Antybiotyki w stomatologii: kiedy właściwie trzeba je stosować?

Bardzo częstym błędem w stomatologii jest przepisywanie przez lekarzy antybiotyku bez konieczności. Zobacz, kiedy stosuje się antybiotyki w stomatologii, a kiedy można ich uniknąć.

Antybiotyk na „ból zęba” − dlaczego lepiej ich unikać?

Nadużywanie antybiotykoterapii w leczeniu stomatologicznym jest jednym najczęściej popełnianych błędów. Stosowanie antybiotyków, bez racjonalnych wskazań, może doprowadzić do wyjałowienia organizmu z naturalnej flory bakteryjnej, a w następstwie do zakażenia grzybiczego.

Antybiotyk może też spowodować powstanie szczepów antybiotykoodporych w Twoim organizmie. W wyniku tego, może stać się tak, że antybiotyk, który klasycznie jest stosowany w danej chorobie (niekoniecznie pochodzenia zębowego) np. w anginie, nie będzie już skuteczny. Jak to możliwe? Te same bakterie, czyli paciorkowce, wywołują wiele zakażeń odzębowych i anginę.

Sprawdź też, skąd się bierze i jak leczyć próchnicę zębów.

Sprawdź też, jak poprawnie wykonać płukanie zębów.

Antybiotyk stomatologiczny − uważaj na alergie!

Lekarz pewnie często pyta Cię, czy masz uczulenie na penicyliny. Dlaczego? Bo penicyliny są najstarszą grupą antybiotyków na świecie.

Penicylina naturalna, czyli tzw. penicylina G, nie jest już prawie wcale stosowana w medycynie, bo może łatwo wywołać alergię. Obecnie w stomatologii stosuje się głównie penicyliny syntetyczne, które nie są tak uczulające.

Najbardziej popularna to amoksycyklina − ma ona dużą penetracje do tkanek miękkich, a także jest oporna na działanie soku żołądkowego, przez co można ją podawać doustnie. Może być stosowana nawet u kobiet ciężarnych i karmiących. Żeby zwiększyć penetrację tego antybiotyku do tkanki kostnej stosuje się połączenie amoksycyliny z kwasem klawulanowym lub z sulbaktamem.

Sprawdź też tabletki na ból zęba.

Reakcja uczuleniowa na tę grupę antybiotyków może objawiać się albo tylko reakcjami skórnymi, takimi jak rumień, swędzenie i pieczenie, albo spowodować poważniejsze objawy, takie jak obrzęk krtani, napad astmy, duszności, a nawet wstrząs anafilaktyczny. Dlatego przed rozpoczęciem pierwszej kuracji antybiotykami, warto wykonać testy skórne pod kątem określenia uczulenia na penicyliny.

Jaki antybiotyk na ból zęba stosować?

Odpowiedź jest krótka: żaden! Na ból, który jest spowodowany ogniskiem próchniczym, doraźnie mogą pomóc Ci dostępne bez recepty niesterydowe leki przeciwzapalne. Zawierają one zwykle popularny paracetamol lub ibuprofen. O tym, co pomoże Ci na ból zęba dowiesz się z artykułu: Co na ból zęba? Nie baw się w szarlatana!

Jednak z bólem zęba trzeba udać się do lekarza. Bo najważniejsze jest wyeliminowanie przyczyny, a nie zaleczenie objawów bólowych.

Przy nieodwracalnych zakażeniach miazgi, ząb trzeba leczyć endodontycznie. Co to znaczy? Że lekarz musi usunąć martwą miazgę z Twojego kanału korzeniowego. Dokładne, chemo-mechaniczne opracowanie kanału powinno pomóc osobom ogólnie zdrowym. Żaden lek, nawet najsilniejszy, w tym przypadku nie zmniejszy dolegliwości bólowych.

Oczywiście są od tego pewne odstępstwa. Są nimi ostre stany ropne, które zajmują tkankę okołowierzchołkową. Przy wytworzeniu się ropnia, który rozlewa się na okoliczne przestrzenie powięziowe i prowadzi do szerzenia się zapalenia na przyległe struktury. Kiedy zaczynasz odczuwać bardzo niebezpieczne objawy ogólne, np.: obrzęk, trudności w przełykaniu, wzrostu temperatury ciała powyżej 38,8° C, szczękościsk, lekarz pokieruje Cię niezwłocznie na oddział chirurgii twarzowo-szczękowej. Tam zostaną podane Ci antybiotyki (najczęściej dożylnie), a ropień nacięty i jego zawartość zdrenowana.

Antybiotyk przed zabiegiem stomatologicznym

Kiedy lekarz wykonuje np. leczenie endodontyczne, nacięcie ropnia, usunięcie kamienia poddziąsłowego czy ekstrakcje zęba, dochodzi do przejściowej bakteremii w Twoim organizmie. Nie jest to problemem u osób ogólnie zdrowych, bo organizm sam radzi sobie z zlikwidowaniem przejściowego wysiewu bakterii.

Jednak w niektórych przypadkach, lekarz zdecyduje się na podanie Ci antybiotyku przed zabiegiem stomatologicznym.

Sprawdź też tabletki na ból.

Antybiotyk przed zabiegiem podaje się:

• w trakcie leczenia immunosupresyjnego
• osobom z wadami serca
• osobom z niekontrolowaną cukrzycą
• osobom z upośledzonym układem odpornościowym
• po przeszczepach
• osobom ze sztuczną zastawką serca
• osobom z endoprotezami stawowymi

Kiedy zaczyna działać antybiotyk? Dopiero po pewnym czasie, dlatego powinien być podany odpowiednio wcześnie, tak żeby uzyskać odpowiednie wysycenie osocza substancją czynną.

W takich przypadkach, dawka leku najczęściej jest dwa razy większa niż stosowana klasycznie. Czasem lekarz może zdecydować, żeby podać Ci też antybiotyk zaraz po zabiegu. Ale utrzymanie wysokiego stężenia antybiotyku w organizmie przez kilka dni po leczeniu, nie ma sensu z punktu widzenia klinicznego.

Sprawdź też preparaty do higieny jamy ustnej.

Antybiotyki w przebiegu zapalenia przyzębia

Czasem przy zapaleniu przyzębia trzeba podać antybiotyki doustne.

Robi się to w przypadku:

• ostrego zapalenia dziąseł przy współistniejących objawach ogólnych lub występującego w przebiegu ciężkich chorób ogólnoustrojowych,
• ostrych ropni mnogich,
• ostrego martwiczo-wrzodziejącego zapalenie dziąseł lub przyzębia,
• agresywnego zapalenie przyzębia
• zapalenia przyzębia odpornego na leczenie.

Takie stany jednak rzadko zdarzają się w codziennej praktyce stomatologicznej.

Pamiętaj, że bardzo ważne jest racjonalne podejście do stosowania antybiotyków. Jeżeli cieszysz się dobrym zdrowiem i nie występują u Ciebie współistniejące, niebezpieczne objawy ogólne, nie ma potrzeby stosowania tej grupy leków przy klasycznym leczeniu stomatologicznym.