Szczepionka przeciwko grypie. Co warto o niej wiedzieć?

Szczepienie przeciwko grypie może uchronić zarówno przed infekcją, jak i zmniejszyć skalę jej powikłań. Szczepionka ważna jest tylko jeden sezon, a to dlatego, że wirus grypy szybko mutuje i co roku dominuje inny jego rodzaj. To Światowa Organizacja Zdrowia każdego roku rekomenduje szczepy wirusów, przeciwko którym warto się zaszczepić. Zobacz, co warto wiedzieć o szczepionce na grypę.

Szczepionka na grypę − czy zapobiegnie chorobie?

Grypa to często występująca wirusowa choroba zakaźna. Jej główne objawy to duża gorączka, kaszel, katar, bóle mięśniowe i ból głowy. Najczęściej ma stosunkowo łagodny przebieg, jednak w niektórych przypadkach może prowadzić do bardzo groźnych powikłań, które grożą nawet śmiercią. Najskuteczniejszą metodą ochrony przed zachorowaniem na grypę jest szczepienie ochronne. Szczepienie nie zawsze może ochronić przed zachorowaniem, ale może zdecydowanie zmniejszyć skalę powikłań po grypie, jak i złagodzić jej przebieg.

Sprawdź też, jak poradzić sobie ze stanem podgorączkowym.

Szczepionka przeciw grypie − ile jest ważna?

Szczepionka na grypę jest ważna tylko na dany jeden sezon (np. 2019/2020). Co roku dobierane są szczepy, które występują w preparacie w ten sposób, żeby dawać maksymalną odporność na kolejny sezon. Wynika to z dużej zdolności wirusa grypy do mutowania i zmian rodzajów wirusa grypy, które atakują z roku na rok (co roku pojawiają się nowe typy).

Co roku Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje szczepy do produkcji szczepionek, na podstawie badań dominujących odmian wirusa grypy.

Szczepionka przeciw grypie − jak działa?

Mechanizm działania szczepienia na grypę polega na podaniu do organizmu inaktywowanych szczepów wirusowych, żeby organizm wytworzył własne przeciwciała przeciwko patogenowi. Dostępne w Polsce szczepionki zawierają „nieżywy” patogen, a dokładniej jego części. Nie istnieje, zatem żadne ryzyko zachorowania na grypę w efekcie zaszczepienia.

Odporność wytwarza się około 2 − 3 tygodnie po szczepieniu i utrzymuje przez okres od 6 do 12 miesięcy. Szczepionka nie tylko zdecydowanie zmniejsza możliwość zachorowania na grypę, ale też zmniejsza ilość powikłań po potencjalnym zachorowaniu.

Podawana jest domięśniowo lub głęboko podskórnie. U małych dzieci może być podawana w udo. U starszych dzieci i dorosłych w ramię.

Sprawdź też, czym jest NOP.

Kiedy szczepić się na grypę?

Obecnie dostępne są 2 szczepionki przeciw grypie. Jedna z nich jest przeznaczona dla dzieci powyżej 6. miesiąca życia i dorosłych, a druga tylko dla dorosłych. Szczepionka zalecana jest przede wszystkim osobom szczególnie narażonym na wystąpienie powikłań pogrypowych.

Osoby bardziej narażone na powikłania to m.in. ludzie chorujący na choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, mukowiscydoza czy inne choroby przewlekłe układu krążenia i układu oddechowego.

Dodatkowo szczepienie jest zalecane również osobom po 50. roku życia i osobom bardziej narażonym na kontakt z chorymi (lekarzom, farmaceutom, pielęgniarkom). Szczepienie doradza się też kobietom w ciąży w 2. i 3. trymestrze, jeśli ciąża przypada na okres zachorowań na grypę. Można również szczepić się w trakcie karmienia piersią.

Najczęściej szczepienie wykonuje się jesienią tak, żeby zyskać odporność na nadchodzący sezon zachorowań na grypę (odporność pojawia się do 3 tygodni). Można również zaszczepić się już podczas sezonu grypowego. Sezon grypowy przypada zwykle na okres pomiędzy grudniem a marcem.

Każdorazowo o tym, czy możesz się zaszczepić musi zadecydować lekarz, który oceni Twój ogólny stan zdrowia. Szczepionki są niewskazane dla osób reagujących alergicznie na jakikolwiek składnik preparatu i przechodzących infekcję albo chorobę z występującą gorączką. Ponadto szczepionki na grypę dostępne są wyłącznie z przepisu lekarza.

Sprawdź też, jak odróżnić przeziębienie od grypy.

Szczepionka na grypę − skutki uboczne

Działania niepożądane, jakie może dawać szczepienie to najczęściej objawy miejscowe, takie jak zaczerwienienie czy ból w miejscu podania. Dodatkowo, mogą pojawić się objawy ogólne. Do najczęściej występujących skutków ubocznych szczepienia należą ból mięśni i stawów, dreszcze i gorączka.

Czasem może pojawić się ogólne złe samopoczucie i uczucie zmęczenia czy nadmierna potliwość. Do bardzo rzadkich działań niepożądanych zalicza się silne reakcje alergiczne, nerwobóle, drgawki czy też zaburzenia czucia (mrowienie, drętwienie). W skrajnych przypadkach w działaniach niepożądanych wymienia się stany zapalne naczyń, nerwów, mózgu i rdzenia kręgowego i zaburzenia działania nerek.

Sprawdź też, jakie są powikłania po grypie.

Odpowiedź układu odpornościowego na zaszczepienie się może być osłabiona u osób stosujących leki hamujące układ immunologiczny. Do preparatów tego typu zaliczamy mi.in. kortykosteroidy czy leki cytotoksyczne.