Łuszczyca skóry głowy − leczenie ogólne, miejscowe i domowe sposoby

Łuszczyca to choroba przewlekła, która może być wywołana przez bardzo wiele czynników. Choruje na nią około 2% populacji. Leczenie łuszczycy może być miejscowe lub ogólne. Przy zmianach na owłosionej skórze głowy najczęściej stosuje się szampon na łuszczycę lub płyny z odpowiednimi środkami leczniczymi. Męczy cię łuszczyca we włosach? Sprawdź domowe i apteczne sposoby!

Co to jest łuszczyca skóry głowy?

Łuszczyca to choroba o podłożu autoimmunologicznym. Jest uwarunkowana genetycznie. Oznacza to, że jeżeli w Twojej rodzinie ktoś na nią chorował, istnieje duże ryzyko, że może się w przyszłości pojawić także u Ciebie.

Farmaceutka Irmina Turek pisze:

„Główne postacie łuszczycy to:

• zwyczajna,
• krostkowa (ogólna i miejscowa),
• stawowa,
• uogólniona (erytrodermia)”.

Łuszczyca to choroba, która może w pewnych momentach się zaostrzać. Najczęściej takie zaostrzenia objawów wiążą się z infekcjami dróg oddechowych, próchnicą, niewyleczonymi stanami zapalnymi czy stresem. Zmiany skórne w łuszczycy lokalizują się na owłosionej skórze głowy, na łokciach, kolanach, w okolicy lędźwiowej czy w szparze międzypośladkowej. Dane statystyczne pokazują, że 45 − 56% przypadków to łuszczyca na owłosionej skórze głowy. Inne źródło podaje, że zmiany w tym miejscu mogą pojawić się nawet u 90% chorych na łuszczycę.

W bardzo ciężkich przypadkach, tzw. erytrodermii łuszczycowej, zmiany skórne mogą obejmować 90% powierzchni skóry!

Charakterystyczne dla łuszczycy są zmiany rumieniowo-naciekowe, pokryte srebrzystą łuską, które nazywa się blaszkami łuszczycowymi. Oprócz gładkiej i owłosionej skóry głowy, łuszczyca może zająć także paznokcie. Co ciekawe paznokcie mogą być jednym z miejsc występowania łuszczycy lub jej jedyną lokalizacją bez objawów na innych częściach ciała.

Zwykle lekarz może rozpoznać łuszczycę po charakterystycznych objawach. Jeżeli ma wątpliwości − może zlecić badanie histopatologiczne wycinka skóry. Z tą dolegliwością często współistnieją zaburzenia metaboliczne takie jak cukrzyca, insulinooporność, hiperlipidemia oraz choroby układu sercowo-naczyniowego. Przy łuszczycy na skórze głowy, na skutek tzw. objawu Koebnera, zmiany mogą nasilać się, jeżeli drapiesz skórę lub czeszesz włosy.

Jak dbać o skórę głowy przy łuszczycy? Leczenie miejscowe

Irmina Turek pisze:

„Jeśli zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy, które mogą wskazywać na łuszczycę, udaj się do dermatologa, żeby przeprowadzić dalszą, szczegółową diagnostykę. To, jak dbać o skórę głowy z łuszczycą, zależy od nasilenia zmian skórnych. Dolegliwość na skórze głowy można leczyć na 2 sposoby: miejscowo lub ogólnie (np. przez leki doustne). U większości chorych zmiany nie przekraczają 10% powierzchni skóry. W takich przypadkach preferuje się leczenie miejscowe zmian skórnych.

Jak leczyć łuszczycę głowy? Podstawowe działanie skupia się na usunięciu blaszek łuszczycowych, a następnie zadziałaniu na skórę substancjami, które zahamują nadmierną proliferację (podziały i narastanie) komórek naskórka”.

W leczeniu miejscowym stosuje się preparaty z glikokortykosteroidami, analogami witaminy D (w połączeniu z miejscowymi glikokortykosterodami).

Irmina Turek pisze:

„Glikokortykosteroidy mają właściwości przeciwzapalne, hamują przeciwproliferacje oraz działają immunomodulująco. Należy je jednak stosować ostrożnie i z umiarem. Terapia glikokortykosterydami miejscowymi powinna zachodzić pod ścisłą kontrolą lekarza. Jak wspomniano powyżej, w leczeniu łuszczycy dobre efekty dają również analogi witaminy D, takie jak np. kalcypotriol”.

Leczenie łuszczycy na owłosionej skórze głowy nie jest łatwe. Włosy na głowie utrudniają stosowanie miejscowych leków. Na początek, szczególnie kiedy skórę głowy pokrywa gruba łuska, warto zastosować preparaty z kwasem salicylowym lub mocznikiem, ułatwiającym jej usunięcie. Wtedy leki będą lepiej działać, bo łatwiej dostaną się do zmian skórnych. W celu usuwania blaszek łuszczycowych stosuje się substancje o działaniu keratolitycznym. Dodatkowo może przydać Ci się także szampon na łuszczycę głowy z dziegciem.

Irmina Turek pisze dalej:

„Innym składnikiem używanym w terapii łuszczycy jest cygnolina. To organiczny związek chemiczny, nazywany też ditranolem. Można go uzyskać w sposób naturalny, z pnia drzewa Andira araroba, choć obecnie jest już uzyskiwany tylko w laboratoriach. Lekarz może przepisać maść na łuszczycę z cygnoliną w składzie (zwykle maksymalnie do 5% cygnoliny). Działa bakteriobójczo i grzybobójczo oraz keratolitycznie i drażniąco.

Zanim nałożysz na skórę lek z cygnoliną, usuń łuski chorobowe. Lekarz odpowiednio dobierze stężenie ditranolu do stanu skóry pacjenta i wrażliwości na ten składnik. Co ciekawe, lek ten zwykle nakłada się na skórę na konkretny czas zalecony przez lekarza (to tzw. terapia minutowa), a następnie zmywa i natłuszcza skórę neutralną maścią. Pozwala to otrzymać optymalne działanie i uniknąć podrażnień. Cygnolina oprócz leczenia łuszczycy skóry głowy sprawdza się również w terapii łysienia plackowatego.

Bardzo często lekarz może zalecić leki recepturowe, wykonywane ręcznie w aptece. Maści tego typu mają wiele zalet, szczególnie w terapii łuszczycy. Po pierwsze, lekarz może indywidualnie dobrać skład pod konkretne potrzeby pacjenta, a po drugie, wykonana maść nie zawiera środków konserwujących, które niekiedy mogą podrażniać i nasilać powstawanie zmian łuszczycowych”.

Łuszczyca owłosionej skóry głowy − leczenie ogólne

Jeśli leczenie miejscowe nie wystarcza, lekarz może zalecić Ci leczenie ogólne. Wtedy może przepisać preparaty do klasycznego leczenia systemowego, czyli acytretynę, metotreksat czy cyklosporynę i leczenie biologiczne.

Skuteczna w leczeniu łuszczycy jest także fototerapia (UVB 311, PUVA). Polega na kontrolowanej ekspozycji na światło UV produkowane przez odpowiednie lampy. Zwykle ten rodzaj leczenia jest przeznaczony dla chorych, u których zmiany łuszczycowe występują na większej powierzchni (powyżej 10%).

Irmina Turek pisze dalej:

„Metotreksat jest lekiem z grupy cytostatyków, wykazuje działanie przeciwnowotworowe i immunosupresyjne. Również silne działanie hamujące aktywność układu immunologicznego przypisuje się cyklosporynie. Jest ona stosowana szczególnie w przypadkach rozległych zmian łuszczycowych i braku odpowiedzi na inne metody leczenia.

W leczeniu ogólnym stosuje się też leki z grupy retinoidów. Są one popularne też w leczeniu opornego trądziku. Mają działanie teratogenne i z tego względu podczas ich stosowania obowiązkowo należy stosować antykoncepcję, nawet do 2 lat po zakończonej terapii. Dlatego też nie są to leki preferowane w terapii łuszczycy dla kobiet w wieku reprodukcyjnym. Wybór jednak zależy w dużej mierze od postaci i intensywności choroby oraz tego, na ile skóra reaguje na inne rodzaje leczenia.

Inną grupą leków na łuszczycę są preparaty biologiczne. Do grupa leków, które działają na wybiórcze czynniki układu immunologicznego i stanu zapalnego, które biorą udział w powstawaniu łuszczycy”.

Łuszczyca skóry głowy − domowe sposoby leczenia

Irmina Turek przedstawia organiczne sposoby leczenia łuszczycy:

„Na łuszczycę nie istnieją domowe sposoby, które zakończą dolegliwości. To choroba przewlekła i towarzyszy choremu całe życie. Ma okresy wyciszenia i zwiększonej aktywności, ale nie przechodzi całkowicie. Aby maksymalnie zmniejszyć okresy zaostrzeń, niezbędna jest prawidłowa codzienna pielęgnacja skóry. Dlatego też określiłabym, że istnieją domowe sposoby zapobiegające zaostrzeniom łuszczycy, ale nie leczeniu samej choroby.

Regularne nawilżanie i natłuszczanie skóry zmniejszy szanse remisji. W tym celu można używać odpowiednich kosmetyków (dermokosmetyków) lub prostych maści natłuszczających wykonywanych w aptece. Dermatolog poleci Ci pulę preparatów, która będzie odpowiednia dla Twojego przypadku. Przy łuszczycy skóry głowy bardzo ważne są też kosmetyki stosowane do codziennego mycia włosów oraz specjalne emulsje na skórę głowy. Do codziennej pielęgnacji skóry głowy należy używać łagodnych kosmetyków niepodrażniających i nawilżających. Do codziennego mycia warto stosować apteczne szampony nawilżające. W trakcie mycia staraj się delikatnie myć skalp tak, aby go przesadnie nie pocierać, ani nie drapać, bo taka stymulacja może pobudzać proliferację komórek naskórka”.

Leczenie łuszczycy - co warto zapamiętać?

Łuszczyca to choroba przewlekła, co oznacza, że chory będzie mierzył się z nią przez całe życie. Próżno więc szukać skutecznego lekarstwa na całkowite wyleczenie. Dzięki wypracowaniu z dermatologiem odpowiedniej rutyny i pielęgnacji skóry możesz skutecznie wpływać na wydłużenie remisji. Kiedy dojdzie do zaostrzenia choroby, najlepiej udaj się do lekarza. Ten może przepisać Ci odpowiednią kurację miejscową lub ogólną. Leczenie zaostrzeń łuszczycy może polegać także na zmiękczaniu łuski i jej umiejętnym usuwaniu. 

Źródła:

1. Szepietowski J., Adamski Z., Chodorowska G. i wsp.: Leczenie łuszczycy zwyczajnej – rekomendacje ekspertów Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część I, Przegl. Dermatol., 2012.
2. Paller A., Siegfried E., Langley R. i wsp.: Etanercept treatment for children and adolescents with plaque psoriasis. Engl. J. Med., 2008.
3. Brune A., Miller D.W., Lin P. i wsp.: Tacrolimus ointment is effective for psoriasis on the face and intertriginous areas in pediatric patients. Dermatol., 2007.