Pulsoksymetr – czym jest i co bada jedno z najbardziej pożądanych urządzeń ostatnich miesięcy?

Przed dokonaniem pomiaru pamiętaj o poniższych kwestiach.

• Palec wybrany do pomiaru powinien być nieuszkodzony i dobrze osuszony. Nie może być owinięty bandażem czy plastrem.
• Paznokcie nie mogą być pomalowane.
• Nie dokonuje się również pomiarów, gdy dłonie są zmarznięte.

To wszystko może znacząco wpłynąć na prawidłowość wyniku.

Pulsoksymetr - jak czytać wyniki?

Poza wartością saturacji wyrażonej w procentach za pomocą pulsoksymetru możemy również odczytać aktualny puls pacjenta, określony w ilościach uderzeń serca na minutę (BPM). Niektóre najnowocześniejsze urządzenia pokazują również indeks perfuzji (PI- wyrażany również w procentach), czyli przepływ krwi przez tkanki.  Na ekranie domowego pulsoksymetru zobaczymy więc kilka wartości w zależności od aparatu, którym dysponujemy. Warto poznać normy pomiaru saturacji na palcu oraz wartości normatywne pozostałych parametrów.

Sprawdź też, skąd biorą się duszności.

Saturacja

Poziom wysycenia krwi tlenem dla większości osób jest taki sam. Waha się on między 95-99% na poziomie morza, by w wyższych rejonach świata nieco się obniżyć. Podobnie sytuacja wygląda wśród osób starszych (norma od 94%) i osób palących. Przy wartościach między 92% a 94%  warto pomiar powtórzyć. Gdy wartość ta spadnie lub będzie taka sama, należy zasięgnąć porady lekarskiej. Szczególnie niebezpieczny jest spadek saturacji poniżej 90%. W takim przypadku trzeba pilnie skontaktować się z lekarzem lub jechać do szpitala, ponieważ może to świadczyć o niedotlenieniu organizmu.

Pomiar saturacji na palcu - normy:

• Dorośli i dzieci: 95-99%,
• Osoby starsze (> 70 lat): powyżej 94%.

Puls

Prawidłowy puls dorosłego człowieka waha się między 60-100 uderzeń na minutę. Może być nieznacznie niższy u osób, które uprawiają sporty wydolnościowe. Inaczej sprawa wygląda u dzieci. Im młodsze dziecko, tym szybszy puls. Wartości mogą wskazywać nawet około 180 uderzeń na minutę u niemowląt.

Indeks perfuzji

Nie ma normy dla ogółu społeczeństwa. Wartość prawidłowa ustalana jest indywidualnie dla danej osoby. Wyniki indeksu perfuzji często korelują z innymi parametrami, dając ogólny zarys stanu pacjenta. Parametr ma znaczenie szczególnie dla ratowników medycznych. W domowym zaciszu przydatny jest do doboru odpowiedniego miejsca pomiaru na naszym ciele, szczególnie gdy musimy pomiar powtórzyć ze względu na niskie wartości saturacji. Indeks perfuzji wskazuje nam siłę pulsu, czyli ilości krwi w tętnicach. Im wyższa wartość, tym lepsze miejsce dokonania pomiaru.

Jaki pulsoksymetr kupić do domowego użytku?

Przede wszystkim taki zawierający odpowiednie certyfikaty. Obowiązkowo musi mieć status wyrobu medycznego. Najlepiej z zaufanego sklepu medycznego czy apteki. Następnie zwracamy uwagę na intuicyjność w obsłudze, dostępne alarmy odchyleń od normy czy prezencję wyników. Do wyboru mamy również pulsoksymetry napalcowe (np. Accurate FS20C pulsoksymetr napalcowy) czy nadgarstkowe (wyglądające jak zegarek). Podejmując decyzję, należy nie tylko kierować się ceną urządzenia, ale i wygodą jego użytkowania.

Jaki pulsoksymetr wybrać dla dziecka?

Na rynku dostępne są pulsoksymetry pediatryczne, w formie opasek dla najmniejszych pacjentów. Dla nieco starszych dzieci i młodzieży poleca się stosować urządzenia do pomiaru saturacji na palcu w formie klipsa. Ważne, by były przystosowane do trudnych warunków pomiaru, a sam pomiar następował szybko, a przy tym był bardzo dokładny. Dodatkowe udogodnienie stanowi również jednoczesny pomiar temperatury.

Pulsoksymetr - gra warta świeczki?

Pulsoksymetry napalcowe nie należą do bardzo drogich sprzętów medycznych. Koszt takiego urządzenia waha się między 100 a 2000 zł. Do użytku domowego zupełnie wystarczającym będzie sprzęt w okolicach 300 zł (np. iHealth AIR Smart PO3M). Biorąc pod uwagę trwającą pandemię koronawirusa, pulsoksymetr może okazać się bardzo przydatny do przeprowadzania samobadania saturacji i jednoczesnego ostrzegania przed pogorszeniem stanu zdrowia, dlatego warto zastanowić się nad jego zakupem.

Źródła:

1. Błaż W.; Turska-Kmieć A.: Pulsoksymetria jako metoda wykrywania wad wrodzonych serca u bezobjawowych noworodków. W: Pediatria po Dyplomie. 2010. Vol. 14 Nr 4.
2. Jubran A.: Pulse oximetry. W: Critical Care. 2015. Nr 19:272.
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470348/. [dostęp: 22.11.2020].
4. Bieganowska K.: Bradykardia w wieku dziecięcym. W: Pediatria po dyplomie. 2017. Nr 1.
5. https://www.who.int/patientsafety/safesurgery/pulse_oximetry/who_ps_pulse_oxymetry_training_manual_en.pdf?ua=1. [dostęp: 22.11.2020].
6. https://www.gov.pl/web/koronawirus/wdrazamy-program-domowej-opieki-medycznej-pulsoksymetr-bedzie-monitorowal-stan-zdrowia-pacjentow-w-domu. [dostęp: 26.11.2020].