Rozstrzenie oskrzeli. Objawy to częste zapalenie płuc!

Przewlekły, męczący kaszel z odkrztuszaniem, który trwa miesiącami i nawracające zapalenia płuc to jedne z objawów, jakie dają rozstrzenie oskrzeli. Rozstrzenie, czyli inaczej rozszerzenia światła drzewa oskrzelowego mogą mieć różne przyczyny – zarówno wrodzone jak i nabyte. Co prowadzi do rozwoju rozstrzeni oskrzeli i czy rozstrzenie oskrzeli są odwracalne? Sprawdź!

Rozstrzenie oskrzeli − na czym polega problem?

Żeby drzewo oskrzelowe mogło spełniać swoje tak ważne dla życia funkcje, konieczna jest jego prawidłowa budowa. Jest jednak wiele procesów, które mogą prowadzić do poszerzenia światła oskrzeli i rozwoju rozstrzeni. Rozstrzenie oskrzeli to nieodwracalne rozszerzenie ich światła, skutkujące zaburzeniem funkcji całego układu oddechowego.

Anatomia drzewa oskrzelowego

Drzewo oskrzelowe to system gęsto rozgałęziających się rurek,  którymi powietrze jest doprowadzane i odprowadzane z pęcherzyków płucnych. Początkowo drzewo oskrzelowe tworzą 2 główne oskrzela, które następnie rozgałęziają się na coraz mniejsze struktury, które mają na końcu około 1 mm średnicy.

Drzewo oskrzelowe nie tylko transportuje powietrze do płuc, ale również je ogrzewa, nawilża i oczyszcza. W pełnieniu tych funkcji ważną rolę odgrywa błona śluzowa z nabłonkiem migawkowym, który ułatwia przemieszczanie się śluzu z oskrzeli.

Sprawdź też, na czym polega nebulizacja.

Rozstrzenie oskrzeli − przyczyny

Nieodwracalne uszkodzenie ściany drzewa oskrzelowego może mieć zarówno wrodzone, jak i nabyte przyczyny.

Wrodzone rozstrzenie oskrzeli obserwuje się między innymi w przebiegu takich chorób jak mukowiscydoza, zespół Younga, pierwotna dyskineza rzęsek czy w pierwotnych niedoborach odporności. Częściej jednak do rozstrzeni oskrzeli prowadzą przyczyny nabyte, wśród których wymieni można ciężkie zakażenia układu oddechowego, choroby przebiegające z włóknieniem płuc (np. reumatoidalne zapalenie stawów, sarkoidoza), uszkodzenie płuc poprzez wdychanie toksycznych gazów czy uszkodzenie termiczne. Rozstrzeń oskrzeli może też powstać pod wpływem obecności ciała obcego w drogach oddechowych, a także powiększającego się nowotworu.

Sprawdź też, na czym polega profilaktyka nowotworów.

Rozstrzenie oskrzeli − objawy

Bez względu na to, czy przyczyną rozstrzeni oskrzeli jest zapalenie płuc, aspiracja ciała obcego czy zaburzenia rozwojowe drzewa oskrzelowego, objawy choroby są podobne. Nasilenie dolegliwości zależy od tego jak duża część oskrzeli ma patologicznie poszerzone światło, co negatywnie rzutuje na ich funkcje. Jeśli tylko nieliczne oskrzela zajęte są przez proces chorobowy, wówczas jedynym objawem choroby może być częstsze odkrztuszanie śluzowej lub śluzowo-ropnej wydzieliny.

W bardziej zaawansowanych przypadkach pacjentowi towarzyszy przewlekły męczący kaszel z odkrztuszaniem dużych ilości plwociny, cuchnący oddech, duża męczliwość, duszność wysiłkowa, a nawet krwioplucie. Osoby chorujące na rozstrzenie oskrzeli mają skłonność do rozwoju częstych, nawracających zakażeń dróg oddechowych. Początkowo objawy rozstrzeni oskrzeli mogą być subtelne, w miarę postępu choroby nasilają się, prowadząc niekiedy do rozwoju niewydolności oddechowej.

Sprawdź też przyczyny i objawy astmy oskrzelowej.

Rozstrzenie oskrzeli ­− leczenie

Leczenie rozstrzeni oskrzeli zależy od tego, co jest przyczyną choroby. Niewielkie rozszerzenia światła oskrzeli, które powstały w wyniku aspiracji ciała obcego można skutecznie leczyć. Jeśli jednak proces zajmuje liczne oskrzela lub jest bardzo nasilony, terapia ukierunkowana jest przede wszystkim na spowolnieniu postępu choroby i leczeniu jej powikłań.

Ważną rolę w leczeniu rozstrzeni oskrzeli odgrywa rehabilitacja oddechowa, która obejmuje zabiegi mające na celu usunięcie nadmiaru zalegającej plwociny z drzewa oskrzelowego. Dzięki regularnym ćwiczeniom oddechowym pacjent ma znacznie ułatwione oddychanie, jest też mniej podatny na rozwój zakażeń. Pomocne w leczeniu rozstrzeni oskrzeli są też leki rozkurczające oskrzela czy mukolityki, ułatwiające odkrztuszanie wydzieliny. 

Każdy pacjent z podejrzeniem rozstrzeni oskrzeli powinien być pod opieką pulmonologa. Kluczową rolę odgrywa znalezienie przyczyny choroby, a następnie jak najszybsze wdrożenie leczenia, szczególnie gdy choroba ma charakter postępujący.