Nadmierna empatia − czy może być chorobą?
25. 10. 2019
· 3 minuty czytania
Czy nadmierna empatia może niepokoić lub sprawiać problemy? Czy zbytnie okazywanie uczuć jest chorobliwe? Czym skutkuje zbytnie martwienie się problemami bliskich? Sprawdź!
Spis treści
Nadmierna empatia może być szkodliwa? Udowodniono, że wysoka empatia wiąże się z bardziej prospołecznymi zachowaniami. Co więcej, zdolność do współodczuwania pomaga tworzyć silniejsze relacje z innymi. Jednak jest i druga strona medalu nadmierna empatia może być na wiele sposobów problematyczna i niepokojąca.
Spis treści:
Empatia - skąd się bierze?
Empatia jest formą emocjonalnej reakcji na coś, co przeżywa druga osoba. Zdolność do współodczuwania może przybierać różne formy i mieć zróżnicowany stopień nasilenia.
Badania nad empatią sugerują, że umiejętność współodczuwania rozwinęła się u ludzi w odpowiedzi na potrzeby przetrwania i reprodukcji. Ludzie są naturalnie bardziej skłonni do empatii z członkami własnej grupy i swoimi bliskimi.
Sprawdź też leki i suplementy wspomagające dobry nastrój.
Współczucie a empatia
Współczucie jest po części stanem emocjonalnym zbliżonym do empatii z tym, że bardziej jednowymiarowym. Empatia obejmuje szereg emocji, niekonieczne negatywnych i przygnębiających.
Co więcej, reakcje empatyczne mogą wpływać na procesy fizjologiczne zachodzące w Twoim organizmie. Jedno z badań wykazało, że kiedy matki zaobserwowały, że ich dziecko wykonuje trudne zadanie, zmiany w poziomach kortyzolu (hormon stresu) u dzieci były związane ze zmianami w poziomie kortyzolu u ich matek (Sethre-Hofstad, Stansbury i Rice, 2002). Badania te pokazują, że obserwowanie innej osoby w niebezpieczeństwie lub stresującej sytuacji może wpływać na własną reaktywność fizjologiczną, zwłaszcza w przypadku skłonności do nadmiernej empatii.
Sprawdź też, na czym polega wsparcie w związku.
Nadmierna empatia czy chorobliwa empatia?
Czy empatia może być szkodliwa? Zdarza się, że empatia, pomimo swoich cech prospołecznych i adaptacyjnych, staje się przyczyną niechcianych problemów. Istnieją badania, które sugerują, że empatia może mieć mroczną lub przynajmniej kosztowną stronę (Bloom, 2013; Oakley, Knafo i Madhavan, 2011; Prinz, 2011; Batson i in., 2004). Nadmierna troska empatyczna i niekontrolowane zarażenie emocjonalne jest również cechą niektórych zaburzeń psychicznych (np. Zespołu Williamsa).
Nadmierna albo inaczej chorobliwa empatia może być dla nas niebezpieczna z wielu względów. Jeśli motywuje Cię do dbania o obcych jeszcze przed ustaleniem ich wiarygodności, stanowi to potencjalnie duże ryzyko dla Twojego bezpieczeństwa osobistego.
Poza skrajnymi sytuacjami, takimi jak altruistyczne ratowanie obcych, niepohamowana empatia może być obciążająca dla zdrowia. Opieka i ciągłe dawanie bywa stresujące, trudne i wyczerpujące, a troska o innych może przewyższać Twoje moce przerobowe. Nie bez powodu specjaliści pracujący w zawodzie, w którym wysoki stopień empatii jest wręcz niezbędny mogą cierpieć z powodu problemów psychicznych i fizycznych. Taka praca na pełen etat jest emocjonalnie wyczerpująca. Problemy te są powszechne wśród lekarzy, psychologów, pracowników socjalnych czy prawników.
Sprawdź też, jak myśleć pozytywnie, kiedy nic Cię nie cieszy.
W publikacji profesora psychologii C. Figleya zmęczenie współczuciem jest definiowane jako doświadczenie stresu wynikającego z pomocy lub chęci pomocy osobom po traumie lub cierpiącym. Uczucie stresu jest normalne i odczuwane przez prawie wszystkich intensywnie pomagających innym, narażonym na cierpienie osobom. Jednak wielokrotne narażanie się na traumy innych osób powoduje zmianę w spojrzeniu na siebie i na świat, wpływa też na emocje, zachowania, relacje i osiągnięcia zawodowe. Skutkiem może być poczucie wyczerpania w połączeniu z poczuciem cynizmu i nieskuteczności w pracy.
Istnieją badania, które sugerują, że zachowania empatyczne są czasem sprzeczne z tym, co możemy zdefiniować jako dobro wspólne. Dzieje się tak wtedy, gdy empatia wobec ukochanej osoby potencjalnie koliduje z większą odpowiedzialnością społeczną. Przykładem może być ciocia, która zatrudnia mniej wykwalifikowanego siostrzeńca w porównaniu z bardziej wykwalifikowanym kandydatem do pracy, a tym samym negatywnie wpływa na wyniki całej firmy. Empatia w takiej postaci może prowadzić do stronniczości, ale także do cierpienia z powodu stronniczości.
Najnowsze artykuły
Seks i emocje
Dlaczego facet milczy? Psychologia zna odpowiedź na to pytanie
Milczenie nie zawsze bywa dobrze odbierane, a szczególnie przez partnerki. Dlaczego niektórzy mężczyźni unikają rozmów i potrafią się długo nie odzywać? Sprawdź!
Choroby intymne
Plamienie po okresie - skąd się bierze? Wyjaśniamy!
Plamienie po okresie może wiązać się z różnymi dolegliwościami. Sprawdź, co powinno Cię zaniepokoić i kiedy udać się do lekarza.
Udany seks
Jak zaskoczyć faceta w łóżku? Puść wodze fantazji!
Twój partner nie ma ochoty na seks? Sprawdź, co możesz zrobić? Dowiedz się, jak urozmaicić miłosne igraszki. Sprawdź nasze porady i zintensyfikuj intymne doznania!
Choroby intymne
Pryszcze w miejscach intymnych – jak sobie z nimi radzić?
Pryszcze w miejscach intymnych mogą obniżyć jakość życia. Najczęściej problem leży w nieodpowiedniej technice golenia lub uczulających kosmetykach. Przewlekłe zmiany są wskazaniem do porady lekarskiej.
Udany seks
Jak podniecić kobietę? Nauka gry wstępnej dla panów
Jak podniecić partnerkę i zaspokoić jej fantazje seksualne. Ile czasu powinna zajmować gra wstępna? Jakie są najważniejsze strefy erogenne u kobiet? Dowiedz się więcej!
Zdrowie psychiczne
Kortyzol (hormon stresu) – czym jest? Normy i objawy zbyt dużego kortyzolu
Kortyzol, czyli hormon stresu, jest wytwarzany przez komórki kory nadnerczy. Jego poziom można wyznaczyć z próbki krwi, moczu lub śliny. Sprawdź wskazania do badania kortyzolu.
Antykoncepcja
Czy tabletki antykoncepcyjne poprawiają cerę?
Zastanawiasz się, czy tabletki antykoncepcyjne mogą poprawić stan Twojej skóry? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj odpowiedzi na nurtujące Cię pytania.
Problemy z seksem
Przedwczesny wytrysk – przyczyny i leczenie. Jak przedłużyć stosunek?
Przedwczesny wytrysk to zaburzenie seksualne mężczyzn, które można leczyć za pomocą środków farmaceutycznych, psychoterapii lub technik behawioralnych. Sprawdź, jak można przedłużyć stosunek.
Przeczytaj także
Zdrowie psychiczne
Jak opanować stres? Przyczyny, objawy i skutki stresu
Nadmierny stres osłabia funkcje mobilizacyjne organizmu, generując negatywne skutki psychologiczne, behawioralne oraz zdrowotne. W leczeniu stresu pomoże terapia lub rozwiązania farmakologiczne.
Seks i emocje
Chce Ci się płakać, gdy myślisz o pracy? To może być wypalenie zawodowe
Jeśli na samą myśl o pracy czujesz niepokój, być może dotyka Cię wypalenie zawodowe? Co kryje się pod tym pojęciem? Jak odzyskać równowagę psychiczną? Sprawdź!
Seks i emocje
Postanowienia noworoczne – 5 trików, które pomogą Ci ich dotrzymać
Nowy rok i nowe postanowienia – to scenariusz, który zna chyba każdy z nas. Ale jak w praktyce wychodzi realizacja noworocznych planów? Sprawdź, co zrobić, by wytrwać w swoich decyzjach!
Seks i emocje
Depresja zimowa to nie mit! Jak sobie z nią radzić?
Depresja zimowa to nie mit. Cierpi na nią około 10% społeczeństwa. Co ją powoduje? Jakie są jej główne objawy? Jak z nią walczyć? Więcej dowiesz się z naszego artykułu!
Seks i emocje
Stres w pracy − jak sobie z nim radzić i nie zniszczyć kariery?
Czy wiesz, że prawie połowa Polaków często lub bardzo często stresuje się w pracy? Jak uniknąć zdenerwowania i złapać balans? Przeczytaj nasze porady!
Seks i emocje
Syndrom Zosi Samosi − do czego prowadzi nadmierny perfekcjonizm?
Jesteśmy stale bombardowani reklamami i bilbordami prezentującymi ludzi sukcesu. Nieustannie widzimy portrety zadbanych, młodych i pięknych osób. Sami też chcemy tacy być. Czy słusznie?
Seks i emocje
Trudne słowo na „n”, czyli jak być asertywnym w pracy?
Chcesz lepiej porozumiewać się w pracy? Masz problem z odmawianiem szefowi, dlatego często przyjmujesz na siebie za dużo obowiązków? Sprawdź, jak to zmienić!
Więcej artykułów na ten temat
Jak utrzymać związek na odległość? Czy to ma sens?
Związki na odległość wiążą się z wieloma problemami i nie zawsze wytrzymują próbę czasu. Co zrobić, by utrzymać więź emocjonalną i zachować dobre relacje, mimo dzielącego dystansu? Sprawdź!
Rodzina patchworkowa: z jakimi wyzwaniami musi się zmierzyć?
Rodziny patchworkowe, w których pod jednym dachem żyją dzieci z różnych związków, stają się normalnością. Niestety taki układ, wiąże się z wieloma trudnościami. Dowiedz się więcej!
Związek z przyjacielem − czy warto zaryzykować?
Czy warto wiązać się z przyjacielem? Czy wyznanie miłości bliskiej osobie może spowodować utratę dotychczasowej relacji? Po czym poznać, że to prawdziwe zakochanie? Sprawdź!