Guzki reumatoidalne występują nawet u 20% chorych na RZS
Guzki reumatoidalne pojawiają się nawet u 20% osób cierpiących na Reumatoidalne Zapalenie Stawów. Czym się objawia? Gdzie występują zmiany skórne? Dowiedz się więcej!
Spis treści
Guzki reumatoidalne mogą pojawiać się przy reumatoidalnym zapaleniu stawów. RZS to przewlekła, zapalna choroba tkanki łącznej. Jej typowym objawem jest symetryczny stan zapalny, głównie małych stawów rąk i stóp, ale może wystąpić też w innych miejscach. Zapaleniu stawów towarzyszą objawy ogólne, a w cięższej postaci choroby także zmiany pozastawowe. Jedną z nich są guzki reumatoidalne.
Guzki reumatoidalne - objawy RZS spoza stawów
RZS to choroba układowa, a więc jej działanie nie ogranicza się jedynie do zajętych stawów. Obecne są także objawy ogólne i zmiany pozastawowe, które mogą dotyczyć wielu narządów szczególnie w długotrwałym RZS o ciężkim przebiegu. Jednymi z nich są właśnie guzki reumatoidalne (na palcach, przedramionach, łokciach, potylicy, pośladkach, w ścięgnach czy innych miejscach narażonych na ucisk). Guzki reumatoidalne na stopach występują nieco rzadziej.
Sprawdź też leki i tabletki na reumatyzm.
Guzek reumatoidalny to niebolesna, podskórna zmiana. W jego centrum znajduje się martwica włóknikowata, którą otaczają fibroblasty i komórki zapalne. Guzki reumatoidalne mogą pojawić się także w narządach wewnętrznych takich jak serce, płuca czy nerki. Są najczęstszą zmianą pozastawową i dotyczą aż 20 35% serologicznie dodatnich chorych (oznacza to, że w ich krwi można znaleźć RF, czyli czynnik reumatoidalny).
Inne zmiany pozastawowe RZS obejmują:
- w układzie krążenia: miażdżycę, zapalenie osierdzia, uszkodzenie mięśnia sercowego i zmiany na zastawkach serca, zapalenie naczyń. To właśnie powikłania miażdżycy i incydenty sercowo- naczyniowe są główną przyczyną przedwczesnej śmierci osób chorujących na RZS
- w układzie oddechowym: zapalenie opłucnej, śródmiąższowe zapalenie płuc, włóknienie płuc
- w układzie moczowym: odmiedniczkowe zapalenie nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek, amyloidoza, uszkodzenie nerek
- inne, takie jak: osteoporoza, zespół suchego oka, zapalenie rogówki, zapalenie spojówek, zapalenie twardówki, zespół cieśni nadgarstka, ucisk korzeni nerwów rdzeniowych, zaburzenia hematologiczne.
Obecność zmian pozastawowych świadczy często o ciężkim przebiegu choroby i gorszym rokowaniu. O ile podskórne guzki reumatoidalne są raczej zmianą łagodną, tak zmiany w układzie krążenia czy oddechowym mogą być niebezpieczne i ciężkie w leczeniu.
Sprawdź też, o czym może świadczyć sztywność stawów.
Co to jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)?
RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów, to przewlekła, układowa choroba tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. Charakteryzuje się symetrycznym zapaleniem stawów. Towarzyszą temu zmiany pozastawowe i objawy układowe.
Szczyt zachorowań przypada na 4. i 5. dekadę życia, częściej chorują kobiety. W większości przypadków przebieg RZS nie jest jednostajny, a występują okresy zaostrzeń i remisji. Z biegiem czasu, choroba prowadzi do obniżenia jakości życia, a nawet do niepełnosprawności i przedwczesnej śmierci.
Zobacz też więcej na temat choroby: Reumatoidalne zapalenie stawów to nie wyrok
Typowe objawy RZS
Zapalenie stawów dotyczy najczęściej drobnych stawów rąk i stóp (nadgarstki, stawy międzypaliczkowe bliższe, śródręczno-paliczkowe, śródstopno-paliczkowe), nieco rzadziej także dużych, np. kolanowych, ramiennych, łokciowych. Częściej zajęte są stawy kończyn górnych niż dolnych. Ból i obrzęk stawów jest symetryczny, a największe nasilenie objawów występuje wczesnym rankiem. Charakterystyczna jest sztywność poranna (uczucie zesztywnienia, trudność ze swobodnym wykonaniem ruchu), która trwa zwykle dłużej niż godzinę.
Stawy są tkliwe na ucisk, a z czasem ulegają deformacjom: odchylenia łokciowe palców, podwichnięcia paliczków, palce butonierkowate czy palce w kształcie łabędziej szyi. Dodatkowo pojawiają się ogólne objawy takie jak: stany podgorączkowe, osłabienie, zmęczenie, brak apetytu, bóle mięśni czy spadek masy ciała.
Sprawdź też, czym objawia się reumatyzm.
Diagnostyka i leczenie RZS
Jeśli zaobserwujesz u siebie ból i obrzęk stawów, koniecznie udaj się do reumatologa. Im wcześniej rozpoczniesz diagnostykę i leczenie, tym lepiej. Po wykonaniu odpowiednich badań z krwi (np. OB, CRP, przeciwciała anty-CCP i czynnik reumatoidalny) czy z płynu stawowego i badań obrazowych (głównie RTG), a także po zebraniu szczegółowego wywiadu i przeprowadzeniu badania fizykalnego lekarz może rozpoznać chorobę.
Leczenie farmakologiczne w dużej mierze opiera się na lekach modyfikujących przebieg choroby - należą do nich: metotreksat, sulfasalazyna, leflunomid i leki biologiczne, takie jak adalimumab czy etanercept. Takie leczenie hamuje niszczenie stawów i eliminuje stan zapalny. Powinno zostać włączone jak najszybciej i stanowi podstawę terapii.
Dodatkowo stosuje niesteroidowe leki przeciwzapalne, dostawowe wstrzyknięcia glikokortykosteroidów, rehabilitację i wsparcie psychologiczne. W niektórych przypadkach (np. ciężkie ograniczenie ruchu w stawie czy duża bolesność, mimo leków) rozważyć można leczenie operacyjne.