Katar w ciąży - ile trwa i jak się go pozbyć?

Katar w ciąży może być spowodowany przez różne czynniki. Do najczęstszych należą przeziębienie i alergia. Musimy wziąć również pod uwagę ciążowy nieżyt - nosa dolegliwość typową dla kobiet spodziewających się dziecka, a wynikającą z działania hormonów ciążowych. Choć katar sam w sobie nie jest niebezpieczny, to duży dyskomfort, który powoduje, nierzadko zmusza do poszukiwania łagodzących go metod. Dowiedz się, jak w bezpieczny sposób możesz pozbyć się kataru w ciąży!

Czy katar w ciąży jest niebezpieczny?

Katar jest najczęściej objawem przeziębienia, czyli infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych. Ze względu na osłabienie układu odpornościowego kobiety w ciąży są w szczególny sposób narażone na jego rozwój. U większości z nich w tym okresie symptomy przeziębienia pojawią się przynajmniej raz. Do głównych objawów infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych, poza katarem, należą:

• Ból głowy wynikający z towarzyszącego zapalenia zatok,
• Kaszel, będący wynikiem ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• Ból lub drapanie gardła,
• Chrypka,
• Uczucie ogólnego osłabienia i rozbicia.

Kolejną przyczyną kataru może być alergia.Katar alergiczny, nazywany również siennym, jest wodnisty, może towarzyszyć mu świąd nosa, a także zaczerwienienie oczu. Najczęściej mamy z nim do czynienia w okresie wiosennym, kiedy w powietrzu występuje wysokie stężenie pyłków. W okresie ciąży, w następstwie zmian hormonalnych u części kobiet dochodzi do obrzęku błony śluzowej nosa. Poza dyskomfortem mogą się one wówczas skarżyć na występowanie kataru, kichania, a także towarzyszące uczucie duszności. Co ważne objawy te nie są spowodowane przez infekcję czy alergię. Ciążowy nieżyt nosa dotyka nawet 30% kobiet.

Katar jest objawem i sam w sobie nie stanowi zagrożenia dla płodu. Jednak wywołująca go infekcja lub jej powikłanie mogą okazać się niebezpieczne. Z tego powodu w okresie ciąży nie należy bagatelizować żadnych objawów infekcji, nawet jeśli wydają się błahe. Warto udać się do lekarza, który zaleci odpowiednie postępowanie.

Ile trwa katar w ciąży?

Czas trwania kataru w ciąży zależy od przyczyny, która go wywołała. W celu jej dokładnego określenia należy zwrócić uwagę na inne objawy towarzyszące oraz rodzaj kataru. 

• Niepowikłane przeziębienie najczęściej ustępuje samoistnie w ciągu 10 dni. Jednak, jeśli czas ten ulega wydłużeniu, a dodatkowo pojawia się gorączka, ropna wydzielina z nosa oraz miejscowy ból twarzy w rzucie zatok, możemy mieć do czynienia z nadkażeniem bakteryjnym. Ze względu na współistniejący obrzęk błony śluzowej górnych dróg oddechowych powodujący dysfunkcję trąbki słuchowej częstym powikłaniem przeziębienia w ciąży jest również zapalenie ucha środkowego.
• Katar wynikający z ciążowego nieżytu nosa najczęściej pojawia się w I trymestrze i choć zazwyczaj trwa kilka tygodni, u części kobiet jego objawy mogą ustąpić dopiero w okresie połogu. Co ważne występujący wówczas obrzęk błony śluzowej nosa i zatok jest czynnikiem sprzyjającym dla rozwoju przeziębienia.
• Katar alergiczny pojawia się po kontakcie z alergenem, czyli czynnikiem, na który dana osoba jest uczulona. Zazwyczaj trwa od 3 do 7 dni oczywiście pod warunkiem, że kontakt z alergenem zostanie przerwany. W przeciwnym razie jego czas trwania może ulec wydłużeniu.

Katar w ciąży - jak leczyć?

Leczenie kataru jest przede wszystkim objawowe. Decyzję o przyjęciu jakiegokolwiek leku w ciąży zawsze należy skonsultować wcześniej z lekarzem lub farmaceutą. 

• Jeśli katarowi towarzyszy gorączka, w pierwszej kolejności musimy skupić się na zbiciu temperatury, ponieważ ma ona negatywny wpływ na rozwijający się płód - zwiększa ryzyko poronienia, a na późniejszym etapie ciąży - porodu przedwczesnego. Za bezpieczny lek przeciwgorączkowy uznany jest paracetamol, który można stosować przez cały okres ciąży. W razie gorączki należy go zażywać co 4-6 h, nie przekraczając dawki dobowej 4 g. Preparaty z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), np. ibuprofen można stosować dopiero po uprzedniej konsultacji lekarskiej, ponieważ ich bezpieczeństwo w dużej mierze zależy od czasu trwania ciąży. Pamiętaj, że kwas acetylosalicylowy w dawce działającej przeciwgorączkowo jest przeciwwskazany w ciąży.
• Kobiety spodziewające się dziecka nie powinny też stosować leków na katar zawierających substancje obkurczające naczynia krwionośne błony śluzowej nosa, a więc oksymetazolinę, ksylometazolinę oraz pochodne pseudoefedryny. Mogą natomiast płukać przewody nosowe hipertonicznym roztworem wody morskiej lub solą fizjologiczną, które uznaje się za w pełni bezpieczne leki na zatoki w czasie ciąży. Ulgę w katarze może również dać maść z majerankiem, mentolem i eukaliptusem, którą nakłada się na skórę wokół przewodów nosowych. Jeśli przeziębienie nie ustępuje, a jego objawy ulegają nasileniu, konieczna należy udać się do lekarza, który zdecyduje o konieczności rozpoczęcia antybiotykoterapii.
• W przypadku gdy katar stanowi objaw alergii, konieczne może okazać się zastosowanie leków przeciwhistaminowych. Na rynku jest ich wiele, jednak nie wszystko można przyjmować w czasie ciąży. Na podstawie przeprowadzonych obserwacji za najbardziej bezpieczne preparaty z tej grupy uznane są leki II generacji - cetyryzyna oraz loratydyna, oraz leki przeciwhistaminowe I generacji, takie jak difenhydramina, klemastyna, cyproheptadyna, dimetynden. Jednak po przyjęciu preparatów z tej ostatniej grupy, ze względu na to, że powodują senność, przeciwwskazane jest prowadzenie pojazdów mechanicznych.

Domowe sposoby na katar w ciąży

Domowe sposoby walki z katarem w ciąży mogą okazać się skuteczne. Jednak sięgając po konkretny preparat ziołowy, zawsze należy sprawdzić, czy na pewno może być stosowany w tym stanie. 

• Do bezpiecznych naturalny sposobów walki z przeziębieniem w ciąży należy bogaty w witaminę C sok z malin i czarnej porzeczki. Co ciekawe napar lub herbatka z liści maliny, w przeciwieństwie do owoców, jest już przeciwwskazana, ponieważ może wywołać czynność skurczową macicy i poród przedwczesny. 
• Bezpieczne są inhalacje ciepłym, wilgotnym powietrzem z dodatkiem rumianku lub mięty. 
• Wsparciem dla układu immunologicznego mogą okazać się również suplementy na odporność w ciąży dedykowane kobietom spodziewającym się dziecka. Nie należy stosować preparatów zawierających w swoim składzie szałwię, propolis, tymianek lub podbiał. Opinie dotyczące stosowania czystka w ciąży są podzielone. Ze względu na zbyt mało danych lekarze zalecają zachowanie ostrożności. 

Podsumowanie

Najczęstszą przyczyną kataru w ciąży jest przeziębienie i alergia. W tym czasie wiele kobiet zgłasza również przewlekle utrzymujące się uczucia zatkania nosa, któremu może towarzyszyć katar. Jest to ciążowy nieżyt nosa. Wszystkie wymienione przyczyny wiążą się z dużym dyskomfortem, jednak w czasie ciąży ze względu na potencjalny wpływ na płód należy zachować szczególną ostrożność, sięgając po leki lub preparaty ziołowe.

Źródła:

1. E. Brożek-Mądry, Jak leczyć ostre zapalenie zatok przynosowych u kobiet w ciąży?, https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/nosizatoki/show.html?id=263829, [dostęp 05.02.2023 r.]
2. M. Świątkowska-Freund, Przeziębiona kobieta ciężarna, https://podyplomie.pl/medical-tribune/18102,przeziebiona-kobieta-ciezarna, [dostęp 05.02.2023 r.]
3. V. Skrzypulec-Plinta, Postępowanie w przypadku zapalenia zatok u ciężarnych, https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/lista/91699,postepowanie-w-przypadku-zapalenia-zatok-u-ciezarnych, [dostęp 05.02.2023 r.]