Trudne słowo na „n”, czyli jak być asertywnym w pracy?

Dlaczego nie potrafimy uprzejmie i stanowczo odmawiać? Czy to uwarunkowanie kulturowe, czy może kwestia charakteru? Nie zawsze wina leży po stronie osoby ulegającej naciskom. Poznaj powody, które mogą blokować Twoją asertywność − zobacz, jak sobie z nimi radzić, jak być asertywnym w pracy, a unikniesz wielu nieporozumień i frustracji.

Posłuszeństwo, czyli początki uległości

Już od dziecka rodzice formują w nas postawę uległości – wobec nich samych, wobec starszych, nauczycieli, instytucji, urzędów. Przez to, często i niepotrzebnie, pojęcie uprzejmości wiąże się z koniecznoscią bycia posłusznym, uległym czy dostosowanym do otoczenia. Być może to właśnie dlatego tak trudno wyrwać się z błędnego koła spełniania oczekiwań innych.

Jako dorosła osoba możesz mieć szereg zakorzenionych lęków i obaw związanych z wyrażaniem własnego, przeciwstawnego zdania. Ze snu budzi je presja otoczenia, obawa przed odrzuceniem, problemy z samoakceptacją, strach przed autorytetem czy negatywnymi emocjami.

Sprawdź też, jak radzić sobie ze stresem w pracy.

Jak być bardziej asertywnym?

Czy bycie asertywnym jest w ogóle ważne? Dlaczego przywiązuje się do tego tak wielką wagę?

Jeżeli rzadko odmawiasz innym i jest Ci z tym źle, masz wyrzuty sumienia, jesteś zły na siebie i czujesz narastającą frustrację za każdym razem, gdy ktoś Cię prosi o dodatkową rzecz – to tak, warto.

Co możesz zrobić, aby Twoja odmowa nie była jak opadająca kurtyna, która odcina Cię od otoczenia?

Myśl o swoich potrzebach i celach, ale nie zapominaj o prawach i potrzebach innych. Osoba asertywna jest pewna siebie, ale życzliwa. Raczej unikaj agresji i złośliwych komentarzy, a swoje zdanie przedstawiaj zdecydowanie, sprawiedliwie i z empatią. Jeżeli chcesz odmówić – przemyśl to wcześniej i dobierz odpowiednie argumenty, które będa mocną i logiczną podporą Twojej decyzji. Unikaj kłamstwa, bo ono ma zwykle krótkie nogi i jeśli wyjdzie na jaw, stracisz wiarygodność.

 Sprawdź też, czym jest depresja pourlopowa.

Komunikuj otwarcie, w sposób pozytywny to, co myślisz, ale zwróć uwagę na słowa, jakich używasz – nie oceniaj, staraj się nie krytykować, ani nie skupiać się na negatywnych stronach danej sytuacji, np. kolejny raz musisz coś zrobić za znajomego, przyjaciela, bliskiej osoby, współpracownika, bo ten nieodpowiednio gospodaruje swoim czasem? Odpowiedz, że tym razem nie dasz rady, bo chcesz się skupić na czymś ważnym dla Ciebie, ale znasz sposoby, które pomogą mu zaoszczedzić więcej czasu i chętnie podrzucisz parę pomysłów w wolnej chwili.

Zacznij przyzwyczajać otoczenie do Twojego nowego podejścia − za każdym razem, gdy masz mocne uzasadnienie, Twoi rozmówcy będą liczyć się z tym, że możesz (i masz prawo!) odmówić.

Poznaj też objawy wypalenia zawodowego.

Jak być asertywnym w pracy? Przykłady

Asertywność w pracy jest wyjątkowo trudna, bo na ogół przełożony rozlicza pracowników z zadań i obowiązków, a czasami porównuje ich pracę. Istnieje sporo firm, w których mówienie „nie” jest wręcz niepożądane − od pracowników oczekuje się pasywności, a postawy asertywne są odbierane jako niegrzeczne.

Oczekiwania pracodawcy to nie jedyna kwestia, która utrudnia dokonywanie asertywnych wyborów. Osobie, która czuje się zagrożona w pracy, trudniej jest zrezygnować z narzucanych jej, dodatkowych zadań i obowiązków. W takich sytuacjach przy odmowie warto zaproponować alternatywne rozwiązania, np. zaoferować pomoc w poźniejszym terminie (jeżeli charakter zadania na to pozwala), poprosić kolegę o wsparcie lub wymienić się obowiązkami. Spróbuj dażyć do obopólnego zadowolenia, szukaj rozwiązań, które pozwolą Ci osiągnąć Twój cel, a jednocześnie usatysfakcjonują drugą stronę.

W środowisku pracy odmowa musi mieć zawsze dodatkowe i solidne uzasadnienie. Pamiętaj, że stanowcze i uczciwe mówienie „nie” to podstawa zdrowej współpracy z innymi, więc nie chowaj w sobie obawy, że ktoś źle o Tobie pomyśli czy odmówi Ci, gdy będziesz potrzebować jego pomocy.   

Zobacz też preparaty na dobry nastrój oraz leki i preparaty na stres.

Masz dużo pracy i mało przestrzeni na przyjęcie kolejnego zadania, a przełożony twierdzi, że to samo mówią Twoi współpracownicy? Zaproponuj wspólne spotkanie, na którym ustalicie, czy sposób, w jaki postrzegacie natłok pracy jest taki sam. Może okazać się, że podział obowiązków jest nierównomierny i zadanie zostanie przydzielone najmniej obciążonej osobie – takie rozwiązanie będzie sprawiedliwe, a Ty udowodnisz, że nie zawsze zgodzisz się na wszystko, czego inni nie chcą robić. Zachowaj przy tym spokój, staraj się być opanowany i unikaj komentarzy, których sam nie chciałabyś usłyszeć.

To są elementy, które nie tylko pomogą budować Ci pewność siebie, ale także wzbudzą uznanie przełożonego i współpracowników (głównie tych, którzy wcześniej nie wykorzystywali tej sytuacji na swoją korzyść).