Stan podgorączkowy u dziecka. Co może oznaczać?

Dzieci niestety dość często chorują. Ich układ immunologiczny codziennie spotyka nowe patogeny, których nie zna i przed którymi musi się bronić. Reakcją na to jest najczęściej gorączka lub stan podgorączkowy. Skąd bierze się stan podgorączkowy u dziecka? Zobacz, co może być jego przyczyną i czy konieczna jest od razu wizyta u pediatry.

Stan podgorączkowy u dziecka - co to jest?

Organizm ludzki jest stałocieplny. Oznacza to, że temperatura Twojego ciała przez całe życie utrzymuje się na stałym poziomie, około 36,6 stopni C. Istnieją jednak rozmaite sytuacje, na które Twój organizm reaguje wzrostem temperatury. W zależności od tego, jak jest ona wysoka, mówi się o stanie podgorączkowym lub gorączce. Umowną granicę stanowi 38 stopni C - jeśli temperatura nie przekracza tej wartości, jest to stan podgorączkowy, jeśli jest wyższa, wtedy mówimy już o gorączce.

Stan podgorączkowy u dziecka - przyczyny

Podwyższona temperatura u dziecka najczęściej wynika z infekcji, które dziecko łapie od innych maluchów w żłobku lub przedszkolu. To zakażenia wirusowe w głównej mierze przyczyniają się do rozwoju infekcji u najmłodszych i prowadzą do takich stanów jak zapalenie oskrzeli, gardła czy krtani.

Jednym z pierwszych objawów zakażenia wirusowego jest zwykle stan podgorączkowy. Infekcje wirusowe to jednak także choroby zakaźne, takie jak ospa wietrzna, odra, różyczka czy grypa. Te zwykle wiążą się z wyższą niż stan podgorączkowy temperaturą. Choroby wirusowe osłabiają organizm dziecka, przez co narażony jest na rozwój powikłań w postaci zakażeń bakteryjnych np. anginy czy zapalenia płuc. Sprawdź, jak przebiega zapalenie płuc u dzieci i co warto o nim wiedzieć: Zapalenie płuc u dzieci: objawy to duszność i drżenie skrzydełek nosa.

Stan podgorączkowy u dziecka jest częstą reakcją na szczepienie - wynika to z faktu, że układ immunologiczny napotyka nowe, nieznane patogeny i buduje przeciwko nim swoistą odporność. Bezpośrednio po szczepieniu dziecko przez 1- 2 dni może nie mieć apetytu, być osłabione i występować u niego może stan podgorączkowy. Taka podwyższona temperatura reaguje na standardowe dawki leków przeciwgorączkowych.

Irmina Turek komentuje:

Preparaty dla dzieci o działaniu przeciwgorączkowym są dostępne w aptekach w postaci płynnej (krople i syropy), w tabletkach i kapsułach (dla większych dzieci, które nie mają problemów z połykaniem) lub czopkach.

Korzyści ze szczepienia są jednak nieocenione - dzięki szczepieniu maluch jest na przyszłość zabezpieczony przed groźnymi dla życia i zdrowia chorobami wirusowymi, na które kiedyś dzieci umierały. Polecam artykuł: Szczepionka na pneumokoki: 10- czy 13-walentna? Opinia lekarza.

Farmaceutka, Irmina Turek opisuje dodatkowo kwestię gorączki u dziecka przy braku innych objawów.

Stan podgorączkowy u dziecka bez innych objawów

Stan podgorączkowy lub gorączka mogą świadczyć również o zapaleniu dróg moczowych, przy którym niezbędna jest odpowiednia, kontrolowana przez lekarza, antybiotykoterapia. Co ciekawe, w niektórych przypadkach gorączka może być jedynym symptomem przebiegającej infekcji. Dlatego też jeśli pojawia się podwyższona temperatura u dziecka bez innych objawów, może ona świadczyć właśnie o zapaleniu dróg moczowych.

Chorobę tę wywołują najczęściej bakterie (zwykle Escherichia coli), które wnikają do dróg moczowych, namnażają się tam i powodują powstanie stanu zapalnego. Infekcja może dotyczyć zarówno górnych dróg moczowych (nerki), jak i dolnych (pęcherz i cewka moczowa). Ze względu na budowę anatomiczną układu moczowego zakażenia częściej występują u dziewczynek niż u chłopców.

Inne objawy, które mogą pojawić się przy zapaleniu dróg moczowych u dziecka, oprócz stanu podgorączkowego lub gorączki, to bóle brzucha, utrata apetytu, wymioty czy biegunka. Warto wiedzieć, że starsze dzieci mogą skarżyć się również na pieczenie lub ból podczas oddawania moczu oraz poczucie ciągłego parcia na pęcherz. Może zmienić się też zapach i zabarwienie moczu chorego - pojawia się woń przypominająca amoniak, a barwa moczu staje się ciemniejsza i intensywniejsza.

Stan podgorączkowy u dziecka a przegrzanie organizmu

Jedną z najprostszych i najczęstszych przyczyn takiego zjawiska jest przegrzanie dziecka. Rodzice boją się, że maluch się przeziębi, więc nakładają na niego kilka warstw ciepłych ubrań i dodatkowo przykrywają kocykiem. Jak ubrać dziecko, żeby go nie przegrzać? Załóż maluszkowi o jedną warstwę więcej, niż sam zakładasz - ta zasada zawsze się sprawdza. Zobacz, jak przygotować niemowlaka na spacer w niskich temperaturach, żeby go nie przegrzać i, z drugiej strony, nie przeziębić. Przeczytaj porady Agnieszki Kawy: Spacer zimą z niemowlakiem. Jak przygotować malucha do wyjścia na mróz?.

Irmina Turek kontynuuje:

Inną sytuacją, która może prowadzić do pojawienia się stanu podgorączkowego u dziecka, jest dłuższy płacz czy wzmożona aktywność fizyczna. To całkiem normalne, że w takich chwilach najmłodsi mogą mieć nieco wyższą temperaturę ciała, która po chwili spokoju wraca do normy.

Stan podgorączkowy u dziecka - kiedy do lekarza?

Choroby u dzieci zwykle rozwijają się bardzo szybko. Dlatego bez względu na podejrzewaną przyczynę stan podgorączkowy zwykle budzi czujność rodziców.

Irmina Turek dodaje:

O dokładnym sposobie postępowania z dziećmi, u których występuje stan podgorączkowy, decyduje przeważnie wiek i inne towarzyszące objawy. Gorączka lub przynajmniej stan podgorączkowy u dziecka, które ma mniej niż 3 miesiące, powinien być skonsultowany z lekarzem pediatrą. U maluchów powyżej 6. miesiąca, które nie mają dodatkowych objawów czy towarzyszących chorób, można podawać przez parę dni leki o działaniu przeciwgorączkowym, dbać o nawodnienie i obserwować. To powinno wystarczyć, jeśli dziecko nie ma problemów z oddychaniem lub apetytem i jego zachowanie nie budzi niepokoju. Natomiast w sytuacji, kiedy pomimo podawania preparatów obniżających temperaturę ciała gorączka utrzymuje się powyżej 5 dni, udaj się na wizytę u lekarza, nawet przy braku dodatkowych objawów.

Sprawdź też leki i syropy na kaszel dla dzieci.

Nawracający lub utrzymujący się stan podgorączkowy u dziecka to też powód do wizyty u lekarza - takie objawy mogą świadczyć o poważnych chorobach jak nowotwory np. białaczce, chłoniaku czy przewlekłym zapaleniu tkanki łącznej.

Irmina Turek uzupełnia:

Innymi ciężkimi chorobami, które mogą objawiać się niezrozumiałą dla rodziców gorączką przy początkowym braku innych objawów, może być też zapalenie wsierdzia czy zapalenie stawów o różnym przebiegu. Jeśli dziecko cierpi na chorobę przewlekłą lub jest leczone antybiotykiem w momencie, kiedy pojawi się stan podgorączkowy lub gorączka, niezwłocznie skonsultuj się z pediatrą.

Nie wiesz, co robić, gdy Twoje dziecko ma stan podgorączkowy? Przy kolejnej wizycie u pediatry poproś, żeby wytłumaczył Ci, jak właściwie postępować, jakie leki i w jakich dawkach można bezpiecznie podać maluszkowi w takiej sytuacji. A najważniejsze przygotuj się na to, że Twój maluch jeszcze nie raz zachoruje w swoim dzieciństwie, więc nie trać głowy i postępuj rozsądnie.

Stan podgorączkowy u dziecka - co warto zapamiętać?

Jeżeli Twoje dziecko gorączkuje lub pojawi się niewielki stan podgorączkowy, nie trać głowy. Obserwuj, czy rozwijają się u niego inne objawy. Zachowaj szczególną ostrożność w przypadku dzieci poniżej 3. miesiąca życia i skonsultuj podniesioną temperaturę z pediatrą. W wielu przypadkach sytuację powinny poprawić środki przeciwgorączkowe dla dzieci, które dostępne są bez recepty. 

Źródła:

1. Gajewski P.; Szczeklik A.: Interna Sz 2013.
2. Williams J.; Bellamy R.: Fever of unknown origin. W: Clin Med. 2008.
3. Chantada G.; Casak S.; Plata J.D.: Children with fever of unknown origin in Argentina: an analysis of 113 cases. W: Pediatr Infect Dis J. 1994.
4. Mackowiak P.A.: Temperature regulation and the pathogenesis of fever. W: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds), Principles and practice of infectious diseases. 5th edn. 2000.