Suchy zębodół: jak mu zapobiegać po usunięciu zęba?

„Suchy zębodół” czy „pusty zębodół” to kolokwialne określenia choroby zwanej poekstrakcyjnym zapaleniem zębodołu PZZ. Jest to jedno z najczęściej występujących powikłań po usunięciu zębów − zdarza się w 1 − 4 proc. wszystkich ekstrakcji i to zdecydowanie częściej u kobiet. „Suchy zębodół” występuje aż w 10 proc. przypadków po usunięciu zęba mądrości w żuchwie. Zobacz, jak postępować po wyrwaniu zęba i jak uniknąć suchego zębodołu?

Co się dzieje po usunięciu zęba?

Prawidłowo, po zabiegu usunięcia zęba, dziura po zębie wypełnia się krwią. W tym miejscu następnie tworzy się skrzep. W przebiegu PZZ, pod wpływem nie do końca poznanych czynników, skrzep ten się rozpuszcza w ciągu minimum 48 godzin. Dlatego możesz zacząć odczuwać silny ból dopiero po pewnym czasie od zabiegu. Dzięki temu lekarz może rozpoznać, czy jest to ból poekstrakcyjny, czy też przewlekłe zapalenie zębodołu. Ból po wyrwaniu zęba pojawia się już w dniu zabiegu lub najpóźniej w następnej dobie po ekstrakcji.

Sprawdź też tabletki na ból zęba.

Dolegliwości poekstrakcyjne ponadto mogą być spowodowane pozostawieniem w ranie pozabiegowej luźnych fragmentów kości lub zęba. Przyczyną bólu może być też wtłoczenie w głąb tkanek kamienia zębowego.

Jak poznać, że to suchy zębodół? Objawy

Objawy „suchodołu” po wyrwaniu zęba, jak często też nazywają ten stan pacjenci, są bardzo charakterystyczne i jednoznaczne.

Po pierwsze, istotny jest czas od pojawienia się pierwszych dolegliwości. Zazwyczaj jest to 3 − 5 doba po zabiegu. Czasem jednak okres ten może się wydłużyć się nawet do tygodnia.

Ból określić możesz jako silny, pulsujący do uszu, skroni, nawet do oczodołu.

Najistotniejszym miejscowym objawem jest brak skrzepu − zębodół jest pusty. Rana poekstrakcyjna może być wypełniona martwiczą tkanką o nieprzyjemnym zapachu. Zdarza się też, że kość zębodołu jest widoczna.

Możesz odczuwać zaburzenia smaku, szczękościsk, a Twoje okoliczne węzły chłonne mogą często być powiększone.

Poznaj domowe sposoby na leczenie ran w jamie ustnej.

Jak postępować po wyrwaniu zęba, żeby uniknąć suchego zębodołu?

Bardzo ważne jest, żeby po wyrwaniu zęba przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza. Najlepszą formą profilaktyki jest eliminacja czynników ryzyka.

Dlatego, po wyrwaniu zęba unikaj:

• palenia tytoniu,
• stosowania antykoncepcji doustnej,
• ekstrakcji całkowicie zatrzymanego zęba mądrości w żuchwie (ząb jest niewidoczny w jamie ustnej, znajduje się pod warstwą tkanki kostnej),
• ekstrakcji częściowo zatrzymanych zębów mądrości, gdzie dodatkowo występowało lub występuje zapalenie okołokoronowe,
• wzmożonego wysiłku fizycznego tuż po ekstrakcji,
• złej higieny jamy ustnej,
• zabiegu ekstrakcji, który trwa długo i jest traumatyczny, na koniec przeprowadzone agresywne łyżeczkowanie rany zębodołu,
• czynników ogólnych, takich jak zaburzenia immunologiczne.

Jak czynniki ryzyka mogą wpływać na Twoje zdrowie po wyrwaniu zęba? Już wyjaśniam.

1. Palenie papierosów

Nikotyna zawarta w dymie papierosowym powoduje zwiększenie ryzyka zakrzepów krwi. Skutkuje to niedokrwieniem tkanek zębodołu i hamuje proces gojenia. Tlenek węgla, który łączy się z hemoglobiną zmniejsza transport tlenu do tkanek.

Podczas palenia wytwarzane jest w jamie ustnej podciśnienie, które może w sposób mechaniczny spowodować opróżnienie zębodołu ze skrzepu. Według przeprowadzonych badań, osoby wypalające pół paczki papierosów dziennie są 5 razy bardziej narażone na powstanie PZZ w porównaniu z osobami niepalącymi (12 proc. osoby palące; 2,6 proc. osoby niepalące). Z kolei osoby wypalające paczkę papierosów dziennie mają ten współczynnik zwiększony do 20 proc.! Osoby, które paliły w dniu ekstrakcji lub następnego dnia po niej, musza się liczyć z tym, że ryzyko powstania suchego zębodołu wzrasta do 40 proc.!

Sprawdź też preparaty wspomagające rzucanie palenia.

2. Doustne środki antykoncepcyjne

Ryzyko wystąpienia PZZ rośnie z ok. 4 proc. u kobiet nieprzyjmujących doustnej antykoncepcji do 11,5 proc. Niektóre badania mówią nawet o wartości rzędu 45 proc.! Wiąże się to ze zwiększoną aktywnością fibrynolityczną, która wpływa na łatwiejsze rozpuszczanie skrzepu. Aktywność ta jest mniejsza pomiędzy 23. a 28. dniem cyklu miesiączkowego. Dlatego lekarze zalecają, żeby kobieta, która stosuje antykoncepcję doustną właśnie w tych dniach usuwała zęby.

Sprawdź też prezerwatywy.

3. Czynniki urazowe

Pod wpływem urazu, organizm uwalnia czynniki tkankowe aktywujące proces fibrynolizy. Po skomplikowanych, długich zabiegach, które wymagają znoszenia dużej ilości kości zbitej wyrostka, mechanicznego przecinania tkanek zęba oraz zbyt agresywnego łyżeczkowania, częściej dochodzi do powstania suchego zębodołu. Im mniej traumatyczny jest przebieg ekstrakcji, tym mniejsze prawdopodobieństwo jego wystąpienia.

4. Odpowiednia higiena

Warto jest płukać jamę ustną przed zabiegiem 0,1 − 0,2 proc. roztworem chlorheksydyny. Możesz stosować ją nawet do kilku dni po zabiegu.

Jak wygląda leczenie suchego zębodołu?

W leczeniu suchego zębodołu konieczne jest działanie miejscowe. Stosowanie środków przeciwbólowych dostępnych bez recepty działa tylko doraźnie i najczęściej łagodzi ból w niewielkim stopniu.

Z kolei przyjmowanie antybiotyku nie ma najmniejszego sensu, gdyż zespół ten nie ma charakteru reakcji zapalnej, bo nie wywołuje go czynnik bakteryjny. Pacjent przyjmujący antybiotyk narażony jest na jego działania niepożądane (takie jak grzybica) i przyczynia się do powstania szczepów antybiotykoodpornych w swoim organizmie.

Najczęściej stosowaną metodą leczenia suchodołu jest bardzo delikatne przepłukiwanie zębodołu ciepłym, jałowym roztworem 0,9 proc. NaCl (chlorek sodu, powszechnie znany jako sól fizjologiczna). Popłuczyny powinny być ostrożnie odessane, żeby nie zalegały w zębodole. Zabieg ten wykonuje się raz na dobę. Uważaj, żeby nie robić tego pod dużym ciśnieniem, ani nie używać schłodzonego roztworu NaCl.

Czasem lekarz może dać Ci tempo zakończona igłę i strzykawkę i pokazać Ci, jak wykonuje się toaletę rany samodzielnie w domu, aż do czasu ustąpienia dolegliwości bólowych.