Naciągnięty mięsień - przyczyny, objawy, profilaktyka. Jak go zregenerować?

Współcześnie nacisk na aktywność fizyczną, jako nieodłączny element codzienności, jest bardzo duży. Wiele osób zaczyna swoją przygodę z ruchem nagle i bez odpowiedniego przygotowania, co może skończyć się kontuzjami, takimi jak naciągnięcie czy naderwanie mięśnia. 

Naciągnięty mięsień: co to takiego?

Tkanka mięśniowa w Twoim organizmie to kluczowy element, potrzebny do poruszania się i wykonywania wszelkiego rodzaju ruchu. Około 500 różnych mięśni na co dzień dba o Twoje prawidłowe funkcjonowanie i radzenie sobie w życiu codziennym. Główny mechanizm pracy tkanki mięśniowej polega na naprzemiennym kurczeniu się i rozkurczaniu włókien mięśniowych. W zależności od miejsca występowania i dokładnej funkcji, mięśnie mogą różnić się budową i właściwościami. 

Mięśnie szkieletowe, które odpowiadają za przemieszczanie się i ruch, są najbardziej narażone na tego typu urazy. Składają się one z włókien mięśniowych połączonych w pęczki, a następnie wiązki mięśniowe. Zbiór wiązek otoczony jest strukturami błony łącznotkankowej i przyczepiony obustronnie do kości poprzez ścięgna. Mają one odmienną budowę, a tworzą je komórki tkanki łącznotkankowej. Struktura ta przystosowana jest do przenoszenia siły z mięśnia na kość. Najczęściej urazy takie jak naciągnięcia, czy naderwania mięśnia występują w miejscu, gdzie mięsień przechodzi w ścięgno, lub w punkcie przyczepu ścięgna do kości. 

Do naciągnięcia lub naderwania mięśnia dochodzi w sytuacji, kiedy jakaś siła zewnętrzna naruszy jego wytrzymałość na rozciąganie. Może to być jeden silny bodziec lub wiele drobniejszych urazów. 

Naciągnięty mięsień: przyczyny

W jakich sytuacjach dochodzi do naciągnięcia lub innych urazów mięśni? Przede wszystkim musi zadziałać siła oddziałująca bezpośrednio lub pośrednio na tkanki miękkie i mięśnie (w drugim przypadku siła oddziałuje na inne tkanki, ale jest przenoszona również na tkankę mięśniową). 

Jeśli natężenie działa bezpośrednio na tkanki miękkie, w tym mięśnie, to takim urazom zwykle towarzyszy uszkodzenienaczyń krwionośnych i powstanie krwiaka w obrębie tkanki bądź wylew krwi i zasinienie skóry w miejscu urazu (tworzą się siniaki). Pośrednia siła zewnętrzna promieniuje na mięśnie, nadmiernie je rozciągając. Na przykład, podczas zbyt mocnego odgięcia stawu może dojść do naprężenia tkanek miękkich, w tym wiązadeł i mięśni. 

Jeśli działająca w ten sposób siła przekracza wytrzymałość rozciąganych struktur, następuje naderwanie lub zerwanie mięśnia, ścięgna, czy więzadła. Mechanizm pośredni powstawania tego typu urazów polega również na gromadzeniu się dużej ilości mikrourazów, które prowadzą do szybszego przeciążenia danego mięśnia. 

Jakie sytuacje mogą skończyć się naciągnięciem lub naderwaniem mięśnia? Do takich sytuacji należy przetrenowanie i długotrwałe przeciążenie mięśni,brak rozgrzewki przed planowanym wysiłkiem fizycznym, wykonywanie nagłych i gwałtownych ruchów, raptowne podniesienie dużego ciężaru oraz kontynuowanie aktywności pomimo odczuwania bólu w mięśniu. 

Stopień urazu i jego rozległość zależy od tego, jak duża siła zadziała na daną strukturę. Pamiętaj jednak, że bardziej narażone na urazy są mięśnie, które zostały osłabione lub nadmiernie napięte. 

Naciągnięty mięsień: objawy i diagnostyka

Urazy mięśni poprzez rozciągnięcie występuje najczęściej u sportowców i osób aktywnych. Z reguły obejmują powierzchniowe części mięśni i ich przyczepy. Są typowe dla sportów, które wymagają dużego wysiłku w krótkim czasie (lub sytuacji, w których nagle trzeba się zatrzymać), takich jak bieg, skakanie, czy piłka nożna. 

Naciągnięty mięsień objawia się silnym bólem, który możesz odczuć już w momencie urazu. Przy próbie napięcia mięśnia odbierasz go mocniej. Dolegliwości są umiarkowanie intensywne i zniszczenia samej struktury mięśnia są nieznaczne.

Jeśli masz naderwany mięsień, objawy stają się jeszcze silniejsze. Przy rozerwaniu mięśnia niemożliwe jest napięcie tej struktury. Uszkodzeniu ulega powyżej 5% włókien w danej strukturze. Ból staje się silniejszy, a w miejscu urazu zauważysz obrzęk. Dodatkowo Twoja siła mięśniowa zmaleje.

Przy całkowitym rozerwaniu ciągłości mięśnia, dolegliwości będą bardzo mocne. Przy różnego rodzaju urazach możesz odczuć rozmaite objawy towarzyszące, takie jak tkliwość miejsca urazu, obrzęk, czy miejscowe zasinienie skóry. Zobacz także: Zerwany biceps a jego nadwyrężenie. Jaka jest różnica?

Jak wykryć, co stało się z mięśniem? W zależności od stopnia urazu może dojść do jego naciągnięcia, naderwania lub przerwania mięśnia. Charakterystycznym objawem w każdym z tych przypadków jest przede wszystkim ból. Aby dokładnie zobaczyć, na czym polega problem, lekarz może zlecić wykonanie badania USG, które dokładnie pokaże stopień uszkodzenia całej struktury oraz dokładne miejsce urazu. 

Co na naciągnięty mięsień? 

Zastanawiasz się, jak leczyć naciągnięty mięsień? To, jak postępować z daną kontuzją, i jak szybko będziesz mógł wrócić do normalnej aktywności, zależy w dużej mierze od stopnia uszkodzeń, jakie zaszły. Przede wszystkim dany uraz powinien zobaczyć lekarz lub fizjoterapeuta. Oceni on sytuację i zleci dalsze postępowanie. 

Zanim jednak uda Ci się skontaktować ze specjalistą, możesz regularnie okładać miejsce kontuzji zimnymi okładami, które zahamują powstawanie obrzęku i złagodzą ból. W aptekach dostępne są okłady chłodzące i rozgrzewające do wielokrotnego użytku. Po wcześniejszym schłodzeniu w lodówce, żelowy wkład na długo utrzyma niską temperaturę. Nic nie stoi na przeszkodzie, abyś przy pomocy bandażu elastycznego zawinął miejsce, w którym doszło do urazu bandażem elastycznym tak, aby lekko uciskał on skórę. Pomoże to ograniczyć gromadzenie się płynu i puchnięcie. W tym celu, również w miarę możliwości, unoś kończynę, w której odczuwasz ból. 

Specjalista może zalecić zabiegi rehabilitacyjne, takie jak laseroterapia, ultradźwięki, czy hydroterapia. Prawdopodobnie wykona on taping specjalnymi taśmami do kinezjoterapii. To taśmy do naklejania na skórę, które odpowiednio zastosowane, pomogą Ci odciążyć dany mięsień i stworzą lepsze warunki do regeneracji. 

W dalszym etapie lekarz prawdopodobnie zleci wykonywanie określonych ćwiczeń, które będą przeciwdziałać osłabieniu mięśnia przy unieruchomieniu i pozwolą mu się spokojnie regenerować. Może także zarekomendować odpowiednie masaże, podczas których efekty wzmocni olejek do masażu. Przeczytaj także: Masaż sportowy jak pomaga sportowcom?

Aby zmniejszyć ból i wspomóc terapię, stosuj różne metody. Przy urazach pomocne mogą okazać się leki na bóle mięśni w formie maści lub tabletek. Preparaty w formie maści sprawdzą się na bóle o umiarkowanym stopniu nasilenia. Ich istotną zaletą jest podanie miejscowe, które pozwala ograniczyć liczbę zażywanych na co dzień tabletek. 

Leki przeciwbólowe i leki przeciwzapalne stosowane w bólach mięśniowych i stawowych to przede wszystkim diklofenak, naproksen, czy ibuprofen lub ketoprofen. Dodatkowo możesz zastosować maść na stłuczenia lub tabletki do zrobienia roztworu do okładów, o działaniu przeciwobrzękowym, zawierające octanowinian glinu.

Naciągnięty mięsień: domowe sposoby

Jakie są domowe sposoby na naciągnięty mięsień? To przede wszystkim odciążanie uszkodzonego miejsca, chłodne okłady na mięsień, czy opatrzenie kończyny bandażem uciskowym. W zależności od stopnia uszkodzenia, leczenie i zalecane zabiegi będą różne. W niektórych przypadkach sprawdzą się masaże i ćwiczenia, które z powodzeniem wykonasz w domu. Jednak wcześniej zabiegi tego typu powinien zlecić Ci specjalista. Ważne jest także, aby wytłumaczył Ci, jak prawidłowo je wykonać. 

Prewencja urazów mięśni

Wiele urazów tkanki mięśniowej powstaje na skutek nieprawidłowo wykonywanych ćwiczeń bądź złego przygotowania do wzmożonej aktywności fizycznej. Jak więc zmniejszyć ryzyko kontuzji na siłowni? Podstawą jest, abyś zawsze wykonywał rozgrzewkę przed ćwiczeniami. Odpowiednio przygotowane mięśnie mają większą wytrzymałość na nagłe bodźce, które mogą pojawić się w trakcie treningu. 

Jeśli jesteś amatorem i po niektórych ćwiczeniach odczuwasz różne dolegliwości bólowe, które nie są zwykłymi zakwasami, możliwe, że potrzebujesz pomocy profesjonalnego trenera. Pokaże Ci on dokładnie technikę prawidłowego wykonywania ćwiczeń. Wbrew pozorom, wiele ruchów, które wyglądają niewinnie na filmikach instruktażowych, w rzeczywistości możesz wykonać nieprawidłowo na wiele sposobów, co prowadzi do kontuzji. 

Źródła:

1. Gajewski P., Szczeklik A., Interna Szczeklika, MP, Kraków 2013.
2. Mutschler E., Farmakologia i toksykologia. red. Buczko W., Wyd. III polskie, MedPharm Polska, Wrocław 2013.
3. Brunton L.L., Lazo J.S., Parker K.L., Farmakologia Goodmana i Gilmana, Czelej, 2007.