Nyktofobia - skąd bierze się lęk przed ciemnością?
Czym jest nyktofobia? Jak opanować strach przed ciemnością? Kto jest szczególnie narażony na to zjawisko? Szczegóły zdradzamy w naszym artykule blogowym!
Spis treści
Nyktofobia to irracjonalny strach przed ciemnością. Ciemność symbolizuje nieznane i kryje wszystko to, co tylko jesteśmy w stanie sobie wyobrazić. Mroczne historie czy horrory tylko potęgują te lęki i dają pożywkę wyobraźni. Gdy nie było elektryczności lęk mógł być odruchem instynktownym, chroniącym ludzi przed realnymi zagrożeniami. Czym nyktofobia jest dzisiaj?
Spis treści:
Co to jest nyktofobia?
Kiedy racjonalny strach przed ciemnością staje się irracjonalny i upośledza funkcjonowanie danej osoby, nazywa się go nyktofobią. Tak naprawdę sam strach przed ciemnością nie jest całkowicie irracjonalnym odczuciem. Mogła to być naturalna reakcja, która chroniła naszych przodków przed niewidzialnymi niebezpieczeństwami w nocy: wilkami, jadowitymi wężami i pająkami, zbirami, czy klifami.
W końcu strach jest szybką reakcją, która pozwala na odpowiedź na bezpośrednie zagrożenie. Brak jakichkolwiek bodźców wzrokowych zwiększa lęk, niepewność i napięcie. Badania przeprowadzone na grupie 122 studentów przez specjalistów Saint Leo University wykazały, że strach przed ciemnością znajduje się wśród 5 największych lęków połowy badanych.
Sprawdź też, skąd bierze się lek przed chorobami.
Strach przed ciemnością
Strach przed ciemnością zazwyczaj pojawia się po ukończeniu 2 lat. Gdy dziecko dorasta i dowiaduje się, że nie ma takich rzeczy jak potwory, część irracjonalnego lęku przed ciemnością maleje. Dorosły przyzwyczaja się do koncepcji ciemności.
Dotyczy to znanych terenów, takich jak własny dom. Natomiast nadal istnieją racjonalne i prawdziwe obawy związane z możliwymi zagrożeniami (chociażby atakujący napastnik w ciemnym garażu). Prawdziwe niebezpieczeństwa mogą się pojawić w ciemności, a złodzieje i przestepcy często wykorzystują ten fakt. Dlatego ostrożność połączona z niepokojem to naturalna reakcja mobilizująca organizm i zwiększająca czujność.
Sprawdź też zioła i preparaty wspomagające dobry nastrój.
Nyktofobia − objawy
Lęk przed ciemnością niekoniecznie oznacza, że masz fobię. Kiedy jednak strach zaczyna zakłócać codzienne życie, a nie kryje się za nim żadne realne zagrożenie, można go uznać za fobiczny.
Fobiczny lęk przed ciemnością jest uruchamiany przez zmienione postrzeganie przez mózg tego, co może się wydarzyć w ciemnym otoczeniu. Lęk ma irracjonalny charakter, a mimo to ciężko go stłumić. Osoba dotknięta fobią odczuwa niepokój związany z ciemnością i za wszelką cenę jej unika, na przykład śpiąc jedynie przy włączonym świetle.
Fizyczne objawy nyktofobii:
- problemy z oddychaniem
- szybkie tętno
- ból lub ucisk w klatce piersiowej
- drżenie lub mrowienie ciała
- zawroty głowy
- rozstrój żołądka
- uderzenia gorąca lub zimna
Sprawdź też preparaty wspierające układ nerwowy.
Objawy emocjonalne obejmują:
- przytłaczające uczucie niepokoju lub paniki
- intensywną potrzebę ucieczki od sytuacji
- oderwanie lub poczucie „nierealności”
- utratę kontroli
- pouczucie, że możesz umrzeć lub stracić przytomność
- bezsilność wobec leku
Kultura a lęk przed ciemnością
Ważne jest również zbadanie kultury, żeby w pełni zrozumieć, w jaki sposób ciemność może oddziaływać na jednostkę. Wpływ historii i opowieści ludowych odgrywa ważną rolę w rozwoju zbiorowej świadomości. Badania wykazały również, że różnice etniczne i kulturowe mają wpływ na określone obawy − nie wszyscy ludzie odczuwają i wyrażają je w ten sam sposób.
Jedno z badań wykazało, że dzieci z Bliskiego Wschodu i Indii Zachodnich wykazują znacznie wyższy poziom strachu przed ciemnością niż większość dzieci z Ameryki Północnej. Powodem tego może być sposób ich wychowywania. Wychowywanie dzieci w środowisku, które nie zachęca do indywidualizmu, może sprawiać, że będą bardziej lękliwe.
Źródła:
1. https://www.academia.edu/11295111/The_Fear_of_the_Dark_Nyctophobia
2. J. Levos and T.L. Zacchilli, “Nyctophobia: From Imagined to Realistic Fears of the Dark”, 2015