Nietolerancja laktozy u niemowląt − skąd się bierze?

Nietolerancja laktozy u niemowląt stała się w ostatnich czasach dość modnym rozpoznaniem. Diagnozę taką stawia się maluchom, które w pierwszych tygodniach swojego życia częściej płaczą, prężą się, są niespokojne i budzą w nocy. Rozpoznanie to bywa jednak nadużywane, bo objawy zgłaszane przez rodziców wcale nie muszą świadczyć o chorobie maluszka. Skąd bierze się nietolerancja laktozy u niemowląt? Jakie są jej objawy? Czy istnieje test na nietolerancję laktozy u niemowląt?

Nietolerancja laktozy u niemowląt

Zacznijmy jednak od początku, czyli czym właściwie jest ta laktoza? Laktoza to rodzaj dwucukru, czyli węglowodanu zbudowanego z 2 cząsteczek cukrów − galaktozy i glukozy. Inna nazwa pod jaką znana jest laktoza to cukier mlekowy, bo występuje właśnie w mleku i produktach z niego zrobionych, takich jak jogurty, sery, masło.

Sprawdź też, czym obajwia się uczulenie na mleko modyfikowane.

Żeby organizm człowieka mógł strawić laktozę, czyli przeciąć wiązanie chemiczne między glukozą i galaktozą, potrzebny jest enzym − laktaza. Aktywność laktazy jest największa w okresie niemowlęcym, kiedy pokarm matki jest podstawowym źródłem energii dla małego ssaka. Bez tego enzymu niemożliwe jest strawienie i wchłonięcie przez ścianę jelita składników odżywczych. I tu zaczyna się problem, bo u niektórych ludzi jest tego enzymu po prostu za mało. Stąd mogą pojawiać się dolegliwości.

Pacjenci z tym problemem najczęściej skarżą się na bóle brzucha, uczucie przelewania i napięcia w brzuchu, dokuczliwe wzdęcia i biegunkę. Ale czy możliwe jest, żeby nietolerancja laktozy występowała już u niemowląt? Tak, jest to możliwe, choć przypadki te są nieliczne.

Sprawdź też, z czego wynika ulewanie u noworodka.

Nietolerancja laktozy − przyczyny

Nietolerancja laktozy może mieć różne podłoże. Wyróżniamy kilka typów tej choroby:

• Pierwotny niedobór laktazy (hipolaktazja typu dorosłego) − często spotykany problem u osób dorosłych, wynikający z naturalnego procesu spadku aktywności laktazy, który następuje z wiekiem
• Wtórny niedobór laktazy − uszkodzenie nabłonka jelit w przebiegu chorób zapalnych przewodu pokarmowego, infekcji wirusowych, bakteryjnych i pasożytniczych, czy wskutek stosowania leków
• Wrodzony niedobór laktazy −  inaczej zwany alaktazją, rzadko spotykane zjawisko, kiedy niemowlę od początku życia nie ma zdolności wytwarzania laktazy w jelicie cienkim
• Rozwojowy niedobór laktazy – problem ten dotyczy wcześniaków urodzonych przed 34. tygodniem ciąży, u których niedobór wynika z niedojrzałości organizmu dziecka

Problem nietolerancji laktozy dotyczy najczęściej osób dorosłych. Wśród dzieci, szczególnie tych najmłodszych, jest to problem sporadyczny. To jak rozpoznać nietolerancję laktozy u niemowląt?

Sprawdź też mleczka i balsamy dla niemowląt.

Nietolerancja laktozy u niemowląt – objawy

Statystycznie rzecz biorąc, z 20% niemowlaków, które w pierwszych tygodniach życia są bardziej niż inne dzieci płaczliwe i marudne, tylko u 5% wynika to z podłoża chorobowego. To dobra wiadomość! Nadal jednak te 5% maluszków ma problem, który lekarz musi zdiagnozować, między innymi alaktazję. Nietolerancja laktozy u niemowląt ma objawy, które mogą nasunąć podejrzenie choroby.

Objawy nietolerancji laktozy u niemowlaka to:

• płaczliwość dziecka
• częste przebudzanie z drzemek
• prężenie
• słyszalne przez rodzica przelewania w brzuszku
• bóle brzuszka, kolki
• gazy
• biegunka
• trudność w oddawaniu stolca, płacz
• słabe przybieranie na wadze
• skłonność do infekcji

O ile większość z wymienionych na liście objawów uznawana jest za całkowicie normalne i wynikają one z dojrzewania przewodu pokarmowego maluszka, o tyle objawy takie jak brak przyrostu masy ciała, skłonność do chorób czy silne bóle brzuszka mogą obudzić czujność rodziców.

Sprawdź też kosmetyki dla dzieci.

Test na nietolerancję laktozy u niemowląt?

Lekarz podejrzewający nietolerancję laktozy u niemowlaka zbiera z rodzicami szczegółowy wywiad i bada maluszka. Istnieje kilka badań, dzięki którym można wykryć niedobory enzymatyczne. Wiele testów, takich jak test obecności wodoru (test oddechowy), test wahań stężenia glukozy i galaktozy we krwi czy testy oparte na badaniu moczu wymagają spożycia przez pacjenta przed badaniem określonej ilości laktozy, co jest problematyczne w przypadku najmłodszych pacjentów. Nietolerancję laktozy u niemowląt można jednak stwierdzić w badaniach genetycznych, które są nieinwazyjne i które cechuje wysoka wartość diagnostyczna.

Ważne, żeby rodzice zaniepokojeni objawami u swojego dziecka jak najszybciej skonsultowali się z lekarzem. Podłożem dolegliwości malucha wcale nie musi być problem braku enzymu trawiącego laktozę. Jednak wymaga to szczegółowego badania lekarskiego. Zbyt pochopnie stawiana diagnoza skutkuje niepotrzebną eliminacją laktozy z diety dziecka, która jest jednym z najważniejszych składników odżywczych na początku życia człowieka.