Trichoskopia − jak wygląda badanie włosa?

Trichoskopia i trichogram pozwalają dermatologowi ocenić stan włosów i owłosionej skóry głowy, a dzięki temu zidentyfikować rodzaj i przyczynę łysienia. Zobacz, na czym polegają te badania i jak się je przeprowadza.

Nadmierne wypadanie włosów? Udaj się do dermatologa!

Nadmierne wypadanie włosów to schorzenie, które ma bardzo negatywny wpływ na jakość życia i psychikę pacjentów. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety, którzy łysieją, szukają specjalistycznej pomocy. Nie dla wszystkich jest to oczywiste, ale najlepszym miejscem, do którego warto udać się przy nadmiernej utracie włosów, jest gabinet dermatologiczny. Każdy specjalista dermatolog zajmuje się nie tylko skórą, ale też m. in. właśnie chorobami włosów i paznokci.

W ostatnich latach diagnostyka zaburzeń dotyczących włosów znacznie się poszerzyła i dostępnych jest wiele badań, które pozwalają stwierdzić przyczynę łysienia. Jedną z metod wykorzystywanych w diagnozowaniu jest trichoskopia, czyli badanie włosów i skóry głowy w dużym powiększeniu.

Wbrew pozorom łysienie nie ma jednej przyczyny. Objaw ten może wynikać z wielu chorób. Sprawdź też tekst: Łysienie u młodych kobiet a hormony – co powinnaś wiedzieć?.

Wśród typów łysienia wymienić można m.in. takie choroby jak:

• łysienie androgenowe typu żeńskiego (ang. female androgenic alopecia FAGA),
• łysienie androgenowe mężczyzn (ang. androgenic alopecia AGA),
• łysienie telogenowe (łac. telogen effluvium),
• łysienie plackowate (łac. alopecia areata AA),
• łysienie blizowaciejące,
• łysienie polekowe.

Sprawdź także, czym jest łysienie plackowate: Łysienie plackowate: leczenie farmakologiczne choroby.

Trichoskopia − co to jest?

Badanie trichoskopowe, czyli trichoskopia, to obecnie jedno z podstawowych badań, jakie wykonuje się u pacjentów dotkniętych problemem nadmiernej utraty włosów. Do trichoskopii niezbędny jest specjalistyczny sprzęt, czyli ręczny dermatoskop lub wideodermatoskop, wyposażony w kamerę o wysokiej rozdzielczości i dysk do zapisywania zdjęć.

Badanie włosa za pomocą ręcznego dermatoskopu w 20-krotnym powiększeniu stanowi zwykle wstęp do przeprowadzenia analizy wideodermatoskopowej skóry głowy. Za pomocą wideodermatoskopu możliwa jest obserwacja skóry i jej przydatków w doskonałej jakości obrazu w aż 70 − 100-krotnym powiększeniu. Dodatkowo przewagą wideodermatoskopii nad badaniem klasycznym dermatoskopem jest możliwość archiwizacji zdjęć i ich późniejsza sekwencyjna analiza w czasie.

Sprawdź też, czym jest zapalenie mieszków włosowych.

 

Trichoskopia − zalety

Badanie to jest całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne, a pacjent nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Trichoskopia pozwala na porównywanie zdjęć, które wykonuje się na przestrzeni czasu, co w obiektywny sposób umożliwia lekarzowi ocenę aktywności choroby i skuteczność zastosowanego leczenia.

Pacjent przed badaniem nie musi ani golić głowy, ani farbować włosów. Wystarczy, że na około dobę przed planowaną trichoskopią umyje włosy. Przed badaniem nie wskazane jest stosowanie wszelkich past, pianek czy lakierów, a także wykonywanie trwałej ondulacji. Zabiegi kosmetyczne i pielęgnacyjne przed badaniem mogą utrudnić przeprowadzenie trichoskopii, a co za tym idzie, zafałszować jej wynik.

Trichoskopia − wskazania do badania

Kiedy lekarz może zdecydować się na przeprowadzenie trichoskopii? Najczęściej podczas badania fizykalnego zaniepokoi go jedna z poniższych cech lub chce sprawdzić postęp terapii.

Wskazaniami do badania trichoskopowego są:

• nadmierna utrata włosów o różnym podłożu,
• zmiana struktury włosów,
• nadmierna łamliwość włosów,
• choroby owłosionej skóry głowy,
• monitorowanie elektów terapii łysienia.

Sprawdź też przyczyny wypadania włosów u kobiet.

Badanie trichoskopowe − jak wygląda?

Podczas trichoskopii analizowana jest ilość, charakter i budowa włosów w 3 okolicach: czołowej, skroniowej i potylicznej. Lekarz wykonuje serie zdjęć, które archiwizowane są na dysku komputera.

Co oceniane jest podczas badania trichoskopowego? Analiza bierze pod uwagę takie czynniki jak:

• liczba włosów w danym obszarze,
• ilość włosów przypadającą na jednostkę powierzchni owłosionej skóry głowy,
• procentowy udział włosów cienkich, średnich i grubych,
• jakość jednostek włosowych (pojedyncze, podwójne, potrójne jednostki włosowe),
• ilość pustych mieszków włosowych/ czopów rogowych,
• nasilenie złuszczania skóry głowy.

Dodatkowo, w trichoskopii uwidocznione mogą zostać nieprawidłowości, np. włosy dystroficzne, ułamane czy włosy resztkowe. Czego można spodziewać się po badaniu? Z uwagi na całkowita bezinwazyjność trichoskopii u pacjenta nie pojawiają się żadne objawy niepożądane czy powikłania badania.

Badanie trichoskopowe − rezultaty

Na podstawie analizy trichoskopowej możliwe jest różnicowanie rozmaitych typów łysienia. Dzięki niej w sprawny sposób ocenić można postęp takich chorób jak łysienie plackowate czy bliznowaciejące, odróżnić można też między innymi łysienie androgenowe od łysienia telogenowego.

Jednym z najczęstszych problemów przebiegających z nadmierną utrata włosów jest właśnie łysienie androgenowe, które wbrew swojej nazwie, dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Jedną z najważniejszych zalet trichoskopii jest jej bezinwazyjność i możliwość obiektywnego porównania zmian zachodzących na owłosionej skórze głowy w czasie.

Łysienie androgenowe a trichoskopia

Częstym typem łysienia spotykanym u dorosłych pacjentów jest łysienie androgenowe. Obraz trichoskopowy w tej chorobie jest bardzo charakterystyczny. W badaniu porównuje się okolicę czołową i potyliczną.

W badaniu widoczne są następujące cechy łysienia androgenowego:

• heterogenna grubość łodyg włosów w okolicy czołowej − zwiększona ilość włosów o cienkiej łodydze,
• zwiększona ilość włosów mieszkowych,
• zwiększona ilość pojedynczych jednostek włosowych,
• zmniejszona ilość jednostek włosowych z 3 łodygami,
• obecność przebarwień wokół mieszków włosowych odzwierciedlających stan zapalny,
• obecność większej ilości żółtych kropek, czyli pustych mieszków włosowych.

Zobacz mój artykuł: Łysienie androgenowe: leczenie finasterydem czy minoksydilem?.

Trichogram − co to jest?

Trichogram, w przeciwieństwie do trichoskopii, to badanie bardziej inwazyjne, bo wymaga pobrania włosów do dalszej analizy mikroskopowej. W trichogramie oceniane są nie tylko łodygi włosów, ale również ich korzenie. Osoba specjalizująca się w badaniu włosów określa odsetkowy udział włosów w poszczególnych fazach cyklu włosowego (anagen, katagen, telogen) i obecność ewentualnych nieprawidłowych włosów, np. włosów dysplastycznych.

Jak przebiega badanie i czy jest bolesne? Wykonanie trichogramu wymaga pobrania z owłosionej skóry głowy około 100 włosów z 2 okolic: czołowej i potylicznej. Lekarz używa do tego specjalnych kleszczyków, tzw. kleszczyków Kohera. Czynność ta wymaga wprawy; żeby włosy nadawały się do analizy mikroskopowej muszą być pobrane jednym, zdecydowanym ruchem − inaczej mogą być zniekształcone lub uszkodzone. Następnie korzenie włosów obserwowane są pod mikroskopem, w 40-krotnym powiększeniu, po uprzednim umieszczeniu ich na specjalnym szkiełku mikroskopowym.

Wynik trichogramu to podanie odsetkowej liczby włosów w każdej z poszczególnych faz wzrostu. Według Braun-Falco w prawidłowym trichogramie, u osoby zdrowej, obecnych jest 80% włosów anagenowych, około 2% włosów katagenowych, a włosów w fazie telogenu jest przeciętnie około 20%.

Czego można spodziewać się po zabiegu porania włosów do trichogramu? Większość pacjentów nie obserwuje u siebie żadnych dolegliwości, jednak z uwagi na inwazyjność zabiegu związaną z koniecznością pobrania włosów ze skóry głowy, może pojawić się niewielka bolesność czy zaczerwienienie w miejscu pobrania. Wszelkie ewentualne dolegliwości mijają zwykle w ciągu doby od badania.

Badanie włosów u dermatologa − co warto zapamiętać?

Zarówno diagnostyka chorób włosów, jak i ich leczenie, znacznie rozwinęły się na przestrzeni ostatnich lat. Jest to niezwykle ważne, bo problem utraty włosów odciska piętno na psychice pacjentów. Statystki ujawniają, że osoby z łysieniem borykają się z kompleksami. Jeżeli zauważysz u siebie nadmierne wypadanie włosów, nie lecz się na własna rękę! Jak najszybciej udaj się do dermatologa, który zleci odpowiednie testy. Pamiętaj, im szybciej zostanie postawiona trafna diagnoza i włączone skuteczne leczenie, tym postęp choroby będzie mniejszy, a szansa na wyleczenie większa.