Próby wątrobowe. Kiedy należy je robić?
10. 10. 2019
· 3 minuty czytania
Próby wątrobowe wykonuje się w celu diagnozy stanów zapalnych oraz marskości wątroby. Jak się do nich przygotować? Jakie badania zleca się w przypadku uzyskania podwyższonych norm? Sprawdź!
Spis treści
Próby wątrobowe wykonuje się, żeby skontrolować stan Twojej wątroby. Wyniki badań pomagają w diagnozowaniu stanów zapalnych i marskości wątroby. Zobacz, czym są próby wątrobowe, w jaki sposób odczytywać wyniki i jak się przygotować do badania.
Próby wątrobowe - czym są?
Próby wątrobowe to badania biochemiczne, które mierzą poziom niektórych enzymów i białek we krwi. Sprawdzają, jak dobrze Twoja wątroba spełnia swoje normalne funkcje i angażuje się w przemiany materii. Próby wątrobowe możesz wykonywać w ramach regularnej kontroli lub kiedy pojawią się u Ciebie niepokojące objawy. Lekarze zlecają wykonywanie prób wątrobowych w przebiegu żółtaczki, otyłości, cukrzycy, w czasie terapii niektórymi lekami (paracetamolem, metotreksatem, lekami przeciwpadaczkowymi), choroby alkoholowej czy zatrucia grzybami.
Istnieje ponad 100 rodzajów chorób wątroby, które mogą dotknąć organizm. Przykładowo: stłuszczenie wątroby występuje u 20 25% Polaków, a u około 5% osób przyjmuje zaawansowaną postać tej choroby. Problem ten może dotyczyć pacjentów w każdym wieku, chociaż znacznie częściej obserwuje się go u osób starszych.
Zobacz, co może oznaczać marskość wątroby: Marskość wątroby jak rozpoznać rozwój nieodwracalnej choroby?
Próby wątrobowe - badania i normy
Próby wątrobowe możesz wykonać w każdym laboratorium diagnostycznym, bo jest to badanie z krwi. Obejmuje ono pomiar aktywności aminotransferaz surowicy (AspAT i AIAT), fosfatazy zasadowej (ALP), γ-glutamylotransferazy (GGTP) i poziomu bilirubiny (BIL).
Próby wątrobowe normy odczytasz w tabeli poniżej:
| Badany wskaźnik | Charakterystyka | Norma | |
| Dla kobiet | Dla mężczyzn | ||
| Aminotransferaza asparaginianowa (AspAT) | Jest enzymem występującym w wątrobie, nerkach, sercu i mięśniach, a jego stężenie jest najniższe u osób zdrowych. AspAT jest uwalniana do krwi w stanach uszkodzenia wątroby. Podwyższony poziom może też oznaczać niedawno przebyty zawał. | 540 U/I | <19 U/l |
| Aminotransferaza alaninowa (AlAT) | Jest enzymem występującym głównie w komórkach wątroby. Na podstawie stosunku AspAT do ALAT wylicza się tzw. wskaźnik de Ritisa, który pomaga w zawężeniu diagnozy. Na podstawie stosunku AspAT do ALAT wylicza się tzw. wskaźnik de Ritisa, który pomaga w zawężeniu diagnozy. | <35 U/l | <40 U/I |
| Fosfataza zasadowa (ALP) | Stężenie tego enzymu wzrasta w przypadku zablokowania dróg żółciowych. | 30120 U/l | |
| γ-glutamylotranspeptydaza (GGPT) | Enzym, który jest przydatnym markerem do wykrywania problemów z przewodami żółciowymi lub stwierdzenia stłuszczenia wątroby. | <35 U/l | <40 U/l |
| Bilirubina całkowita (BIL) | Podwyższona bilirubina wskazuje na żółtaczkę o różnej etiologii. | 0,31,2 mg/dl |
Próby wątrobowe - jak się przygotować?
Próby wątrobowe na ogół nie wymagają specjalnego przygotowania oprócz tego, że trzeba stawić się na nie na czczo, jak na każde tego typu badanie. Próby wątrobowe będą miały wtedy wiarygodny wynik. Co więcej, dzień przed badaniem lepiej nie jedz ciężkostrawnych posiłków i na tydzień wcześniej odstaw alkohol.
Sprawdź też leki wspomagające pracę wątroby.
Podwyższone próby wątrobowe - objawy i diagnostyka
Podwyższone próby wątrobowe mogą iść w parze z objawami, których wcześniej nie łączyłeś z dysfunkcją wątroby.
Wielu pacjentów uskarża się na:
- osłabienie lub uczucie zmęczenia,
- brak apetytu i utratę masy ciała,
- obrzęk i ból brzucha,
- wzdęcia, nudności i wymioty,
- ciemny mocz lub jasny stolec,
- żółtawe oczy lub skórę.
Próby wątrobowe - wyniki
Nie baw się w lekarza! Wyniki prób wątrobowych powinien interpretować lekarz. Bierze on dodatkowo pod uwagę dokładny wywiad, badania fizykalne, przebyte choroby i zażywane medykamenty (również leki bez recepty i zioła).
Podwyższone próby wątrobowe mogą sugerować stany zapalne wątroby, marskość, nowotwór, mononukleozę lub przebyty zawał. Możliwości diagnozy jest mnóstwo - jedne schorzenia są mniej prawdopodobne, a inne bardziej. Na pewno będą potrzebne badania obrazowe, aby lekarze mogli wizualizować wątrobę i postawić właściwe rozpoznanie.
Zobacz, jak zregenerować wątrobę w artykule: Regeneracja wątroby: jak szybko usprawnić pracę wątroby?
Najnowsze artykuły
Problemy skórne
Najczęściej spotykane zmiany skórne w cukrzycy. Dowiedz się, jak sobie z nimi radzić
Problemy skórne są jednym z częstszych objawów cukrzycy, dlatego ważna jest jej codzienna i dobrze dobrana pielęgnacja. Sprawdź, w jaki sposób dbać o kondycję skóry, jeśli masz cukrzycę.
Układ pokarmowy
Słodki posmak w ustach – jakie są możliwe przyczyny tego objawu i co może oznaczać dla zdrowia?
Na nieprawidłową percepcję smaku słodkiego wpływa nie tylko zła higiena jamy ustnej, ale także niektóre choroby zapalne i przewlekłe. Co może oznaczać słodki smak w ustach? Sprawdź!
Układ pokarmowy
Żółty stolec − jakie są jego przyczyny?
Żółty stolec może stanowić wskazanie do odwiedzenia lekarza. O czym świadczy zabarwienie kału? Jakie badania wykonuje się w celu prawidłowej diagnostyki? Sprawdź!
Serce i krążenie
Wysoki puls – czy jest niebezpieczny? Co może oznaczać?
Czy wysoki puls to objaw groźnej choroby? Kiedy należy się nim martwić i udać się do lekarza? Wyjaśniamy dogłębnie temat!
Zdrowie
Katar z krwią – co oznacza? Przyczyny i leczenie
Krew w katarze może być oznaką różnych chorób i dolegliwości. Poznaj opinię farmaceuty i dowiedz się, kiedy należy udać się do lekarza!
Oczy, uszy i nos
Wyciek z ucha − kolor wydzieliny wskaże chorobę
Wydzielina w przewodzie słuchowym może wskazywać na poważną chorobę. Co oznacza? Czy kolor i konsystencja wycieku mają znaczenie w procesie diagnostyki? Sprawdź!
Przeziębienie i grypa
Jak zbić gorączkę? Domowe sposoby na temperaturę
Zastanawiasz się, czy domowymi sposobami można skutecznie zbić gorączkę? Oczywiście! Przedstawiamy 10 sposobów oraz radzimy, kiedy sięgnąć po leki przeciwgorączkowe.
Przeziębienie i grypa
Inhalacje z soli fizjologicznej – jak je robić, by oczyścić nos i zatoki?
Inhalacja solą fizjologiczną to nadal jedna z najpopularniejszych metod walki z przeziębieniem czy alergią. Jak długo powinna trwać? Kto nie powinien jej stosować?
Przeczytaj także
Układ pokarmowy
Dieta przy wrzodach żołądka – co jeść, a czego nie jeść?
Dowiedz się, jak powinna wyglądać dieta przy wrzodach żołądka. Sprawdź, czego musisz unikać, a co jest zalecane w codziennym menu? Przeczytaj więcej na ten temat!
Zdrowie
Nadkwasota - co robić, gdy pali i piecze w żołądku?
Nadkwasota żołądka często objawia się po obfitym posiłku. Jej objawy często bywają bagatelizowane. Sprawdź, jak skutecznie ją leczyć!
Zdrowie
Wyrostek robaczkowy: jak rozpoznać zapalenie i kiedy udać się po pomoc?
Zapalenie wyrostka robaczkowego częściej zdarza się u dzieci, ale dotyka również dorosłych. Sprawdź, jak rozpoznać ból i gdzie szukać pomocy!
Układ pokarmowy
Nerwica żołądka – przyczyny, objawy i leczenie
Nerwica żołądka nie ma podłoża w przyczynach organicznych, lecz w emocjonalnych. Objawy pojawiają się na skutek silnego stresu. Bardzo dobre rezultaty daje leczenie objawowe połączone z psychoterapią.
Układ pokarmowy
Zespół jelita drażliwego (IBS) – przyczyny, objawy, leczenie
Objawy zespołu jelita drażliwego, choć nie są groźne dla życia, to znacznie pogarszają jego komfort. Poznaj potencjalne przyczyny, a także objawy towarzyszące i metody leczenia tego schorzenia.
Układ pokarmowy
Prawdopodobnie masz tę bakterię! Helicobacter pylori – skąd się bierze?
Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że bakteria Helicobacter pylori występuje u 70% ludności w krajach rozwijających się. Jakie objawy pojawiają się u zakażonych? Sprawdź!
Układ pokarmowy
Marskość wątroby – przyczyny, objawy i leczenie
Przewlekły stan zapalny toczący się w wątrobie doprowadza do przebudowy włóknistej tego narządu i rozwoju marskości wątroby. Jakie są najczęstsze przyczyny rozwoju tego schorzenia? Sprawdź!
Układ pokarmowy
Biegunka u dziecka – objawy, domowe sposoby. Ile trwa i jak ją zatrzymać?
Biegunka u dziecka to ogromny stres dla rodziców. Trzeba zadbać o odpowiednie nawodnienie maleństwa, pamiętać o podawaniu probiotyków i elektrolitów. Sprawdź, co jeszcze możesz zrobić!
Więcej artykułów na ten temat
Nadkwasota - co robić, gdy pali i piecze w żołądku?
Nadkwasota żołądka często objawia się po obfitym posiłku. Jej objawy często bywają bagatelizowane. Sprawdź, jak skutecznie ją leczyć!
Gruczolak jelita grubego. Objawy to m.in krew w kale
Gruczolak jelita grubego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych układu pokarmowego. Sprawdź, z jakimi objawami się wiąże i na czym polega jego leczenie!
Gastroskopia − co warto o niej wiedzieć?
Gastroskopia to badanie diagnostyczne, które polega na wprowadzeniu elastycznego endoskopu do żołądka i dwunastnicy w celu oceny i wizualizacji wnętrza tych narządów. W czym pomaga? Sprawdź!