Płukanie uszu u laryngologa – kiedy jest wskazane?

Gdy Twoje ucho zapycha się woskowiną, możesz odczuwać: pogorszenie się słuchu, a nawet szum uszny. Problem może znacznie utrudnić Ci codzienne funkcjonowanie. Aby usunąć czop woskowiny, wykonaj mechaniczne płukanie uszu u laryngologa lub w domu. Z artykułu dowiesz się, jak to zrobić!

Płukanie ucha − co to jest?

To skuteczna i prosta procedura, dzięki której możesz pozbyć się blokującej masy z zewnętrznego przewodu słuchowego.

Zdrowe ucho oczyszcza się samo i nie ma potrzeby ingerowania w ten proces. Znajdująca się w nim wydzielina jest potrzebna organizmowi do ochrony ucha. Dlatego też jej nadmierne usuwanie może prowadzić do nadprodukcji. Wielu pacjentów próbuje usunąć woskowinę za pomocą patyczków higienicznych, które należą do artykułów higienicznych. Niestety, kiedy używasz pałeczki, możesz tylko wepchnąć woszczynę głębiej w kanał słuchowy i ubić ją tak, że samoistne oczyszczenie nie będzie możliwe. Wtedy pozostaje czyszczenie uszu u laryngologa.

Dowiedz się, co oznacza wyciek z ucha.

Farmaceutka Irmina Turek przestrzega:

„Dodatkowo przy stosowaniu patyczków można uszkodzić delikatną skórę narządu słuchu i łatwo przenieść niechciane drobnoustroje, a co za tym idzie doprowadzić do zapalenia ucha”. Przeczytaj więcej o zapaleniu ucha u dorosłych.

Przepłukanie ucha – różne formy zabiegu

Irmina Turek dodaje:

„Procedurę usuwania woskowiny można wykonać poprzez:

• płukanie (zalecane jest, aby przeprowadzał je lekarz lub pielęgniarka),
• usuwanie ręczne (wykonuje je tylko lekarz przy pomocy specjalnych narzędzi),
• zastosowanie środków rozpuszczających woskowinę w formie aerozoli lub kropli do uszu (bezpiecznie możesz zrealizować je samodzielnie w warunkach domowych)”.

Patyczkiem łatwo możesz też uszkodzić błonę bębenkową. Prowadzi to do poważnych zaburzeń słuchu i wymaga natychmiastowej konsultacji w gabinecie lekarskim”. 

Płukanie ucha w domu − środki rozpuszczające woskowinę

Jak samemu wykonać płukanie ucha? Domowe sposoby na płukanie ucha wymagają cierpliwości i dokładności. Jeśli woszczyna nie jest mocno zablokowana w przewodzie słuchowym, możliwe jest jej rozpuszczenie. W warunkach domowych możesz posłużyć się parafiną lub dostępnym w aptece preparatem zawierającym mieszkankę substancji oleistych. Te składniki dzięki budowie chemicznej zbliżonej do woskowiny umożliwiają zmiękczenie czopu, przez co łatwiej go usunąć.

Jak przepłukać ucho? Przed zaaplikowaniem preparatu do ucha ogrzej go do temperatury ciała − możesz to zrobić chociażby przez pocieranie buteleczki w dłoniach. Tak przygotowany płyn wprowadź do przewodu słuchowego i odczekaj nawet kilkadziesiąt minut. Najlepiej połóż się na przeciwległym boku, żeby preparat mógł przeniknąć dostatecznie głęboko.

Preparaty do czyszczenia uszu dostępne w aptekach

Farmaceutka Irmina Turek rozwija:

„Do higieny uszu można używać też preparatów zawierających substancje powierzchniowo czynne. Są dostępne w aptekach jako spray do czyszczenia uszu lub ampułki z roztworem do zakrapiania ucha. Środki te mogą służyć zarówno do utrzymywania codziennej higieny narządów słuchu, jak i rozpuszczania złogów woskowiny. Profilaktycznie wystarczy aplikacja 2 razy w tygodniu. W drugim przypadku natomiast należy je stosować 2 razy dziennie przez okres około 3 do 4 dni.

Po wprowadzeniu roztworu do ucha należy odczekać około minuty (leżąc na boku w taki sposób, aby zakrapiane ucho było skierowane ku górze), a następnie zmienić pozycję tak, by płyn mógł wypłynąć z ucha”.

Następnie należy przepłukać je roztworem soli fizjologicznej w celu pozbycia się rozpuszczonej woskowiny. Po kilku dniach regularnego stosowania woskowina powinna usunąć się sama. Możesz próbować pozbyć się jej, wprowadzając wodę do przewodu za pomocą dołączonej do zestawu gruszki lub strzykawki. W ten sposób łatwo jednak wygenerować zbyt duże ciśnienie i strumieniem wody naruszyć błonę bębenkową. A to może doprowadzić do większej utraty słuchu. Zobacz, co jeszcze może sprawić, że gorzej słyszysz?

Czym płukać ucho?

Farmaceutka Irmina Turek dokładnie opisuje cały proces:

„Płukanie ucha strzykawką jest najczęstszą formą wykonywania tego zabiegu. Zwykle w tym celu używa się strzykawek o objętości 100 ml. Na rynku można jeszcze dostać specjalne irygatory elektroniczne z możliwością regulacji ciśnienia, ale są one rzadziej stosowane nie tylko ze względu na ich cenę, ale również dlatego, że łatwiej przesadzić z ciśnieniem i doprowadzić do uszkodzeń błony bębenkowej.

Zastanawiasz się czym i jak zrobić płukanie ucha? W tym celu najczęściej używa się roztworu soli fizjologicznej, zwykłej wody lub innych specjalnych mieszanin. Pojawił się również pogląd, że do płukania uszu można użyć wody utlenionej, jednak nie jest to do końca prawda. Wodę utlenioną możesz zaaplikować do ucha przed właściwym jego płukaniem. Podaje się ją zwykle na 15 do 30 minut przed zabiegiem w celu odpowiedniego zmiękczenia woskowiny, po czym przeprowadza się główne przepłukanie ucha innym roztworem.

Aby procedura odbywała się w bezpiecznych i komfortowych warunkach, temperatura roztworu powinna być jak najbardziej zbliżona do temperatury ciała człowieka. Delikatne płukanie uszu w domu można wykonać bez obaw, gdyż ciśnienie, jakie generuje strzykawka, nie jest w stanie uszkodzić zdrowej błony bębenkowej.

Należy jednak pamiętać o tym, że sami nie jesteśmy w stanie ocenić, czy błona bębenkowa jest zdrowa i czy nie ma perforacji. Dlatego we wszystkich przypadkach, w których zatkaniu ucha towarzyszą inne objawy takie jak: ból, gorączka, obrzęk lub infekcja, płukanie uszu w domu na własną rękę nie jest dobrym pomysłem”.

Dowiedz się, jakie powikłania mogą wystąpić po zapaleniu ucha.

Płukanie uszu u laryngologa

Pacjenci często zastanawiają się, czy płukanie ucha wykonać w domu, czy u laryngologa. W warunkach domowych może być ono skuteczne, jednak jeżeli chcesz mieć pewność, że czyszczenie przebiegnie bezpiecznie, warto wybrać się do laryngologa.

Na wizytę do lekarza zgłoś się, jeśli domowe sposoby na płukanie ucha zawiodą bądź gdy po samodzielnym płukaniu ucha Twoja małżowina zaczerwieni się, dostaniesz gorączki lub wystąpią u Ciebie inne objawy choroby ogólnoustrojowej.

Czy płukanie ucha u lekarza boli?

Zabieg płukania uszu wykonywany w gabinecie laryngologa nie tylko jest bezpieczny, ale także bezbolesny i trwa zaledwie kilka minut. Lekarz dodatkowo bada ucho i ocenia, czy nie wystąpiło przerwanie błony bębenkowej lub inne widoczne nieprawidłowości.

Kiedy specjalista odciąga małżowinę ucha, prostuje kanał, a tym samym uwidacznia całą zewnętrzną część narządu. Następnie za pomocą specjalnego urządzenia wprowadza strumień ciepłej wody pod odpowiednim ciśnieniem tak, aby rozbić zalegającą woskowinę. Przy całym zabiegu możesz poczuć najwyżej łaskotanie. Ważne jest to, że laryngolog, który ma cały czas ucho pod kontrolą wzroku, może precyzyjnie usunąć czop.

Dlaczego czyścić uszy u lekarza?

Specjalista jest w stanie ocenić, czy w narządzie nie toczy się stan zapalny. Jeśli tak jest, może posłużyć się innymi metodami czyszczenia przewodu słuchowego, na przykład haczykami. Jako lekarz zachęcam, żeby nie zwlekać zbyt długo z wizytą u laryngologa w przypadku podejrzenia zaczopowania woskowiną. Domowe sposoby na płukanie ucha nie zawsze są skuteczne i mogą spowodować poważne uszkodzenia, a nawet utratę słuchu.

Warto jednak stosować preparaty do oczyszczania przewodu słuchowego zarówno do codziennej higieny, jak i przed płukaniem ucha u laryngologa. Dzięki nim woskowina zmięknie i będzie łatwiejsza do usunięcia. A to skróci czas trwania zabiegu! Nie korzystaj z patyczków do czyszczenia kanału słuchowego − pamiętaj, że nadają się one tylko do użycia na zewnętrznych częściach ucha.

Irmina Turek wspomina:

„Zastosowane do wewnątrz mogą łatwo podrażnić ściany kanału słuchowego i przenieść zanieczyszczenia, zbić woskowinę w większe cząstki, grudki i doprowadzić do powstania czopu”.

Płukanie ucha – powikłania

Framaceutka Irmina Turek dodaje:

„Zarówno płukanie uszu w domu, jak i płukanie uszu u laryngologa może wiązać się z pewnymi powikłaniami. W większości przypadków są one niegroźne i chwilowe.

Do efektów niepożądanych tego zabiegu należą: ból ucha, szumy uszne, zawroty głowy czy podrażnienie kanału słuchowego. W cięższych przypadkach może dojść nawet do perforacji błony bębenkowej. Z tego względu bezpieczniej wykonać tę czynność u lekarza specjalisty. Po płukaniu laryngolog może zakropić ucho dodatkowo kroplami, które pomogą utrzymać odpowiednie pH kanału słuchowego i zmniejszą prawdopodobieństwo rozwoju infekcji. Niekiedy lekarz może rozważyć ręczne usuwanie woskowiny (za pomocą specjalnych narzędzi)".

Specjalista pomoże Ci poradzić sobie z zatkanym uchem!

Irmina Turek podsumowuje:

„Podsumowując, jeśli zatka ci się ucho i nie jesteś pewien czy poradzisz sobie samemu z jego odetkaniem albo czy samo zatkanie wynika z nadmiaru woskowiny, czy z rozpoczynającej się infekcji i stanu zapalnego, najlepiej udaj się do lekarza. Specjalista oceni, co dzieje się w uchu i w razie potrzeby wykona płukanie”.

Dowiedz się, co robić, żeby ucho się nie zatykało.

Żródła:

1. Roeser R.J., Ballachanda B.B., Physiology, pathophysiol-Physiology, pathophysiology, and anthropology/epidemiology of human earcanal secretions, J Am Acad Audiol 1997.
2. Guest J.F., Greener M.J., Robinson A.C., Smith A.F., Impacted cerumen: composition, production, epidemiology and management, QJM 2004.
3. Hand C., Harvey I., The ef,fectiveness of topical preparations for the treatment of earwax: a systematic revie. Br J Gen Pract 2004.