Maskne: jak poradzić sobie z trądzikiem od maski?

„Maskne”, czyli trądzik od noszenia maseczki, to całkowicie nowe zjawisko, które pojawiło się niedawno. Wszystko dlatego, że powszechnie jesteśmy objęci obowiązkiem zasłaniania ust i nosa w przestrzeni publicznej. Zmiany pojawiają się tam, gdzie bezpośrednio przylega maseczka. Problem ten dotyczy nawet tych osób, które nigdy wcześniej nie zmagały się z trądzikiem. Skąd więc bierze się trądzik od maseczki?

„Maskne” − co to jest?

„Maskne” to określenie, które powstało z połączenia 2 wyrazów: „maska” i z łac. „acne”, czyli trądzik. Jak łatwo można skojarzyć, słowo „maskne” odzwierciedla problem, z jakim zmaga się obecnie coraz więcej osób. Pandemia w bardzo wyraźny sposób zmieniła nasze życie. Żeby uniknąć transmisji wirusa SARS-COV-2, znacznie częściej myjemy i dezynfekujemy ręce, zachowujemy dystans społeczny i praktycznie bez przerwy nosimy na twarzy maski.

Maseczki chronią Ciebie i osoby z Twojego otoczenia przed zakażeniem się koronawirusem, dlatego w tej kwestii bezwzględnie należy przestrzegać zaleceń lekarzy i epidemiologów. Nowe nawyki nie pozostają jednak bez wpływu na skórę. Źle noszona maseczka sprzyja niestety powstawaniu lub zaostrzaniu różnych problemów skórnych, a jednym z najczęstszych jest właśnie trądzik.

Sprawdź też, skąd bierze się trądzik u dorosłych.

O trądziku zwyczajnym, łac. acne vulgaris

Opisując zjawisko, jakim jest trądzik od maseczki, trzeba w pierwszej kolejności przyjrzeć się, jak dochodzi do rozwoju trądziku zwyczajnego. Trądzik to jedna z najczęstszych dermatoz, która według statystyk dotyka od 80% aż do 100% osób do 30. roku życia. Choroba ta najczęściej ma na tyle łagodny przebieg, że prawidłowa pielęgnacja w połączeniu z leczeniem miejscowym wystarczą w zupełności do osiągnięcia zadowalających efektów. Około 10 − 15% chorych ma trądzik o ciężkim lub bardzo ciężkim przebiegu i wtedy niezbędne jest leczenie ogólne. Skąd bierze się trądzik? Patogeneza choroby jest wieloczynnikowa i dość skomplikowana.

W rozwoju zmian trądzikowych biorą udział takie czynniki jak:

• nadprodukcja łoju przez gruczoły łojowe,
• nasilone rogowacenie ujść mieszków włosowych,
• obecność w obrębie gruczołów łojowych bakterii Propionibacterium acnes (P. acnes),
• rozwój stanu zapalnego w obrębie skóry.

Sprawdź też leki, kremy, kosmetyki na trądzik.

Dodatkowymi czynnikami, które mogą mieć wpływ na rozwój zmian trądzikowych, są zaburzenia hormonalne (np. u kobiet w 2. fazie cyklu miesiączkowego), dieta bogata w produkty o wysokim indeksie glikemicznym, ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (opalanie, korzystanie z solarium), stosowanie niektórych leków, palenie papierosów, nieprawidłowa pielęgnacja skóry i wzmożony stres.

W wyniku współdziałania wspomnianych czynników, u osób, które mają skłonność do rozwoju zmian trądzikowych, rozpoczyna się trądzik.  Na skórze najczęściej pojawiają się zaskórniki, grudki i krostki. U części pacjentów z ciężkimi postaciami trądziku rozwijają się zmiany ropowicze, cysty podskórne, przetoki, a następnie trwałe powikłania potrądzikowe w postaci blizn i przebarwień pozapalnych.

Sprawdź również artykuł: Trądzik kosmetyczny − jak źle dobrane kosmetyki mogą zepsuć Ci cerę.

Maskne – problem wywołany przez maseczki

Choć nie istnieje coś takiego, jak „choroba maskne”, coraz więcej osób zmaga się z rozwojem zmian trądzikowych, spowodowanych noszeniem maseczek ochronnych. Dlaczego tak się dzieje?

Nieprawidłowo użytkowana maska tworzy na skórze warunki, które sprzyjają rozwojowi zmian trądzikowych. Pod długo noszoną maseczką tworzy się specyficzne mikrośrodowisko o podwyższonej temperaturze i dużej wilgotności. Przyczynia się do tego ciepło skóry i wydychana przez nos i usta para wodna. To powoduje wzmożone namnażanie się bakterii Propionibacterium acnes (P. acnes), które kolonizują jednostki włosowo-łojowe i nasilają stan zapalny skóry. Bakterie te biorą udział we wszystkich głównych procesach patogenezy trądziku – wzmagają produkcję łoju w gruczołach łojowych, stymulują nadmierne rogowacenie ujść mieszków włosowych i wywołują stan zapalny.

Sprawdź też kosmetyki do twarzy.

Maseczki ochronne utrudniają też skórze oddychanie. Pod zbyt długo noszonym na ustach i nosie materiałem, gromadzą się zanieczyszczenia z powietrza, resztki makijażu i kurz. Spotęgowane rogowacenie ujść mieszków włosowych, w połączeniu z nadprodukcją łoju, potu i zwiększona ilością zanieczyszczeń na skórze, bezpośrednio powodują na powstawanie zmian trądzikowych.

Co więcej, maseczki ochronne w mechaniczny sposób drażnią skórę i są przyczyną tworzenia się mikrouszkodzeń. Tarcie maseczki o skórę nasila i tak już wzmożone rogowacenie ujść mieszków włosowych i powoduje tworzenie się rogowych czopów, które blokują wydzielanie łoju. Skutkiem tego jest formowanie się mikrozaskórników i zaskórników − są one punktem wyjścia do tworzenia się zmian trądzikowych. Podrażnienie skóry i obecność drobnych otarć czy ubytków naskórka znacząco zwiększa ryzyko podrażnień i powstawania zmian zapalnych na skórze.

Negatywny wpływ na skórę ma nie tylko zbyt długie noszenie tej samej maseczki, ale również materiał, z którego jest ona wykonana. Jeśli maseczka ochronna zrobiona jest z ze sztucznego lub zawierającego alergeny kontaktowe materiału, wtedy ma to dodatkowy, negatywny wpływ na kondycję skóry.

Sprawdź też, jaką dietę stosować przy trądziku.

Maskne − jak objawia się problem ze skórą?

Zmiany skórne, które powstają wskutek noszenia maseczki, przypominają trądzik zwyczajny. W miejscu, gdzie maseczka styka się ze skórą, tworzą się przeważnie grudki, zaskórniki i krostki. Dodatkowo skóra może być też zaczerwieniona i podrażniona. Pacjenci zgłaszają zwykle swędzenie, pieczenie i ból w obrębie zmian skórnych.

Krostki od maseczki − jak sobie poradzić?

Z problemem trądziku warto wybrać się do dermatologa. Leczenie konieczne jest szczególnie wtedy, gdy na skórze dominują zapalne, bolesne krostki. Terapia miejscowa ukierunkowana jest na wszystkie zjawiska, które występują w trądziku, czyli wzmożone namnażanie się bakterii Propionibacterium acnes, nadmierne rogowacenie ujść mieszków włosowych i nadprodukcję łoju.

Wśród substancji stosowanych w terapii zmian trądzikowych są miejscowe antybiotyki, takie jak erytromycyna i klindamycyna, miejscowe retinoidy, czyli np. tretynoina i adapalen, nadtlenek benzoilu, kwas azelainowy i kwas salicylowy. Leki te, w zależności od substancji aktywnej, wykazują działanie przeciwzapalne, hamujące namnażanie się bakterii, jak również działanie keratolityczne, przeciwzaskórnikowe oraz sebostatyczne. Obecnie powszechnie stosowane są preparaty łączone. Zawierają w swoim składzie różne substancje czynne, co pozwala na uzyskanie maksymalnego efektu leczniczego. Pacjentowi wygodnie też stosuje się takie preparaty − nie musi stosować kilku leków jednocześnie.

Sprawdź też, na czym polega dieta przeciwzapalna.

Poza leczeniem u dermatologa, warto zasięgnąć porady kosmetologa, który dobierze odpowiednie dla Twojej skóry dermokosmetyki do pielęgnacji i produkty do makijażu. W przypadku nasilonych zmian zaskórnikowych można też przeprowadzić serię peelingów chemicznych czy zabiegów nawilżających skórę.

Jak uniknąć „maskne”?

W przypadku trądziku powstającego na skutek nieprawidłowego noszenia maseczki ważna jest przede wszystkim profilaktyka. Ze względu na to, że maseczki ochronne stały się nieodłącznym elementem codziennego życia, warto je nosić tak, żeby nie wyrządzać przy okazji szkód swojej skórze.

Zwróć uwagę, jakie kosmetyki stosujesz do pielęgnacji − wybieraj dermokosmetyki do skóry wrażliwej i skłonnej do podrażnień. Zredukuj do minimum używanie kosmetyków kolorowych, zamiast podkładów i pudrów wybieraj lżejsze kremy, wyrównujące koloryt skóry, np. kremy CC lub BB. Zaraz po powrocie do domu i gdy tylko możesz, dokładnie oczyszczaj twarz z resztek makijażu i zanieczyszczeń − ten nawyk powinien wejść w krew tak, jak regularne mycie rąk. Pamiętaj, że pozostałości makijażu, sebum i zanieczyszczenia z powietrza stanowią doskonałe podłoże dla rozwoju zmian trądzikowych!

A co z maseczkami? Wybierając maseczkę zdecyduj się na taką, która wyłożona jest od środka warstwą pochłaniającą pot. Nie kupuj natomiast maseczek wykonanych ze sztucznych materiałów. Jak najczęściej staraj się też zmieniać jednorazowe maseczki, bo zbyt długo noszona, tworzy na skórze idealne warunki do rozwoju zmian trądzikowych. Jeśli używasz na co dzień wielorazowych maseczek ochronnych, pamiętaj, żeby codziennie je prać w wodzie o wysokiej temperaturze.

Sprawdź, rodzaje masek ochronnych: Środki ochrony osobistej: maski i przyłbice - rodzaje i przeznaczenie.

Nowa rzeczywistość, częścią której jest używanie na co dzień środków ochrony osobistej, jak maseczki, pozostanie z nami na wiele miesięcy. Warto przyjrzeć się i ewentualnie zmienić swoje nawyki pielęgnacyjne, żeby uniknąć powikłań nieprawidłowego noszenia maseczek ochronnych.

Źródła:

1. Szepietowski J.; Kapińska-Mrowiecka M.; Kaszuba A.; Langner A.; Placek W.; Wolska H.; Matusiak Ł.: Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie. Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego (Acne vulgaris: pathogenesis and treatment. Consensus of the Polish Dermatological Society). W: Przegl Dermatol.[Nr] 99. 2012. s. 649–673.
2. Burgdorf W.H.C.; Plewig G.; Wolff H.H.; Landthaler M.; Dermatologia Braun-Falco. Wydanie III polskie. Tom 2. 2017.