Łokieć tenisisty – przyczyny, objawy i leczenie

Łokieć tenisisty jest jednym z najczęściej rozpoznawanych urazów w obrębie stawu łokciowego. Wbrew pozorom schorzenie ma niewiele wspólnego z grą w tenisa, natomiast bardzo często dotyczy osób wykonujących manualne, powtarzające się prace. Dolegliwości upośledzają funkcję całej kończyny, powodują ból oraz ograniczenie ruchomości. Dowiedz się, jak rozpoznać kontuzję oraz poznaj najlepsze sposoby jej leczenia.

Łokieć tenisisty – co to jest?

Łokieć tenisisty określany jest jako zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Choroba swoim zasięgiem obejmuje przyczepy ścięgien prostowników nadgarstka, wśród których wymienia się:

• Przyczep ścięgnisty bliższy mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka,
• Prostownik promieniowy długi nadgarstka,
• Prostownik łokciowy nadgarstka,
• Prostownik wspólny palców.

Łokieć tenisisty – przyczyny

Przyczyny schorzenia są wynikiem uszkodzeń włókien kolagenowych tworzących ścięgna, a także nieprawidłowego ukrwienia miejsca przyczepu ścięgna do kości. Dochodzi do tego na skutek powtarzających się mikrourazów w obrębie nadgarstka podczas pracy wymagającej nadmiernego użycia mięśni prostowników. Z czasem może rozwinąć się stan zapalny, objawiający się silnym bólem i ograniczeniem ruchomości.

Kontuzja najczęściej dotyka osoby, które są narażone na ciągłe, powtarzalne ruchy przedramienia i nadgarstka. Wówczas struktury mięśniowo-ścięgniste pozbawione są czasu na właściwą regenerację, co skutkuje powstaniem mikrourazów, które bezpośrednio doprowadzają do pojawienia się stanu zapalnego i obrzęku. Łokieć tenisisty dominuje wśród osób w wieku produkcyjnym, a szczyt zachorowań przypada na okres pomiędzy 40. i 50. rokiem życia. Do grona zawodów predysponujących do kontuzji zaliczamy między innymi:

• Osoby pracujące przed komputerem,
• Kucharzy,
• Fryzjerów,
• Mechaników samochodowych,
• Elektryków,
• Masażystów i fizjoterapeutów,
• Krawców.

Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej może również pojawić się na skutek gwałtownego obciążenia kończyny. Warto podkreślić, że tego typu kontuzje w sporcie stanowią około 10% wszystkich przypadków.

Łokieć tenisisty – objawy

Jednym z pierwszych objawów łokcia tenisisty jest ból zlokalizowany po wewnętrznej stronie stawu łokciowego, szczególnie dotkliwy podczas odwracania przedramienia oraz wyprostu łokcia. Wraz z upływem czasu dolegliwości ulegają nasileniu nawet przy najprostszych czynnościach dnia codziennego. Utrudnione staje się chwytanie przedmiotów, dźwiganie zakupów, czy zaciśnięcie dłoni. Kontuzja może powodować ból barku przy podnoszeniu ręki, a także promieniować do przedramienia lub nadgarstka, upośledzając ruchy ręki i wywołując nieprzyjemne mrowienie oraz parestezje. Tkanki w okolicy stawu stają się tkliwe oraz wyraźnie ocieplone, a w rejonach przyczepów mięśni są wyczuwalne zgrubienia.

Łokieć tenisisty – leczenie

Leczenie łokcia tenisistyopiera się w głównej mierze na metodach zachowawczych. Podczas rekonwalescencji należy unikać wykonywania ruchów wywołujących silny ból, dlatego warto sięgnąć po produkty ortopedyczne. Wszelkie opaski elastyczne oraz ortezy odciążają ścięgna, przyczepy mięśniowe i pomagają złagodzić uciążliwe dolegliwości. Dodatkowo wywierana kompresja stymuluje układ nerwowy do regeneracji tkanek. Warto stosować także środki farmaceutyczne o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Świetnie sprawdzą się tutaj maści na stawy i ból mięśni. Jeśli do przeciążeń dochodzi na skutek intensywnej aktywności fizycznej, kluczowy będzie odpoczynek lub modyfikacja uprawianego sportu. To pierwsza podstawowa forma leczenia, którą możemy wprowadzić przed rozpoczęciem rehabilitacji uszkodzonego łokcia. 

Metodami wspomagającymi proces leczenia jest kinesiotaping, który w przypadku łokcia tenisisty polega na oklejeniu bolesnej okolicy specjalnymi oddychającymi plastrami. Metoda ta wspomaga kontrolę motoryczną, zmniejsza stan zapalny, usuwa zastoiny limfatyczne oraz ma działanie przeciwbólowe. Kiedy metody nieoperacyjne nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, konieczne może być leczenie operacyjne, polegające na usunięciu zniszczonego fragmentu zdegenerowanej tkanki bądź uwolnienia rozcięgna mięśnia prostownika wspólnego palców.

Domowe sposoby na łokieć tenisisty

Leczenie łokcia tenisisty domowymi sposobami obejmuje okładanie tkliwych miejsc okładami chłodzącymi i rozgrzewającymi. Pomocne mogą okazać się również okłady z żywokostu lekarskiego czy liści babki lancetowatej. Jednak kuracja domowa jest działaniem doraźnym, dlatego nigdy nie powinna zastępować konsultacji u lekarza bądź fizjoterapeuty.

Jakie zabiegi stosuje się na łokieć tenisisty?

Obecnie dzięki rozwojowi medycyny i rehabilitacji dostępnych jest wiele form leczenia łokcia tenisisty. Rehabilitacja schorzenia odbywa się poprzez zabiegi manualne, fizykalne oraz specjalnie przystosowane ćwiczenia. Podczas fazy ostrej najlepiej sprawdzają się zabiegi o działaniu przeciwbólowych, wspomagające procesy naprawcze tkanek. Wśród nich wymienia się krioterapię miejscową, ultradźwięki oraz jonoforezę. Bardzo dobre rezultaty przynoszą również formy terapii manualnej – masaż głęboki lub rozluźnianie mięśniowo-powięziowe. W trakcie usprawniania należy wprowadzić ćwiczenia rozciągające przykurczone tkanki oraz wzmacniające. W ten sposób będziemy w stanie zapobiec pojawianiu się kontuzji w przyszłości.

Ćwiczenia na łokieć tenisisty

Ćwiczenia na łokieć tenisisty wykonywane regularnie są w stanie przynieść mnóstwo korzyści. Przede wszystkim łagodzą dolegliwości bólowe, przyspieszają proces regeneracji uszkodzonych struktur oraz poprawiają mobilność stawu łokciowego. Warto jednak wykonywać je pod okiem fizjoterapeuty, który po dokładnym badaniu funkcjonalnym dobierze odpowiedni plan treningowy. Oto polecane ćwiczenia na ból łokcia:

1. Połóż się wygodnie na plecach, ugnij kolana, ręce ustaw w odwiedzeniu 90 stopni i zegnij je w łokciu do 90 stopni. Wykonuj wyprost rąk w stawach łokciowych, dociskając plecy do podłoża.
2. Do tego ćwiczenia użyj kostki lodu. Usiądź przy stole z ręką zgiętą w łokciu. Przez około 5 minut okrężnymi ruchami wykonuj masaż. Pamiętaj, by nie przytrzymywać lodu w jednym miejscu.
3. Siedząc wygodnie, unieś rękę do poziomu barku. Utrzymując wyprost w stawie łokciowym, staraj się drugą ręką delikatnie rozciągać mięśnie prostowników. W tym celu pogłębiaj zgięcie nadgarstka w tej pozycji.

Aby trening przyniósł oczekiwany rezultat w postaci przebudowy ścięgna, zalecane jest, by był wykonywany codziennie w 5 seriach po około 10 – 15 powtórzeń. Jednak, gdy podczas ćwiczeń odczuwasz silny ból, zrezygnuj z ich wykonywania i udaj się do lekarza. Leczenie łokcia tenisisty zależy od stopnia zaawansowania zmian. W większości przypadków schorzenie ustępuje w przeciągu 6 miesięcy. Zdarzają się jednak przypadki oporne na terapię, trwające powyżej 2 lat.

Podsumowanie

Łokieć tenisisty to powszechne, a zarazem złożone schorzenie wymagające wielotorowego leczenia. Po przeczytaniu artykułu wiesz już, w jaki sposób możesz walczyć z dolegliwością. Pamiętaj, o tym, by nigdy nie bagatelizować objawów – ignorowanie problemu może doprowadzić do tego, że dolegliwości będą odczuwalne nawet w spoczynku. Dlatego warto skorzystać z profesjonalnej pomocy lekarza oraz fizjoterapeuty.

Źródła:

1. Bartoszewicz, Małgorzata, Hanna Tomczak, and Wioleta Tomczak.; „Mobilizacje tkanek miękkich w leczeniu „łokcia tenisisty”; (2017).
2. Wójcik, Gustaw, et Al.; „Diagnostyka i leczenie zachowawcze łokcia tenisisty.”; Journal of Education, Health and Sport 6.11 (2017): 98-107.
3. S. Pomianowski, Współczesne metody leczenia urazów i chorób stawu łokciowego, Medisfera 2017