Wysoki cholesterol – objawy, przyczyny i skutki, czyli wszystko, co powinieneś o nim wiedzieć

Wysoki cholesterol dotyczy średnio 7 na 10 dorosłych Polaków. Dlaczego warto uważać na wysoki cholesterol? Skutki podwyższonego lipidogramu mogą prowadzić do chorób serca i układu krążenia. Od czego wysoki cholesterol może się brać?  Czym jest dobry, czym zły cholesterol? Objawy hiperlipidemii mogą nie ujawniać się od razu, jednak są zgubne dla Twojego organizmu. Podwyższony cholesterol – objawy, skutki, przyczyny i leczenie. Poznaj sposób na wysoki cholesterol.

Wysoki cholesterol − przyczyny

Hipercholesterolemia (wysoki poziom cholesterolu) może występować, jako zaburzenie pierwotne lub wtórne. Pierwotne, to zwykle uwarunkowane genetycznie zaburzenie metabolizmu tłuszczy. Wtórne natomiast jest postacią znacznie częstszą.

Przyczyny wysokiego cholesterolu w formie wtórnej to:

• nieprawidłowe odżywianie (nadmierna ilość tłuszczy w jedzeniu, może być redukowana przez stosowanie odpowiedniej diety na wysoki cholesterol)
• nadwaga i otyłość
• nadużywanie alkoholu
• choroby metaboliczne (np. niedoczynności tarczycy czy cukrzycy)
• działania niepożądane niektórych leków

Skąd bierze się najczęściej cholesterol podwyższony? Przyczyny leżą głównie w diecie. Od czego jest wysoki cholesterol? Cukry proste i tłuszcze trans wchodzą w skład bardzo wielu gotowych produktów w sklepach spożywczych. Przemysł spożywczy wykorzystuje je na masową skalę, bo są one tanie i podprawiają smak. Niestety, słodycze, tłuste i słone potrawy w formie „do odgrzania” w domu to zgubne jedzenie.

Warto też zwrócić uwagę na stosunek dobrych do złych tłuszczów w diecie. Pamiętaj, że tzw. zły cholesterol (cholesterol LDL) zawarty jest głównie w produktach zwierzęcych. Żeby poprawić swój lipidogram i zniwelować skutki podwyższonego cholesterolu wprowadź do swojej diety warzywa i owoce (minimum 5 porcji dziennie), a tłuszcze zwierzęce zamień na zdrowe tłuszcze roślinne, np. olej lniany czy z orzechów włoskich.

Zobacz, też od czego podwyższony cholesterol może się brać w moim artykule: Te 5 produktów może podwyższyć Twój cholesterol. Najnowsze badania!

Za wysoki cholesterol − objawy

Podwyższony cholesterol długo nie daje o sobie znać. Dlatego możemy być nieświadomi tego, że odkłada się w naczyniach krwionośnych.

Często poziom cholesterolu we krwi wzrasta latami i nawet po przekroczeniu norm możemy nie dostrzec żadnych objawów. Tylko niekiedy widoczne są zewnętrzne przejawy wysokiego poziomu cholesterolu. Bardziej prawdopodobne jest, że objawy wysokiego cholesterolu wystąpią, jeśli jest on dziedziczony po członkach rodziny.

Hipercholesterolemia rodzinna może objawiać się np.: żółtymi podskórnymi guzkami przy powiekach, łokciach, kostkach oraz na pośladkach. Objawy te są następstwem nadmiernego gromadzenia się cholesterolu w tkankach. Niestety rzadko pojawiają się one u osób młodych, więc przez długi czas można pozostać nieświadomym.

Ponadto, przy wysokim cholesterolu możesz odczuwać brak energii, częste zawroty głowy oraz bóle nóg niezależne od wysiłku fizycznego.  

Ze względu na mało charakterystyczne i nie zawsze występujące objawy warto profilaktycznie sprawdzać swój poziom cholesterolu poprzez badania laboratoryjne (co najmniej raz na 5 lat).

Wysoki cholesterol − skutki

Skutki wysokiego cholesterolu to m.in. miażdżyca. Powstawanie blaszki miażdżycowej jest, jak to wykazano w licznych badaniach, ściśle związane ze stężeniem lipidów we krwi. Proces ten zachodzi, jeśli w organizmie dominuje „zły cholesterol” (lipoproteiny LDL), a „dobry” (lipoproteiny HDL, które mają zdolność pobierania cholesterolu odkładanego w ścianach naczyń krwionośnych, zajmują się transportem i usuwaniem nadmiaru cholesterolu) jest obniżony.

Zobacz też, co to jest dobry cholesterol: Dobry cholesterol HDL − co to właściwie jest?

Lipidy występują we krwi w postaci małych cząstek otoczonych cieniutką białkową otoczką (dlatego nazywamy je lipoproteinami). W powstawaniu blaszki miażdżycowej największe znaczenie mają lipoproteiny o małej gęstości (LDL) – „zły cholesterol”. LDL łatwo przenikają do krwiobiegu, gdzie mogą przywierać do wewnętrznych ścian naczyń, tworząc płytkę cholesterolową i zapoczątkowując rozwój miażdżycy.

Nasz organizm stara się uchronić nas przed za wysokim poziomem cholesterolu i za pomocą specjalnych mechanizmów wydala go na zewnątrz. Jeżeli jednak regularnie dostarczamy z dietą nadmiar tego składnika, to odkłada się on stopniowo wewnątrz naczyń krwionośnych. W efekcie czego naczynia stają się mniej elastyczne, kruche i ich średnica się zmniejsza. Prowadzi to do utrudnionego przepływu krwi, a tym samym do gorszego zaopatrzenia komórek w tlen i składniki odżywcze (może rozwinąć się m.in. choroba wieńcowa - niedokrwienna choroba serca).

Blaszka miażdżycowa nie tylko zawęża naczynie, ale może nawet zamknąć je całkowicie. Kiedy zamknie jedno lub kilka naczyń w sercu, dochodzi do zawału, jeśli zrobi to w naczyniach mózgowych – do udaru.

Nadmiar cholesterolu odkładany w postaci blaszek w naczyniach może występować w całym organizmie. Potencjalne niedokrwienie, jak i możliwe pękniecie naczynia (na skutego zwiększonego ciśnienia krwi, która natrafiła na zator − np. w przypadku zablokowania tętnicy) jest równie niebezpieczne w skutkach i może prowadzić m.in. do niedokrwienia nóg, uszkodzenia siatkówki oka, czy niewydolności nerek.

Aby organizm działał bez zarzutu, dostarczony do komórek cholesterol powinien być zużyty, a jego nadmiar odprowadzony z organizmu. Niestety, sposób, w jaki żyjemy (stres, bogata w małowartościowe tłuszcze dieta i brak aktywności fizycznej sprawia, że u większości z nas cholesterol przekracza normę. Jeżeli nie zmienisz w porę nawyków, czekać może Cię: dieta na wysoki cholesterol, a nawet preparaty obniżające poziom cholesterolu we krwi.

Dlatego spróbuj wzbogacić codzienną dietę w kwasy tłuszczowe omega 3 i roślinne sterole, kosztem tak bogato występujących w naszej kuchni narodowej małowartościowych tłuszczy. Z pewnością poprawi to samopoczucie i profil lipidowy. 

Sprawdź, jak leczyć wysoki cholesterol: Jak leczyć zaburzenia lipidowe − czyli co pomoże na wysoki cholesterol?

Źródła:

1. Barbara Cybulska, Longina Kłosiewicz-Latoszek, Postępowanie w zaburzeniach lipidowych u chorych na nadciśnienie tętnicze, [w:] Postępy Nauk Medycznych 4/2004, s. 35-42

2. Elżbieta Pac-Kożuchowska, Hipercholesterolemia rodzinna – czynnik ryzyka miażdżycy, [w:] Medycyna Rodzinna 3-4/2001, s. 134-136

3. Tomasz Mrozowski, Miażdżyca, [w:] Medycyna Rodzinna 3-4/2002, s. 128-146