Zaropiałe oczy u dziecka: zapalenie spojówek czy inna choroba?

Twojemu dziecku ropieją oczy i ma przy tym katar? Co to może oznaczać? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, a przyczyny mogą być różne. Często objaw ten może być wywołany przez infekcję, zatarcie oka lub reakcję alergiczną. Kiedy pojawi się ropa, najlepiej przemyj oczy dziecka sterylnym roztworem soli fizjologicznej i postaraj się przekonać malucha, aby ich nie tarł. Zobacz, co może oznaczać ropiejące oko u dziecka.

Ropiejące oczy u dziecka podczas choroby − skąd się biorą?

Zaropiałe oczy u dziecka przy przeziębieniu zdarzają się dość często. Stan ten może towarzyszyć przeziębieniom i infekcjom górnych dróg oddechowych, szczególnie jeśli występują wraz z katarem. Ma to związek z budową anatomiczną kanałów nosowo-łzowych, które u małych dzieci są krótkie i dość szerokie. Drobnoustroje mogą więc z łatwością przedostać się przez nie albo przenieść się do oka przy kichaniu, kaszleniu czy pocieraniu twarzy rękami, gdzie znajdują się zarazki.

Co więcej, kiedy u Twojego dziecka występuje masywny katar, może wtedy dochodzić do obrzęku kanałów łzowych. To z kolei utrudnia odpływ wydzieliny z oka. Takie utrudnione oczyszczanie polepsza warunki do rozwoju infekcji i sprzyja kolonizacji bakterii. Zobacz także artykuł lek. med. Aleksandry Malewskiej: Zapalenie błony śluzowej nosa, czyli co warto wiedzieć o katarze.

Przyczyny ropiejących oczu u dziecka − alergia, infekcja lub zatarcie

Dlaczego dziecku ropieje oczko? Może tak się dziać z wielu powodów. Zwykle jest to efekt toczącego się w obrębie spojówek zapalenia. Statystycznie najczęściej przyczyną tego stanu jest infekcja (przeważnie bakteryjna), alergia lub podrażnienie mechaniczne (czyli po prostu zatarcie). Dziecku może doskwierać ropiejące oko także ze względu na infekcje wirusowe związane z chlamydią (dotyczą noworodków) czy pierwotniakami.

1. Infekcja bakteryjna

Oczy u dziecka ropieją przez infekcje o podłożu wirusowym lub bakteryjnym. Bakterie sprawiają, że wydzielina ropna zwykle pojawia się w większej ilości i jest gęstsza. W efekcie tego maluchowi mogą sklejać się brzegi powiek. Za objaw ten odpowiadają zazwyczaj bakterie z grup  paciorkowców i gronkowców.

Infekcja bakteryjna może przebiegać w sposób przewlekły lub ostry. Postać ostra zaczyna się nagle, a jej typowe symptomy to zaczerwienienie oraz ropa w oku. W niektórych przypadkach na gałkach ocznych tworzą się też ropne błony. Choroba opanowuje najpierw jedno oko, a dopiero po paru dniach obejmuje drugie. Zwykle trwa od 5 do 7 dni. Postać przewlekła charakteryzuje się łagodniejszymi objawami zarówno mniejszym przekrwieniem, jak i mniejszym wydzielaniem ropy z oka. Bardzo często wydzielinę można zauważyć w formie niewielkich wyschniętych grudek, osadzonych na brzegach powiek czy rzęsach. 

2. Alergia

Zaczerwienienie i zapalenie, które pojawiają się w efekcie alergii, mogą wynikać zarówno z kontaktu alergenu z okiem, jak i może to być reakcja alergiczna na jedzenie lub uczulenie na kosmetyki do pielęgnacji czy środki do prania. Alergiczne zapalenie spojówek będzie wynikać z nadmiernej reakcji układu odpornościowego na to, co uczula. W efekcie tej reakcji z komórek układu immunologicznego wydzielają się substancje, które powodują stan zapalny. O alergiach u najmłodszych dowiesz się więcej z artykułu: Objawy alergii u niemowlaka − po czym poznać małego alergika?.

Ropiejące oczy u dziecka − jak wygląda stan zapalny?

Stan zapalny w oku u dziecka będzie objawiał się m.in. zaczerwienieniem, bólem oraz podwyższoną temperaturą. Reakcja zapalna zaczyna się zmianami w naczyniach krwionośnych. Rozwija się w efekcie działania antygenów pochodzenia wirusowego lub bakteryjnego czy innych mediatorów stanu zapalnego. Co to oznacza? Przy stanie zapalnym dochodzi do rozszerzenia naczyń, zwiększenia ukrwienia tkanki i przepuszczalności naczyń. W konsekwencji do tkanki w oku mogą przedostawać się białe krwinki i różne białka osocza, które pełnią funkcje obronne. Tak właśnie w miejscu zapalenia może powstawać ropa (to działanie układu immunologicznego).

Sprawdź też, jak wygląda katar alergiczny.

Objawy ropiejących oczu − jak rozpoznać przyczynę?

Ropę w oku u dziecka najczęściej zauważyć możesz po jego przebudzeniu. W trakcie snu dziecko nie mruga i nie przesuwa wydzieliny wraz z płynem łzowym do kanału nosowo-łzowego. Dlatego może wydawać Ci się, że z okiem jest wszystko w porządku w ciągu dnia. Bardzo ważne jest, żeby ustalić, czy dziecku ropieje jedno oko, czy też ropa pojawia się oczach obustronnie. To pomoże ustalić, czy doszło do zatarcia lub zalega ciało obce w oku, czy może dziecko ma infekcję lub reakcję alergiczną.

Przy alergii i infekcji, zarówno wirusowej, jak i bakteryjnej, zmiany powinny pojawić się w obu oczach. Dodatkowo może wystąpić zaczerwienienie, obrzęk powiek, uczucie dyskomfortu (często opisywane, jako odczuwanie piasku pod powiekami) czy pogorszenie ostrości widzenia. Objawy te mogą powodować, że dziecko dodatkowo będzie trzeć drażniące go oczy, przez co nasilać się występujące symptomy.

Głównymi objawami, które pomogą Ci upewnić się, że ropiejące oczy u dziecka wynikają z alergii to: świąd oczu oraz zaczerwienienie i obrzęk spojówek. Ponadto w tym przypadku pojawiająca się wydzielina z oka jest bardziej wodnista niż przy zapaleniu bakteryjnym. Alergiczne zapalenie występuje zawsze obustronnie i często nawraca sezonowo (w zależności od czynnika, na który uczulone jest dziecko).

Obserwując dziecko, warto zwrócić uwagę na dokładny wygląd wydzieliny z oczu lub też kolor śpiochów, które pojawiają się po przebudzeniu. To rodzaj wydzieliny pomoże wskazywać przyczynę zapalenia.

Ogólnie przyjmuje się, że:

• kolor żółtawy sygnalizuje wydzielinę ropną i wskazuje na zakażenie bakteryjne,
• kolor białożółty, to wydzielina ropno-śluzowa, która może wystąpić zarówno przy łagodnych zakażeniach bakteryjnych, jak i przy infekcji chlamydią,
• wydzielina bezbarwna, wodnista wskazuje na reakcję alergiczną lub infekcje wirusowe.

Sprawdź też, jak odróżnić alergię od przeziębienia.

Jak poradzić sobie z ropiejącym okiem u dziecka?

Na szczęście większość zapaleń spojówek u dzieci, pomimo niepokojącego wyglądu zewnętrznego, nie powoduje trwałych zmian w oczach lub pogorszenie widzenia. A jak sobie poradzić z dokuczającymi objawami? Częściową ulgę może przynieść dziecku przemywanie oczu sterylną solą fizjologiczną, którą możesz znaleźć w aptece w formie ampułek.

Niezależnie od tego, czy masz do czynienia z infekcją, alergią czy ciałem obcym, przepłukanie oka solą i delikatne usuniecie wydzieliny sterylnym kompresem, na pewno poprawi stan oka.

W zależności od intensywności objawów i czasu ich trwania warto pomyśleć o konsultacji z lekarzem. Kiedy specjalista rozpozna przyczynę, zaleci Wam odpowiednie leczenie przyczynowe (zastosowanie preparatów przeciwalergicznych, usunięcie obiektu obcego z oka czy użycie antybiotyków lub leków przeciwwirusowych).

Wizyta u lekarza może okazać się konieczna też z innych względów − żeby kupić większość specjalistycznych kropli ocznych ze składnikami przeciwdrobnoustrojowymi, potrzebna jest recepta. Preparaty te skracają czas trwania infekcji i zmniejszają dokuczliwe symptomy. Większość z nich wymaga zakrapiania parę razy dziennie (3 − 4 razy), jednak obecnie są już dostępne krople antybiotykowe o przedłużonym działaniu, które podaje się tylko 2 razy dziennie − to znacznie ułatwia ich stosowanie u dzieci. W tej formie dostaniesz leki takie jak, chociażby tobramycyna czy azytromycyna.

Zaropiałe oczy u dziecka − co zapamiętać?

Nie ma złotego środka, który pozwoli całkowicie ograniczyć możliwość zachorowania na tego typu infekcje i uniknięcia ropiejących oczu u niemowlaka. Można jednak znacznie ograniczyć szanse złapania bakteryjnego zapalenia spojówek przez częste mycie rąk dziecka i unikanie dotykania oczu brudnymi dłońmi. Więcej o zapaleniu spojówek dowiesz się z artykułu: Zapalenie spojówek – od czego je mam? [Lekarz odpowiada]. Leczenie w domu może być skuteczne, jednak jeżeli ropa na oczach u dziecka powraca lub też objawy się nasilają, pomyśl o wizycie u okulisty.

Źródła:

1. Górski P.: Alergiczne zapalenie spojówek. Terapia, 2005
2. Spector S.L., Raizman M.B.: Conjunctivitis medicamentosa. W: Allergy Clin. Immunol., 1994