Gorzki posmak w ustach – co to za objaw?

Gorzki posmak w ustach to uciążliwa dolegliwość mogąca obniżyć jakość codziennych przyjemności takich jak jedzenie ulubionych potraw czy picie porannej kawy. Co oznacza gorzki smak w ustach i kiedy udać się do lekarza? Poznaj najprostsze sposoby, jak zlikwidować gorzki smak w ustach.

Czym jest gorzki posmak w ustach?

Smak to jeden ze zmysłów, który na co dzień bezwiednie wykorzystujemy. Smakujemy po to, by cieszyć się z pysznych potraw i ulubionych napojów, ale również, by sprawdzić, czy produkty, które chcemy zjeść, są nieświeże bądź zepsute. 

Medyczny termin, który opisuje zaburzenia odczuwania smaku, to dysgeusia. Osoby, które na nią cierpią, zamiast odczuwać przyjemne smaki, okresowo lub bez przerwy czują nieprzyjemny gorzki, słonawy lub metaliczny posmak w ustach. Problem ten może trwać mimo dokładnego szczotkowania zębów czy sięgania po specjalny płyn do płukania jamy ustnej. 

Choć gorzki smak w ustach może wynikać z tak błahej przyczyny jak niedostatecznie dokładna higiena jamy ustnej, pamiętaj, że posmak goryczy w ustach może też być objawem poważnych chorób takich jak: refluks żołądkowo-przełykowy, wrzody żołądka i dwunastnicy czy problemy na tle nerwowym jak nerwica. Jakie jednostki chorobowe mogą powodować gorzki posmak w ustach? 

Przyczyny gorzkiego smaku w ustach

Gorzki posmak w ustach sam w sobie nie jest chorobą, może być natomiast objawem wielu rozmaitych schorzeń. Pojawia się m.in. w przebiegu problemów gastrologicznych takich jak refluks żołądkowo-jelitowy, zapalenie błony śluzowej przełyku, żołądka czy wrzodów żołądka i dwunastnicy. Dowiedz się, jak leczyć wrzody żołądka.

Gorzki smak na wargach może również wystąpić w wyniku rozmaitych schorzeń w obrębie jamy ustnej i migdałków czy też problemów na tle nerwowym jak depresja i nerwica. Posmak goryczy w ustach stanowi niekiedy również konsekwencje stosowania różnych leków. 

Problemy w jamie ustnej

Jedną z najczęstszych przyczyn pojawienia się uczucia gorzkiego posmaku w ustach stanowią problemy w obrębie jamy ustnej. Powodem wielu z nich jest zła higiena. W jaki sposób niedostateczne przestrzeganie czystości może doprowadzić do zaburzeń smaku? 

Nieodpowiednia higiena jamy ustnej prowadzi do nadmiernego namnażania się bakterii na błonie śluzowej, języku i zębach. Bakterie te przyczyniają się do rozwoju licznych stanów zapalnych, próchnicy oraz różnego rodzaju infekcji. W przebiegu przewlekłego stanu zapalnego zębów czy przyzębia może pojawiać się gorzki lub metaliczny smak w ustach. 

Poza złą higieną do stanów zapalnych w jamie ustnej powodujących uczucie gorzkiego smaku dochodzi wskutek nadmiernej suchości błony śluzowej.  Może się ona pojawić u osób palących papierosy, spożywających duże ilości ostrych, drażniących przypraw oraz pijących niewystarczającą ilość płynów. Sprawdź, skąd się bierze suchość w jamie ustnej. Ślina to wydzielina mająca właściwości ochronne, jest swoistą barierą dla drobnoustrojów, dlatego też jej zmniejszona ilość skutkuje nadmierną suchością i prowadzi do rozwoju stanów zapalnych zębów oraz dziąseł. 

Problemy żołądkowo-jelitowe

Smak goryczy w ustach może pojawić się także w przebiegu wielu schorzeń żołądkowo-jelitowych. Najczęstsze z nich stanowi refluks żołądkowo-jelitowy, który występuje gdy płynna treść z żołądka zarzucona zostanie ponownie do przełyku. Przyczyną takiego stanu jest zaburzone funkcjonowanie zwieracza przełyku. W takiej sytuacji również może pojawić się gorzki smak w gardle lub w ustach. Dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy refluksu żołądka. Jak temu zapobiec? 

Najważniejsze jest przestrzeganie zdrowej, zbilansowanej diety – unikanie tłustych, ciężkich pokarmów, rezygnacja z picia gazowanych napojów na rzecz spożywania niegazowanej wody oraz niepalenie papierosów. 

Jeśli jednak uczuciu gorzkiego smaku w ustach towarzyszą inne objawy takie jak: bóle brzucha, utrata apetytu, spadek masy ciała, zmiana rytmu wypróżnień, wówczas jak najszybciej trzeba udać się do lekarza. Specjalista gastrolog wykonuje wówczas szereg badań diagnostycznych, w tym endoskopowych jak gastroskopia i kolonoskopia, które pozwalają zdiagnozować przyczynę problemu. Sprawdź, co warto wiedzieć o gastroskopii.

Schorzenia wątroby

Zaburzenia prawidłowego funkcjonowania wątroby i trzustki powodują szerokie spektrum różnych objawów. Jednym z symptomów problemów z wątrobą jest nawracające uczucie gorzkiego smaku w ustach. Schorzeniom tego rodzaju, poza zaburzonym odczuciem smaku, towarzyszą dużo poważniejsze objawy jak utrata masy ciała, żółtaczka, brak apetytu czy nawracające biegunki.

Nerwica

Gorzki smak w ustach może stanowić problem na tle nerwowym. Przewlekły stres jest jednym z powodów pojawienia się w ustach gorzkiego smaku. 

Gorzki smak w ustach i stres? Tak, to całkiem możliwe połączenie. Osoby żyjące w ciągłym stresie mają wzmożone wydzielanie kwasu solnego w żołądku, co zwiększa ryzyko refluksu żołądkowo-przełykowego, zgagi i w efekcie uczucia goryczy w ustach. Często jedyny ratunek w takiej sytuacji stanowią leki na zgagę. Dowiedz się, jakie mogą być przyczyny palenia w przełyku.

Gorycz i gorzki smak w gardle po jedzeniu lub lekach

Posmak goryczy w ustach często pojawia się po zjedzeniu określonych pokarmów. Do tych, które najczęściej wywołują uczucie goryczy na wargach, należą:

• orzechy włoskie,
• orzeszki pinii,
• rukola,
• cykoria,
• karczochy,
• seler,
• starta skórka pomarańczy,
• czerwone wino
• czy gorzka herbata.

Przyczyną gorzkiego smaku w ustach są również bardzo często leki. Wiele substancji leczniczych w działaniach niepożądanych ma wymieniony objaw uczucia gorzkiego smaku w ustach. 

Do leków tych należą substancje stosowane w nadciśnieniu tętniczym, astmie oskrzelowej, czy przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POCHP). Przyjmowanie niektórych antybiotyków również wywołuje gorzki posmak w ustach, podobnie jak pewne suplementy diety zawierające takie pierwiastki jak żelazo czy cynk. Skutecznym sposobem na radzenie sobie z tym problemem jest zmiana leku na inny preparat leczniczy. Natomiast jeśli gorzki smak pojawia się po określonych pokarmach, należy tych produktów po prostu unikać.

Jak zlikwidować gorzki smak w ustach?

Pamiętaj, że gorzki smak w ustach może być symptomem różnych schorzeń, dlatego też zawsze należy znaleźć przyczynę tego zjawiska. Z objawem tym trzeba udać się do dentysty oraz lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który pokieruje pacjenta do specjalisty. 

Jakie są domowe sposoby na gorzki smak w ustach? Z problemem wywołanym złą higieną poradzisz sobie, prawidłowo dbając o zdrowie jamy ustnej. Regularne mycie zębów po każdym posiłku, dokładne szczotkowanie języka, czyszczenie przestrzeni międzyzębowych nitką dentystyczną, odpowiednia pasta do zębów oraz używanie specjalistycznych płynów do płukania jamy ustnej to podstawowe zabiegi, które pozwolą uchronić Cię przed rozwojem opisanych wcześniej problemów. 

Ważne są również regularne kontrole u stomatologa, by wszelkie ubytki jak najszybciej wyleczyć oraz zdrowa, zbilansowana dieta i picie odpowiedniej ilości czystej wody. 

Gorzki smak w gardle - podsumowanie

Uczucie goryczy w jamie ustnej to sygnał, że coś niepokojącego dzieje się w Twoim organizmie. Nie próbuj zatem maskować problemu przy pomocy gum do żucia, cukierków miętowych czy sięgać po odświeżacze do ust. Zawsze trzeba znaleźć przyczynę problemu. 

Nie bagatelizuj nigdy tego objawu, tylko jak najszybciej udaj się do stomatologa i lekarza rodzinnego. Gorycz w ustach może być dla Ciebie sygnałem, że należy zadbać o zdrową dietę, nawodnienie, prawidłową higienę jamy ustnej oraz unikać używek takich jak palenie papierosów czy picie alkoholu, które uszkadzają błonę śluzową jamy ustnej. 

Źródła:

1. Konturek S. J., Gastroenterologia i hepatologia kliniczna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006.
2. Kaltenbach T., Crockett S., Gerson L.B., Are lifestyle measures effective in patients with gastroesophageal reflux disease? An evidence-based approach, „Arch Intern Med”. 166 (9), s. 965-71, May 2006.