Ubytki w zębach − skąd się biorą?

Ubytki w zębach wcale nie muszą dawać o sobie znać! Ile razy słyszałeś z ust swojego lekarza, że w zębie widzi ubytek, mimo że Ty nie masz żadnej dziury, nie czujesz bólu i nic niepokojącego nie działo się w Twoim uzębieniu? Sprawdź najczęstsze przyczyny ubytków i jak je rozpoznać.

Ubytki w zębach − przyczyny

Jeżeli zęby i przestrzenie międzyzębowe są nieodpowiednio oczyszczane, to zalegające w tych miejscach bakterie, resztki jedzenia i składniki śliny, które tworzą biofilm płytki nazębnej, powodują demineralizacje tkanek twardych zębowych. Dzieje się tak szczególnie po jedzeniu i napojach bogatych w cukry.

Przez pierwsze 30 − 60 minut po spożyciu cukru, pH płytki nazębnej spada do wartości ok. 5, a następnie jej pH wraca do poziomu prawidłowego ok. 6,5. W tym czasie składniki mineralne, które budują matrycę szkliwa − jony wapnia i jony fosforanowe − wypłukują się. To zwiększa porowatość szkliwa i powoduje tworzenie się ubytków zębowych.

Sprawdź też, skąd bierze się próchnica zębów u dorosłych.

Ubytek zęba − gdzie się tworzy?

Ubytki w zębach łatwiej powstają tam, gdzie może zalegać płytka bakteryjna, czyli:

• w dołkach i bruzdach
• na powierzchniach stycznych
• w okolicy przyszyjkowej
• na odkrytych powierzchniach korzenia u osób cierpiących na choroby przyzębia i recesje zębowe
• na powierzchniach zębów przylegających do ruchomych (protezy zębowe), jak i stałych (implanty, korony, mosty) uzupełnień protetycznych
• przy nieprawidłowo wykonanych (z nadmiarem lub niedomiarem) lub uszkodzonych wypełnieniach kompozytowych

W dokach i bruzdach, a także na powierzchniach stycznych, rozwój ubytków najczęściej przebiega jako „ukryty”.

Destrukcji szybciej ulega wewnętrzna warstwa zęba, czyli zębina z uwagi na to, że jest ona mniej twarda i zawiera mniej substancji mineralnych niż szkliwo, które jest z kolei najtwardszą tkanką organizmu ludzkiego.

Gdy rozwijający się ubytek jest już tak duży, że podminowane przez próchnicę szkliwo stanowi bardzo cienką warstwę, wtedy szkliwo pęka i odsłania się najczęściej wielka czarna dziura w zębie. Dlatego tak ważne jest dokładne usuwanie płytki nazębnej ze wszystkich anatomicznych zakamarków i stosowanie codziennie nici dentystycznej lub szczoteczek międzyzębowych, żeby oczyścić przestrzenie styczne pomiędzy zębami.

Sprawdź też, czym jest próchnica korzeni zęba.

Ubytek przyszyjkowy, czyli ubytek zęba przy dziąśle

Ubytki klinowe powstają w okolicy przyszyjkowej przez ścieranie twardych tkanek zęba pod wpływem fizycznych czynników zewnętrznych. Przyczyny ich powstawania są różne. Najczęściej jest to połączenie czynników mechanicznych, takich jak nieprawidłowa technika mycia zębów, i czynników chemicznych, które powodują rozpuszczanie twardych tkanek zęba i przez to ułatwiają ich mechaniczną abrazję (ścieranie). Dojść do tego mogą także czynniki anatomiczne, kiedy w okolicy szyjki zęba zarówno cement korzeniowy, jak i szkliwo zębowe są bardzo cienkie.

Mimo iż szkliwo, jak już wspomniałam wcześniej, jest bardzo twardą tkanką, nie odkształca się i przez to łatwo ulega odłamaniu ze względu na brak elastyczności. Kiedy zęby są stłoczone, współistnieją wady zgryzu, nadmierne punkty kontaktu i zgryz urazowy, dochodzi do nierównomiernego rozłożenia się sił zgryzowych wzdłuż długiej osi zęba. Powoduje to przerwanie wiązań pomiędzy hydroksyapatytami szkliwa, przez co struktura kryształu staje się bardziej podatna na działanie czynników mechanicznych i chemicznych. Takie ubytki nazywane są przez lekarzy ubytkami typu abfrakcji i różnią się tym od ubytków powstających na skutek abrazji, że najczęściej występują w jednym zębie.

Sprawdź też, dlaczego warto usuwać złogi nazębne.

Ubytek abrazyjny występuje zawsze jako ubytek szkliwa przy dziąśle, tam gdzie szkliwo łączy się z cementem korzeniowym. Jest najczęściej skorelowane z recesją dziąsła i obnażeniem korzenia zębowego i w przekroju ma kształt klina, stąd tez nazwa ubytku ubytek klinowy. Sam ubytek jest gładki, lśniący, jakby wypolerowany, wrażliwy na bodźce zwłaszcza na zmianę temperatury, dotyk, podmuch powietrza czy bodźce chemiczne.