zapalenie spojówek najczęściej dotyczy aktywnych seksualnie młodych osób – zakażenie rozwija się przez brudne ręce w następstwie przeniesienia patogenu z okolic intymnych na oko. Nierzadkie są również przypadki zachorowania wśród noworodków, u których do infekcji dochodzi w trakcie porodu siłami natury przez kobietę z nierozpoznanym chlamydiowym zapaleniem szyjki macicy. Pierwsze objawy pojawiają się u nich po 5. do 14. dniach od porodu. Charakterystyczną cechą jest obecność śluzowo-ropnej wydzieliny oraz odczynu grudkowego w spojówce.
Alergiczne zapalenie spojówek
Alergiczne zapalenie spojówek, w zależności od czasu trwania można podzielić nasezonowe oraz przewlekłe. To pierwsze jest wywołane przez alergeny powietrznopochodne, takie jak pyłki traw, drzew lub chwastów, a jego objawy pojawiają się najczęściej w okresie wiosenno-letnim. Przewlekłe alergiczne zapalenie spojówek utrzymuje się przez cały rok. Jest ono spowodowane narażeniem na roztocza kurzu domowego lub sierść zwierząt u osób uczulonych. Do typowych objawów alergicznego zapalenie spojówek należy bardzo nasilony świąd, obecność surowiczej wydzieliny, a także obrzęk powiek.
Zespół suchego oka
Zespół suchego oka powoduje zaburzona produkcja filmu łzowego. W następstwie czego dochodzi do nieprawidłowego nawilżenia powierzchni oka. Objawem zespołu suchego oka jest jego zaczerwienienie i pieczenie. Schorzenie to predysponuje do nadkażeń bakteryjnych oraz wirusowych spojówki. Przyczyną zespołu suchego oka mogą być współistniejące schorzenia autoimmunologiczne, przebyte zabiegi okulistyczne (np.: laserowa korekcja wady wzroku), a także przyjmowanie niektórych leków (np.: antykoncepcyjnych, przeciwhistaminowych).

Zapalenie spojówek - ile trwa?
Czas trwania zapalenia spojówek zależy od jego przyczyny i zazwyczaj wynosi:
2 do 3 tygodni | w przypadku zakażenia wirusowego. |
5 do 7 dni | jeśli patogenem odpowiedzialnym za infekcje są bakterie. |
Nawet do miesiąca | w chlamydiowym zapaleniu spojówek. |
Cały rok | z zaostrzeniem na okres wiosenny w przypadku przyczyny alergicznej. |
Zapalenie spojówek – leczenie
Leczenie zależy od przyczyny. Do jakiego lekarza z zapaleniem spojówek się zgłosić? W każdym przypadku zaleca się konsultację okulistyczną. Jej cel to wprowadzenie odpowiedniego leczenia zapalenia spojówek, a także wykluczenie poważniejszych przyczyn zespołu czerwonego oka.
Bakteryjne i chlamydiowe - zapalenie spojówek jak leczyć?
Co na zapalenie spojówek stosuje się w przypadku podłoża wirusowego?
Leczenie alergicznego zapalenia spojówek
Domowe sposoby na zapalenie spojówek
W łagodzeniu objawów zapalenia spojówek warto sięgnąć po domowe sposoby, które przynoszą ulgę podrażnionym oczom.
- Pomocne mogą okazać się zioła na oczy, takie jak szałwia, rumianek czy świetlik lekarski. Szałwia działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie – wystarczy zaparzyć jej liście, ostudzić napar i przemywać nim oczy. Rumianek łagodzi podrażnienia i działa kojąco, natomiast świetlik jest od lat stosowany w problemach z oczami, zmniejszając zaczerwienienie i obrzęk.
- Dobrym sposobem są także chłodne okłady na oczy, które redukują dyskomfort.
- Dodatkowo warto wypróbować okłady z zielonej herbaty, która dzięki zawartości przeciwutleniaczy łagodzi stan zapalny i działa odświeżająco.
- W przypadku zapalenia spojówek ulgę mogą przynieść również kompresy z naparu nagietka znanego ze swoich właściwości regenerujących i przeciwzapalnych.
- Warto również zwrócić uwagę na odpowiednie nawodnienie organizmu, które wspiera naturalne nawilżenie oczu.
Jeśli stosujesz domowe metody, zadbaj o higienę – ziołowe napary muszą być czyste, a kompresy przygotowywane ze świeżych składników. Pamiętaj jednak, że domowe sposoby wspomagają leczenie, ale nie zastąpią konsultacji lekarskiej.

Zapalenie spojówek - czy można wychodzić na dwór?
Przy zapaleniu spojówek można wychodzić na dwór, o ile stan oczu na to pozwala. Należy jednak unikać wiatru, słońca i kontaktu z alergenami, które mogą nasilić podrażnienie. Warto również nosić okulary przeciwsłoneczne, by chronić oczy przed czynnikami zewnętrznymi oraz promieniowaniem UV.
Powikłania po zapaleniu spojówek
Czy zapalenie spojówek jest groźne? Zazwyczaj schorzenie ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie lub po odpowiednim leczeniu. Jednak nieleczone lub przewlekłe zapalenie spojówek może prowadzić do powikłań. W cięższych przypadkach skutkuje uszkodzeniem rogówki i pogorszeniem ostrości wzroku. Szczególnie groźne są zakażenia bakteryjne lub wirusowe, które rozprzestrzeniają się na inne struktury oka, wywołując stan zapalny rogówki (zapalenie keratynowe) lub owrzodzenia. Ryzyko wzrasta u osób z osłabioną odpornością. Dlatego jeśli objawy zapalenia spojówek nie ustępują lub nasilają się, warto skonsultować się z lekarzem, by uniknąć powikłań i przywrócić oczom pełne zdrowie.
Jak zapobiec zapaleniu spojówek? Profilaktyka
Oto kilka wskazówek, dzięki którym możesz zmniejszyć ryzyko rozwoju zapalenia spojówek:
- Pamiętaj o częstym myciu rąk i unikaj ich kontaktu z oczami.
- Stosuj soczewki kontaktowe zgodnie z instrukcją producenta.
- Unikaj kontaktu z osobami, które prezentują objawy zapaleniu spojówek.
- Chroń oczy przed słońcem za pomocą okularów z filtrem UV.
- Używaj tylko sprawdzonych kosmetyków do pielęgnacji i makijażu okolic oka oraz pamiętaj o ich zmywaniu na noc.
- Ogranicz czas spędzany przed ekranem telewizora, laptopa lub smartfonu.
- Jeśli jesteś alergikiem, w okresie pylenia roślin ogranicz wychodzenie na zewnątrz, a po powrocie weź prysznic.
- Pamiętaj o regularnej aktywności fizycznej i zdrowej diecie, dzięki temu wzmocnisz swój układ immunologiczny.

Zapalenie spojówek u dorosłych - podsumowanie
Zapalenie spojówek stanowi jeden z najczęstszych powodów wizyt u okulisty. Towarzyszące mu objawy sprawiają, że chory szybko szuka pomocy medycznej. Wybór odpowiedniej metody leczenia jest ściśle zależny od przyczyny zapalenia spojówek.
- Pogrzebielski, Zapalenie i zakażenie spojówek, https://www.mp.pl/okulistyka/okulistyka-dla-nieokulistow/artykuly/127099,zapalenie-i-zakazenie-spojowek, [dostęp 09.06.22 r.]
- Stodolska-Nowak, Zapalenie spojówek, https://podyplomie.pl/medycyna/29354,zapalenie-spojowek, [dostęp 09.06.22 r.]
- K. Kaczorowski, Zapalenie spojówek – diagnostyka, leczenie i zapobieganie, https://podyplomie.pl/okulistyka/32898,zapalenie-spojowek-diagnostyka-leczenie-i-zapobieganie, [dostęp 09.06.22 r.]