Inhalacje na zatoki, katar, kaszel. Na co pomagają inhalacje?

Inhalacje – niezastąpiony zabieg leczniczy przy problemach górnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie zatok, katar czy kaszel. Najczęściej kojarzą się z tradycyjnym rytuałem leczniczym naszych babć – miksturą pachnącą ziołami lub olejkami. Substancję leczniczą można jednak wprowadzić do układu oddechowego na kilka różnych sposobów – także przy pomocy inhalatora czy nebulizatora. Dowiedz się, na co pomagają inhalacje i jak należy je wykonywać.

Inhalacje na zatoki – na co i komu pomagają?

Co tu dużo mówić – pomogą każdemu, kto męczy się z zapaleniem dróg oddechowych, alergią, astmą i innymi męczącymi przypadłościami towarzyszącymi praktycznie każdemu przeziębieniu.  Inhalacje nawilżą też wysuszoną śluzówkę – przypadłość znaną tym, którzy przebywają w klimatyzowanych pomieszczeniach.

Jak zrobić inhalacje na zatoki tradycyjnym, domowym sposobem?

Żeby wykonać tradycyjną „parówkę”, przygotuj miskę lub garnek, gorącą wodę i ręcznik.

Wlej do miski gorącą, ale nie wrzącą, wodę po czym, w zależności od potrzeb, dodaj:

• kilka kropli odpowiednich olejków,
• dobrane do trapiącej Cię dolegliwości zioła,
• sól kuchenną,
• lub… nic – inhalować możesz się też samą parą wodną.

Następnie zarzuć na głowę ręcznik i powoli wdychaj nosem unoszącą się parę, po czym wydychaj ustami. Pamiętaj o zamknięciu oczu i o zachowaniu odpowiedniej odległości twarzy od wody – wszystko po to, aby uniknąć poparzenia.

Co do inhalacji na zatoki najlepiej wykorzystać? Najskuteczniejsze substancje

Przez dodatek odpowiednich ziół czy olejków uzyskasz przeróżne efekty zabiegu. Możesz dodawać pojedyncze substancje lub robić mieszanki, które mają wielokierunkowe działanie. Zobacz, z czego wykonać inhalację na zatoki, aby udrożnić drogi oddechowe.

Inhalacja na zatoki nebulizatorem

W odróżnieniu od inhalatora nebulizator jest często stosowany w leczeniu zapalenia zatok. Umożliwia zmianę postaci leku  z płynnej na lotną (aerozol), dzięki czemu jego cząsteczki lepiej wnikają do dróg oddechowych. Nebulizator w leczeniu zatok stosuje się zwykle do inhalacji z różnego rodzaju soli:

• Soli fizjologicznej (o stężeniu 0,9%) – taka nebulizacja ma działanie nawilżające i oczyszczające drogi oddechowe,
• Soli hipertonicznej (o stężeniu 3%) – inhalacja skutecznie upłynnia zalegającą wydzielinę; nie należy jej wykonywać wieczorem. Może spowodować skurcz oskrzeli – należy zachować ostrożność u pacjentów z astmą,
• Soli z dodatkiem kwasu hialuronowego – taka inhalacja skutecznie nawilża błony śluzowe.

Decydując się na inhalacje na zatoki z wykorzystaniem nebulizatora, pamiętaj, że nie można do niego wlewać olejków eterycznych ani naparów ziołowych – wyłącznie różnego rodzaju sole czy leki zalecone przez lekarza (przeciwzapalne, wykrztuśne czy rozszerzające oskrzela). Nie każdy nebulizator poradzi sobie również z inhalacjami z soli z dodatkiem kwasu hialuronowego, która ze względu na swoją wysoką lepkość może uszkodzić membranę urządzenia.

Nebulizator (ultradźwiękowy lub pneumatyczny) jest większy i bardziej zaawansowany. Jak sama nazwa wskazuje, prowadzi do nebulizacji, czyli zamiany postaci płynnej leku w lotną − aerozol. Aerozol jest mgiełką, w której zawieszone są mikrocząsteczki substancji – im mniejsze, tym głębiej wnikają do dróg oddechowych i wykazują skuteczniejsze działanie. Jego stosowanie nie wymaga koordynacji wdechu z uwolnieniem substancji, bo aerozol wdychany jest po prostu przez szczelnie założoną na twarz maseczkę. Przez to sprawdza się świetnie u dzieci.

Nebulizacje możemy wykonać z samej soli fizjologicznej (będzie nawilżać drogi oddechowe i ułatwiać ich oczyszczanie z wydzielin) lub z użyciem specjalnych kropli, które przepisze nam lekarz. Te ostatnie, w zależności od substancji, będą miały działanie przeciwzapalne, rozkurczowe na oskrzela czy ułatwiające odkrztuszanie wydzieliny.

Irmina Turek dodaje:

„Wracając do tematu inhalacji, roztwory izotoniczne będą nadawały się zawsze w przypadku kaszlu, przesuszenia dróg oddechowych czy stanach zapalnych. Na rynku dostępne są też aerozole do przepłukiwania nosa, które nadają się do stosowania na co dzień. Często też są zalecane do użycia przed aplikacją innego leku w aerozolu do nosa tak, żeby oczyścić jamę nosową i poprawić skuteczność stosowanych leków. Roztwory izotoniczne sprawdzą się również do płukania zatok.

Płyny hipertoniczne to takie, które mają wyższe stężenie od roztworu, z którym je porównujemy. W tym przypadku odnosimy stężenia soli NaCl do stężenia płynu międzykomórkowego. Wszystkie roztwory, które mają wyższe stężenie niż 0,9%, będą uważane za hipertoniczne. W aptekach dostępne są roztwory hipertoniczne przeznaczone do nebulizacji o stężeniu 1,5%, 2,2% czy 3%. Powodują one zwiększenie przenikania wody do oskrzeli i rozrzedzanie często zbyt gęstej i trudnej do odkrztuszenia wydzieliny.

Jeśli chodzi o stosowanie aerozoli hipertonicznych do nosa, to jest ono zalecane szczególnie w przypadku zalegania wydzieliny. Właśnie poprzez różnice stężeń miedzy sprayem a błoną śluzową nosa dochodzi do chwilowego zwiększenia przenikania wody do jamy nosowej i udrożnienia wydzieliny.

W aptekach dostępne są również roztwory do nebulizacji, które są połączeniem izotonicznej soli fizjologicznej z kwasem hialuronowym. Związek ten poprawia nawilżenie błony śluzowej i sprawia, że zachowuje ona dłużej wilgoć. Dlatego też zalecane są w suchym uciążliwym kaszlu i przesuszonych błonach śluzowych. Przy preparacie tym należy jednak pamiętać, że nie powinno się go łączyć z innymi lekami i że nie nadaje się do wszystkich rodzajów nebulizatorów. Są to gęstsze roztwory i mogą zepsuć np. urządzenia siateczkowe. Przed wykonaniem nebulizacji dokładnie przeczytaj instrukcję obsługi. Z ciekawostek, występują również mieszanki soli hipertonicznej i kwasu hialuronowego, które łączą działanie nawilżające z ułatwionym odkrztuszaniem.”

Inhalacje na zatoki – przeciwwskazania

Inhalacje nie są dla wszystkich.

Do głównych przeciwwskazań należą:

• Krwotoki z dróg oddechowych,
• Przewlekłe, ciężkie choroby układu oddechowego (nowotwory, gruźlica),
• Ciężka niewydolność serca,
• Ostre zapalenia krtani, nosa, gardła,
• Ropne zapalenie migdałów i zatok.

Inhalowanie zatok − co warto zapamiętać?

Lekarze i farmaceuci polecają stosowanie inhalacji na zatoki, kaszel i katar, o ile nie występują ogólne przeciwwskazania do zabiegu. Tradycyjnie inhalacje na zatoki czy inne dolegliwości często wiążą się z sezonowymi infekcjami, które możesz wykonać przy użyciu gorącej wody i soli kuchennej, olejków eterycznych lub ziół. Inhalacje z wykorzystaniem inhalatora pozwalają na wprowadzenie do dróg oddechowych leków: przeciwzapalnych, wykrztuśnych czy rozszerzających oskrzela. W leczeniu zatok najczęściej wykorzystuje się natomiast nebulizator i inhalacje z soli fizjologicznej.

Źródła:

1. Silver A.H. i wsp.: 3% hypertonic saline versus normal saline in inpatient bronchiolitis: a randomized controlled trial. W: Pediatrics, 2015.
2. Wu S. i wsp.: Nebulized hypertonic saline for bronchiolitis: a randomized clinical trial. W: JAMA Pediatr. 2014.
3. Dixon AE. Rhinosinusitis and asthma: the missing link. Curr Opin Pulm Med. 2009 Jan;15(1):19-24. doi: 10.1097/MCP.0b013e32831da87e. PMID: 19077701; PMCID: PMC2774711.