Onycholiza – przyczyny, objawy, leczenie

Onycholiza może wystąpić w każdym wieku, częściej jednak dotyka kobiety niż mężczyzn. Z reguły nie jest bolesną dolegliwością, ale może stanowić poważne zagrożenie dla Twojego zdrowia – oddzielona od łożyska płytka paznokcia nie chroni przed chorobotwórczymi drobnoustrojami i wirusami. 

Co to jest onycholiza?

Onycholiza jest częstym schorzeniem paznokci, w którym płytka paznokciowa oddziela się od łożyska. Prowadzi to do zmiany barwy paznokcia na białą, żółtawą, a nawet zielonkawą. Dolegliwości związane z odklejeniem płytki paznokcia od jego macierzy utrzymują się zazwyczaj przez kilka miesięcy. Gdy w miejsce starego paznokcia wyrośnie nowy, objawy powinny ustąpić. Pełne odrastanie paznokci u rąk trwa średnio od 4 do 6 miesięcy, zaś paznokci u nóg – od 8 do 12 miesięcy.

Onycholiza – przyczyny 

Prosta onycholiza jest częstym schorzeniem spotykanym w gabinecie dermatologicznym. Może mieć charakter idiopatyczny, urazowy lub być objawem wielu chorób, które wpływają na łożysko paznokcia. Pojawia się w przypadku takich chorób skóry jak: różne formy egzemy (w tym zapalenie skóry rąk), łuszczyca i liszaj płaski. 

Jedną z najczęstszych przyczyn onycholizy sąurazy – stłuczenia lub uderzenia paznokcia. Onycholiza po hybrydzie to natomiast wynik niewłaściwie wykonanego manicure/pedicure bądź nieumiejętnego zdejmowania stylizacji żelowych i hybrydowych. Odnotowuje się także przypadki onycholizy paznokci po chemioterapii. 

Nie bez znaczenia jest również noszone obuwie. Zbyt ciasne, źle dobrane
i nieprzewiewne buty mogą powodować uszkodzenia macierzy paznokcia. Długotrwały ucisk tego obszaru powoduje trudności w odżywieniu łożyska, które po czasie obumiera, w wyniku czego paznokieć odkleja się od palca.

Przeczytaj również: czym jest łuszczyca paznokci.

Onycholiza, czyli odstający paznokieć, może występować w przypadku chorób tarczycy, w trakcie ciąży czy niektórych infekcji. Odchodzenie paznokcia od łożyska mogą spowodować leki, np. te zawierające w swoim składzie witaminę A, jak również wybrane chemioterapeutyki. Podnoszenie się paznokci jest także częstym działaniem niepożądanym u pacjentów przyjmujących tetracykliny. To wynik interakcji tej grupy antybiotyków z promieniowaniem słonecznym.

Onycholiza – objawy 

Pierwsze objawy wskazujące na onycholizę paznokci to zmiana barwy paznokcia z różowej na białą/żółtawą oraz podniesienie paznokcia, który kształtem może przypominać półksiężyc. Zdarza się, że wolny brzeg paznokcia zaczyna unosić się do góry jak kapturek. Uszkodzone łożysko paznokcia prowadzi do powstania przestrzeni pod paznokciem, w której gromadzi się brud i resztki białek zawartych w paznokciach (keratyna). Zgromadzona woda, bakterie i białka mogą natomiast powodować zakażenie tego obszaru. 

Onycholiza paznokci – leczenie 

Jeżeli zauważysz objawy onycholizy, skonsultuj się z dermatologiem, który powinien zlecić odpowiednią terapię. W przypadku leczenia miejscowego należy przestrzegać kilku prostych zasad:

• Należy obciąć oderwaną płytkę paznokcia i powtarzać tę czynność w odstępach 2-tygodniowych, aż płytka paznokciowa odrośnie,
• Odsłonięte łożysko paznokcia trzeba starannie osuszyć po każdym umyciu rąk –
  w przypadku onycholizy u rąk lub po każdej kąpieli w przypadku onycholizy paznokci u nóg,
• Bardzo ważne jest, aby unikać mechanicznego oczyszczania obszaru pod paznokciami,
• Nie należy bandażować obciętych paznokci,
• Pomocne może być zastosowanie miejscowego roztworu antyseptycznego (4% tymolu w chloroformie lub w 95% etanolu) i/lub miejscowego środka przeciwgrzybiczego
  na odsłonięte łożysko paznokcia,
• Kolonizacja bakteriami z rodzaju Pseudomonas może być leczona za pomocą roztworu podchlorynu sodu lub 2% kwasu octowego,
• Aby uniknąć nadkażenia paznokcia, należy stosować  leki na grzybicę przeznaczone
  do stosowania miejscowego na skórę. Ulgę może przynieść również krem na łuszczycę,
• W niektórych przypadkach może być konieczne stosowanie doustnych leków przeciwgrzybiczych o szerokim spektrum działania (np. flukonazol, itrakonazol, terbinafina), jak również rozpoczęcie antybiotykoterapii.

Onycholiza – domowe sposoby

Domowe sposoby wspomagające leczenie onycholizy bazują przede wszystkim na zastosowaniu łatwo dostępnych produktów.

Onycholiza a olejek herbaciany

Jednym ze skuteczniejszych domowych sposobów leczenia onycholizy jest stosowanie olejku z drzewa herbacianego, który może pomóc w przypadku infekcji grzybiczych. Kilka kropli (2-3) olejku z drzewa herbacianego trzeba połączyć z innym olejem, np. olejem jojoba lub kokosowym. W powstałym roztworze zanurz wacik kosmetyczny i przecieraj zmienione chorobowo miejsca. Pozostaw do wchłonięcia. Czynność należy powtarzać kilka razy dziennie. Olejek herbaciany ma naturalne właściwości przeciwgrzybicze i może sprawić, że nie będzie konieczności dalszego leczenia onycholizy. Badania dowodzą, że olejek herbaciany daje lepsze rezultaty niż klotrimazol. 

Onycholiza a ocet

Ocet jabłkowy ma dużą skuteczność w łagodzeniu świądu towarzyszącego zmianom grzybiczym. Ze względu na kwaśny odczyn przywraca skórze właściwe pH, które uniemożliwia rozwój grzybów. Jak stosować ocet na skórę? W proporcji 1:1 zmieszaj ocet jabłkowy i wodę. W tak przygotowanym roztworze mocz codziennie zmienione chorobowo miejsca przez minimum pół godziny. Pamiętaj, aby po takiej kąpieli dokładnie osuszyć skórę. Zabieg powtarzaj do czasu, aż objawy całkowicie ustąpią.

Onycholiza a czosnek

Czosnek ze względu na swoje właściwości bakteriobójcze skutecznie eliminuje wywołujące infekcje grzyby. Doskonale sprawdzi się jako domowy sposób leczenia infekcji grzybiczych. Jak stosować czosnek? Rozgnieć 10-12 ząbków czosnku. Następnie przygotowaną papkę umieść w misce z ciepłą wodą i odczekaj kilka minut. Po tym czasie namocz w płynie zmienioną chorobowo skórę. Dla osiągnięcia jeszcze lepszych efektów możesz połączyć pastę z czosnku z kilkoma kroplami oliwy z oliwek i nałożyć na płytkę paznokcia.

Onycholiza a soda

Soda oczyszczona ze względu na swójzasadowy odczyn pomoże pozbyć się świądu wywołanego przez grzybicę. Jak stosować sodę oczyszczoną? Połącz sok z cytryny z sodą oczyszczoną w proporcji 1:1. Tak przygotowaną pastę nakładaj bezpośrednio na zainfekowane miejsca.

Onycholiza – o czym należy pamiętać?

Jeśli z natury masz łamliwe paznokcie, stosuj odżywki do paznokci. Pomocne może być również olejowanie paznokci. Regularne olejowanie wzmocni płytkę i nada jej blasku. Pamiętaj, aby nie lekceważyć pierwszych objawów, ponieważ zaawansowana onycholiza może nie być możliwa do wyleczenia. Jeżeli zauważysz niepokojące symptomy, niezwłocznie umów się na wizytę do specjalisty, który doradzi, w jaki sposób należy leczyć onychlizę.

Źródła:

1. Surma A. W., Nockowski P.: Wpływ stanu zdrowia oraz stylu życia na wygląd paznokci. Kosmetologia Estetyczna Wyd. 1 nr 5, s. 27-33.
2. Kończyny – przedmiot specjalizacji we współczesnych naukach o zdrowiu: praca zbiorowa. Pod red. M. Podgórskiej. Wyd. 1. Gdańsk 2019.
3. Gregoriou S., Argyriou G., Larios G.: Schorzenia paznokci a choroby układowe — o czym mówi nam wygląd paznokci? Forum Medycyny Rodzinnej 2009, tom 3, nr 2, 129–135.