Mroczki przed oczami – co to za objaw? Przyczyny

Każdemu zdarzyło się zobaczyć mroczki przed oczami. Przyczyną ich występowania może być zarówno schorzenie oczu, jak i nadciśnienie, migrena czy anemia. Nie ignoruj występowania zaburzeń widzenia i jak najszybciej udaj się do lekarza w celu postawienia odpowiedniej diagnozy. Przeczytaj, jakie choroby mogą powodować plamki przed oczami. 

Mroczki przed oczami – czym są i jak je rozpoznać?

Za pojęciem „mroczki przed oczami” u każdego pacjenta może kryć się inny objaw. Wszystkie jednak dotyczą zaburzenia widzenia. Najczęściej są to czarne plamki w różnych kształtach. Chorzy najczęściej opisują je jako latające mroczki przed oczami, robaczki, muchy, kropki. Najłatwiej dostrzeżesz je, patrząc na jasne tło, na przykład białe ściany czy śnieg.

Zdarzają się także błyski w obrębie wzroku – tak zwane fotopsje, fosfeny lub teichopsje. Powinieneś bardzo dokładnie opisać lekarzowi męczące Cię dolegliwości. Tylko w ten sposób lekarz jest w stanie postawić odpowiednią diagnozę. Ponadto alarmującymi objawami, na które musisz zwrócić uwagę, są:

• spadek ostrości widzenia,
• ból zlokalizowany za okiem,
• swędzenie oczu,
• ból karku.

Jeśli wraz z mroczkami przed oczami występuje u Ciebie któryś z powyższych objawów, koniecznie skonsultuj się ze specjalistą, ponieważ nieleczone choroby często powodują nieodwracalne powikłania.

Mroczki przed oczami – przyczyny

Przyczyn występowania zaburzeń wzroku może być bardzo wiele. Zastanawiasz się, co oznaczają mroczki przed oczami? Mogą być spowodowane występowaniem następujących schorzeń oka:

• odwarstwienie siatkówki oka,
• zwyrodnienie siatkówki,
• powstanie otworu w siatkówce oka,
• zmętnienie ciała szklistego,
• jaskra.

Istnieje prawdopodobieństwo, że są też wynikiem współistniejącej choroby przewlekłej, takiej jak na przykład cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca czy migrena. Jednak nie musisz posiadać żadnej przewlekłej choroby, aby pojawiły się u Ciebie zaburzenia widzenia. Czasem są one spowodowane postępującymi procesami starzenia się Twojego organizmu.

Mroczki przed oczami a proces starzenia

Jeśli jesteś osobą po 60 roku życia, występowanie takich objawów jak plamki przed oczami oznaczają nic innego jak starzenie się oka. Gałka oczna zbudowana jest z ciała szklistego. Jego strukturę podtrzymują włókna kolagenowe. Z wiekiem, wytwarzanie kolagenu oraz utrzymanie jego prawidłowej struktury jest zaburzone. Organizm ludzki nie jest w stanie produkować kwasu hialuronowego w odpowiedniej ilości, który jest niezbędny, aby utrzymać kolagen i jego odpowiedniej formie. Z tego powodu w ciele szklistym oka powstają wiązania krzyżowe między poszczególnymi cząstkami kolagenu i zaczyna brakować go jako substancji podtrzymującej.

Wszystko to powoduje obkurczanie się ciała szklistego. Konsekwencją tego jest upłynnienie tej części oka. W strukturze tej odkładają się barwniki oraz białka. Zaraz za ciałem szklistym znajduje się siatkówka, odpowiedzialna za widzenie jasnych i ciemnych odcieni. Kiedy pływające w ciele szklistym elementy przesłaniają siatkówkę, dostrzegasz to jako mroczek przed okiem.

Schorzenia siatkówki powodujące występowanie mroczków przed oczami

W przypadku wystąpienia plam przed oczami, lekarz z pewnością skieruje Cię na badanie siatkówki. Ze względu na to, odpowiada ona za rozpoznawanie światła, mroczki najczęściej kojarzą się z zaburzeniem jej pracy. Do chorób siatkówki zaliczamy:

1. Odwarstwienie siatkówki oka

Charakteryzuje się zasłoną części pola widzenia pojawianiem się mętów. Jest to bardzo podręcznikowy objaw, który specjalista powinien od razu skojarzyć z odwarstwieniem siatkówki. Najbardziej są na nią narażone osoby, które uskarżają się na krótkowzroczność. Często po przeprowadzonych zabiegach chirurgicznych, odwarstwienie siatkówki występuje jako komplikacja. Dolegliwość najczęściej eliminuje się poprzez zabieg chirurgiczny. 

2. Otwór w siatkówce oka

Powstaje w wyniku modyfikacji płynności ciała szklistego. Pod wpływem zmian zaczyna ono naciskać na siatkówkę i może spowodować powstanie otworu. Najbardziej narażone są krótkowidzące osoby w podeszłym wieku. Schorzenie to powstaje także w wyniku urazu mechanicznego oka. Miej to na uwadze, kiedy nagle po wypadku zaczniesz widzieć ciemne plamy przed oczami. 

3. Zwyrodnienie siatkówki i zmętnienie ciała szklistego

Obie przypadłości powstają przede wszystkim w wyniku procesów starzenia, które zostały szczegółowo opisane wyżej. 

4. Jaskra

Jest to choroba atakująca nerw wzrokowy. Również powoduje powstawanie mroczków przed oczami. Postęp dolegliwości prowadzi do zabiegu chirurgicznego. W celu spowolnienia procesu rozwoju jaskry stosuj witaminy na wzrok.

Nadciśnienie a mroczki przed oczami

Występowanie zaburzeń widzenia jest często spotykane w sytuacji niedokrwienia gałki ocznej. W przypadku nieleczonego nadciśnienia dochodzi do uszkodzenia siatkówki. Powoduje to zwężenie i uszkodzenie naczyń krwionośnych, które doprowadzają krew do oka. W wyniku tego powstają krwawe wybroczyny, skutkujące obrzękiem w okolicy siatkówki. Obraz staje się niewyraźny, co może skutkować zupełnym oślepnięciem. Jeśli do zmian dojdzie w obrębie siatkówki zwanej plamką, ujrzysz mroczki przed oczami. Zaburzenie to nazywa się retinopatią nadciśnieniową. 

W dzisiejszych czasach, kiedy nadciśnienie tętnicze jest chorobą powszechnie znaną, rzadko spotyka się uszkodzenie wzroku w wyniku zaniedbania. Pamiętaj jednak, aby nie bagatelizować objawów zaburzenia widzenia, jeśli chorujesz na nadciśnienie tętnicze. Może się okazać, że tabletki na nadciśnienie, które zażywasz, nie działają tak, jak powinny. Konieczna wtedy będzie kontrola okulisty oraz kardiologa.

Cukrzyca a mroczki przed oczami

Cukrzyca to choroba, która niesie za sobą spektakularną ilość powikłań. Jednym z nich jest uszkodzenie narządu wzroku. Zbyt wysoki poziom cukru we krwi prowadzi do uszkodzeń mikronaczyń. Takie właśnie naczynka zasilają siatkówkę oka. Kiedy dojdzie do ich zniszczenia w wyniku rozwijającej się cukrzycy, rozpoczyna się podobny problem, jak w przypadku nadciśnienia tętniczego. Dochodzi do obrzęku w obrębie ciała szklistego i nacisku na siatkówkę. Prowadzi to do zaburzeń widzenia i pojawiania się w obrębie obrazu mętów, mroczków, plamek. 

W medycynie powikłania po cukrzycy w obrębie oka nazywa się retinopatią cukrzycową. Już 1 na 3 osoby, u których wystąpi retinopatia cukrzycowa, może stracić wzrok. Dzieje się to za sprawą odwarstwienia siatkówki, wskutek przewlekłego niedokrwienia i obrzęku. Najbardziej narażeni są pacjenci chorujący na cukrzycę, zwłaszcza jeśli choroba trwa długi czas. Zagrożone są także kobiety w ciąży, u których wykryto cukrzycę ciążową. Lekarze zalecają im odwiedzanie okulisty co miesiąc przez cały okres ciąży i połogu. Cukrzyca jest chorobą, której możesz początkowo nie zauważyć. W związku z tym, jeśli zostanie u Ciebie rozpoznana, niezwłocznie zbadaj wzrok. Nie wiadomo, od jakiego czasu Twój poziom cukru jest zbyt wysoki, a w oku mogły już zajść zmiany. Sprawdź: Jak obniżyć cukier we krwi? Lekarz radzi!

Mroczki przed oczami, a stres

Przewlekły stres prowadzi do licznych niekorzystnych zmian w Twoim ciele. Dzieje się to za sprawą kortyzolu, czyli hormonu stresu. Aktywuje on między innymi kaskadę zdarzeń doprowadzających do skoków ciśnienia tętniczego. Podczas reakcji stresowej dodatkowym czynnikiem mającym ogromny wpływ na narząd wzroku jest stres oksydacyjny. Powyższe mechanizmy mogą doprowadzić do uszkodzenia drobnych naczynek w oku i analogicznie jak we wcześniejszych przykładach, uszkodzenia siatkówki.

Mroczki w oczach na tle nerwowym najczęściej występują podczas nagłej, stresującej sytuacji. Są wynikiem szoku, który doprowadza do odruchu Twojego organizmu. Zwróć uwagę, w jakich sytuacjach widzisz plamki przed oczami, może to zwiastować, że za chwilę dojdzie u Ciebie do omdlenia. Przeczytaj także: Jak opanować stres? Przyczyny, objawy i skutki stresu.

Migrena a mroczki przed oczami

Migrena jest chorobą, w której występują zaburzenia w układzie nerwowym. Najczęstszym objawem jest ból głowy, lecz pojawiają się także plamki przed oczami. Jeśli cierpisz na migrenę z aurą, występowanie mroczków może być zwiastunem nadchodzącej migreny. Leki na ból głowy zażyte w odpowiednim momencie zapobiegną wystąpieniu ataku. Jeśli dokuczają Ci migreny, pamiętaj, że zawsze warto mieć je przy sobie. Napady bólu zjawiają się niespodziewanie, w związku z tym zawsze dobrze jest być przygotowanym. Zobacz również: Migrenowy ból głowy może Cię obezwładnić! Jak go rozpoznać?

Mroczki przed oczami: jak się ich pozbyć?

Istotna jest dokładna diagnostyka przyczyny występowania zaburzeń widzenia. Postaraj się prowadzić dziennik występowania mroczków. W jakich okolicznościach je widzisz? Czy jest to poprzedzone jakimś zdarzeniem losowym? Mroczki występują od jakiegoś czasu i nie znikają? Spróbuj dokładnie opisać, jak wyglądają. Następnie koniecznie udaj się do lekarza pierwszego kontaktu, który pokieruje dalej Twoim leczeniem. Jeśli leczysz się na chorobę przewlekłą, wspomnij o objawach lekarzowi. Pomimo że nie jest okulistą, może połączyć objawy z zaostrzeniem Twojej choroby podstawowej. 

Najczęstszą przyczyną występowania mroczków są problemy z siatkówką lub ciałem szklistym. Jeśli postawiono Ci już diagnozę, to co możesz zrobić samodzielnie, to zadbać o odpowiednią suplementację. Wybieraj produkty lecznicze, które wspomagają pracę wzroku oraz działają antyoksydacyjnie. Do takich substancji zaliczają się:

• kwasy omega-3,
• zeaksantyna,
• witamina A,
• witamina E,
• luteina.

Dowiedz się więcej o luteinie: Luteina na oczy − czy naprawdę poprawia wzrok?

Mroczki przed oczami nie są objawem specyficznym dla jednego schorzenia. W związku z tym, jeśli je zauważysz, koniecznie zgłoś się do specjalisty. Może to oznaczać, że występuje u Ciebie zaostrzenie nadciśnienia tętniczego czy cukrzycy. Jeśli symptom ten występuje często, nie bagatelizuj go i nie staraj się leczyć na własną rękę. Raz utraconego wzroku nie da się już przywrócić.

Źródła:

1. Mulak M., Misiuk-Hojło M., Zaburzenia widzenia – złudzenia i halucynacje wzrokowe, Przegląd Okulistyczny, Górnicki Wydawnictwo Medyczne.
2. Bergstrom R., Czyz C.N., Vitreous Floaters, StatPearls Publishing, 2021
3. Salvi S.M., Akhtar S., Currie Z., Ageing changes in the eye, Postgrad Med J. 
4. Lyssek-Boroń A., Dobrowolski D., Migacz-Ruchlewicz D., Wylęgała E., Nawrotowe odwarstwienie siatkówki w wysokiej krótkowzroczności, Przegląd Okulistyczny, Górnicki Wydawnictwo Medyczne.
5. Modi P., Arsiwalla T., Hypertensive Retinopathy, StatPearls Publishing, 2021.
6. Fong D.S., Aiello L., GardnerT.W., King G.L., Blankenship G., Cavallerano J.D., Ferris F.L, Klein R., Retionopathy in diabetes, Diabetes Care 2004.
7. Sabel B.A., Wang J., Cárdenas-Morales L., Faiq M., Heim C., Mental stress as consequence and cause of vision loss: the dawn of psychosomatic ophthalmology for preventive and personalized medicine, EPMA J, 2018. 
8. Linde M., Migraine: a review and future directions for treatment. Acta Neurologica Scandinavica, 2006.