Sterydy donosowe w leczeniu alergii sezonowej − także bez recepty!

Sterydy donosowe zaleca się przy zwalczaniu uciążliwych objawów alergii sezonowej, zwłaszcza kataru alergicznego i kataru siennego. Do tej pory leki te kupić można było wyłączeni na receptę. Prawo się jednak zmieniło. Niektóre aerozole donosowe, które pomogą przy katarze siennym, dostaniesz w aptece bez przepisu lekarza. Sprawdź, czy sterydy do nosa są bezpieczne i kiedy możesz je brać.

Sterydy donosowe na alergię − bez recepty? Już tak!

Jeszcze do niedawna sterydy donosowe na alergie dostawało się wyłącznie na receptę. Teraz bez recepty dostaniesz leki sterydowe na alergie w formie aerozolu do nosa, które zawierają w składzie mometazon, a dokładniej furoinian mometazonu. To otrzymywany syntetycznie związek z grupy glikokortykosteroidów, który działa przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, immunosupresyjnie i zwężająco na naczynia krwionośne. Dodatkowo łagodzi też uczucie swędzenia. Szerokie spektrum działania mometazonu wynika z hamowania uwalniania mediatorów reakcji zapalnej. W badaniach wykazano, że podawanie tego sterydu do nosa istotnie łagodzi zarówno wczesną, jak i późną fazę reakcji zapalnej, wywołanej alergenem podanym donosowo. Preparaty te możesz kupić bez przepisu lekarza, w mniejszych 60-dawkowych opakowaniach.

Zwróć uwagę, że lekarz może przepisać Ci także inny steryd do nosa, który otrzymasz wyłącznie po przedstawieniu recepty. Pamiętaj, że poszczególne sterydy w formie aerozolu różnią się od siebie strukturą chemiczną i stopniem wchłaniania do organizmu po podaniu na błonę śluzową. Dodatkowo nawet produkty oparte na tej samej substancji czynnej mogą zawierać różne składniki konserwujące. Dlatego też czasem, pomimo podobnego składu, jedne preparaty możesz tolerować lepiej od innych.

Sprawdź też leki na alergię.

Sterydy donosowe przy alergii − kiedy podawać?

Sterydy donosowe najczęściej podaje się przy objawach kataru alergicznego. Wywołują go pyłki roślin, dlatego nazywa się go katarem siennym czy katarem sezonowym. Wynika to z faktu, że określone rośliny pylą w konkretnych miesiącach w roku i to wtedy pojawiają się intensywne oznaki alergii takie jak: kichanie, swędzenie czy zablokowanie nosa, a także łzawienie, swędzenie lub obrzęk powiek czy swędzenie w gardle. Więcej temat kataru alergicznego dowiesz się z artykułu: Jak rozpoznać katar alergiczny?. Przy katarze siennym objawy zwykle atakują podczas spacerów po parkach czy przebywania na łonie natury.

Najpopularniejszymi czynnikami uczulającymi w Polsce są pyłki traw i chwastów oraz drzew. Uczulać mogą również np. zarodniki pleśni, które pojawiają się w powietrzu w większych stężeniach przy koszeniu trawników czy w sezonie koszenia zbóż.

Nie w każdym przypadku alergiczny nieżyt nosa będzie sezonowy. U osób uczulonych na roztocza kurzu domowego niestety reakcja alergiczna trwa cały rok − choć zwykle dolegliwości bardziej doskwierają w sezonie grzewczym. U uczulonych na kurz objawy atakują zwykle mniej gwałtownie, ale są bardziej przewlekłe − pojawia się ciągłe uczucie zatkania nosa i osłabienie węchu. Podobnie wygląda to u osób uczulonych na alergeny odzwierzęce, np. sierść, czy białka w ślinie zwierząt domowych. W takich przypadkach często optymalnym rozwiązaniem stają się sterydy donosowe. Działają na stan zapalny i mogą być używane przez dłuższy okres.

Jeżeli podejrzewasz u siebie katar alergiczny, udaj się na konsultację do alergologa. Specjalista może zalecić Ci m.in. testy alergiczne. Zobacz, jak się je wykonuje: Testy prowokacyjne przy alergii − kiedy je stosować?.

Jak działają sterydy donosowe na objawy sezonowego kataru alergicznego?

Katar alergiczny wiąże się nie tylko z nadprodukcją wydzieliny w nosie, ale i swędzeniem, kichaniem oraz obrzękiem błony śluzowej. Na szczęście glikokortykosteroidy donosowe wykazują bardzo dużą skuteczność w usuwaniu wszystkich tych objawów. O tym, dlaczego stosuje się glikokortykosteroidy w terapii alergii, pisała lek. med. Aleksandra Malewska: Glikokortykosteroidy w leczeniu m.in. alergii i astmy. Jak działają?.

Obrzęk błony śluzowej wiąże się z toczącym się stanem zapalnym, który powstaje po kontakcie z alergenem. Powoduje niedrożność i zatkanie nosa. Obrzmiała błona śluzowa nosa może przyblokować ujście wydzieliny, spowodować niedrożność ujść zatok i trąbek słuchowych. Konsekwencją tej blokady mogą być stany zapalne zatok przynosowych czy ucha środkowego. Więcej o zapaleniu zatok przeczytasz tu: Zapalenie zatok przynosowych – czym jest i kto jest na nie narażony?.

Drożny i sprawnie działający nos to komfort dla alergika i skuteczna obrona przed innymi chorobami. Warto pamiętać, że do głównych funkcji nosa należy ogrzewanie i oczyszczanie wdychanego powietrza. Jeśli nie jest drożny, automatycznie zaczynasz oddychać bardziej przez usta. W ten sposób powietrze, które trafia do krtani, dalej tchawicy, oskrzeli i płuc, jest mniej nawilżone i oczyszczone. Zwiększa to szanse zachorowania na różnego rodzaju choroby infekcyjne górnych dróg oddechowych oraz przenikania do układu oddechowego szkodliwych pyłów i drażniących alergenów.

Leki sterydowe na alergie do nosa − zalety

Dużymi zaletami nowoczesnych sterydów do nosa są ich selektywność receptorowa i niska biodostępność. Brzmi dość enigmatycznie, dlatego pozwól, że wytłumaczę. Ta „selektywność” oznacza, że leki sterydowe oddziałują tylko na receptory glikokortykosteroidów. Dzięki temu w preparacie do nosa można zastosować niewielką dawkę sterydu, a osiągnie się pożądany efekt. Z kolei „niska biodostępność” powoduje, że lek działa miejscowo na błonie śluzowej i bardzo słabo wnika głębiej. Tak więc steryd donosowy hamuje stan zapalny i katar w nosie, ale nie przedostaje się do krwiobiegu, dlatego nie działa na cały organizm.

Obie te cechy (selektywność i niska biodostępność) sprawiają, że sterydy do nosa na alergie to bardzo bezpieczne i skuteczne leki. Dlatego też najnowsze prace naukowe zalecają ich stosowanie zamiast doustnych leków przeciwhistaminowych w leczeniu alergicznego nieżytu nosa. Oczywiście, leki przeciwhistaminowe w dalszym ciągu znajdują zastosowanie w terapii, jednak zgodnie z najnowszymi wytycznymi to właśnie sterydy donosowe powinny być podstawą leczenia.

Sprawdź też, czym jest alergia wziewna.

Sterydy donosowe a działania niepożądane

Zdarza się, że alergicy niechętnie sięgają po sterydy, bo obawiają się działań niepożądanych. Nie masz się jednak czego obawiać. Jak wspomniałam, w badaniach dowiedziono bezpieczeństwo nowoczesnych preparatów. Nie tylko zapobiegają objawom, ale i zmniejszają szanse powikłań alergicznego nieżytu nosa. A to sprawiło, że wielu lekarzy poleca je jako podstawę leczenia kataru w alergii.

Co więcej, obecnie w świecie medycznym jednogłośnie uznaje się sterydy donosowe za najskuteczniejsze leki w terapii alergicznego nieżytu nosa. Skutki ich działania zauważysz w pełni po mniej więcej 7-10 dniach regularnego stosowania.

Można je zażywać przez dłuższy okres, bo działają miejscowo i nie wywołują ogólnoustrojowych działań niepożądanych, które kojarzą się ze sterydami. Głównym skutkiem ubocznym są pojawiające się niekiedy krwawienia z nosa. Jeśli wystąpią, przerwij leczenie na kilka dni.

Dostępny bez recepty mometazon może być stosowany nie tylko u dorosłych, ale i u dzieci powyżej 3. roku życia. Oczywiście jak i w przypadku każdych innych leków, jego przewlekłe stosowanie u najmłodszych pacjentów zawsze tzreba konsultować z pediatrą.

Sprawdź też nietypowe objawy alergii.

Leczenie alergii sezonowej sterydami donosowymi

Alergia to najczęściej choroba długotrwała i nawracająca, dlatego jej leczenie powinno być rozważne. Pamiętaj, że nieleczony alergiczny nieżyt nosa może znacznie zwiększać ryzyko rozwoju astmy. Przyczyną kataru, który towarzyszy alergii, jest bezpośrednio reakcja zapalna. Dlatego sterydy działające przeciwzapalnie tak dobrze radzą sobie w jego łagodzeniu.

Źródła:

1. Brożek J.L., Bousquet J., Baena-Cagnani C.E. i wsp.: Wytyczne postępowania w alergicznym nieżycie nosa - ARIA 2010
2. Samoliński B. i wsp.: Prevalence of rhinitis in Polish population according to the ECAP (Epidemiology of Allergic Disorders in Poland) study.Otolaryngol. Pol., 2009
3. Holgate S.T. i wsp.: Alergia. Czelej 2003
4. Kowalski M.: Alergologia w praktyce. Mediton 2003